بریده‌هایی از کتاب درمان رودرواسی

ـ عزّت نفس : احترام به خود و ارزش قایل شدن برای خود. خودپنداره‌ی مثبت.

كسی كه با مردم رودرواسی دارد، شاید می‌خواهد آن‌ها را شاد سازد، ولی نمی‌تواند و نخواهد توانست همه‌ی اطرافیان خود را شاد سازد، حتّی اگر هم موفّق به این كار شود، خودش غمگین می‌شود زیرا رویاهایش، شادی‌هایش، خواسته‌های شخصی‌اش و رضایت افراد مهم و نزدیكش را از دست می‌دهد.

كسی كه تحت رودرواسی، به دیگران «بله» می‌گوید، مجبور است در عمل به كسانی كه به آن‌ها تعهّداتی دارد «نه» بگوید. یعنی وی دقیقاً برعكس عمل می‌كند، باید به دیگران «نه» بگوید، چون تعهدی نسبت به آن‌ها ندارد و به كسانی كه متعهّد است «بله» بگوید.

اگر قرار است با گفتن «نه» یا مخالفت با كسی، حمایت و محبّت او را از دست بدهید. باید بدانید كه او شما را ابزاری می‌بیند برای رسیدن به اهداف خود، پس نگران از دست دادن وی نباشید.

درنظر گرفتن افراطی خود، باعث خودخواهی می‌شود، درنظر نگرفتن خود و در نظر گرفتن افراطی دیگران باعث « خوبی بیش از حد» می‌شود و اگر توأم با ناتوانی برای گرفتن حق خود باشد، منجر به رودرواسی می‌شود. ولی اگر فرد بتواند، بین تأمین خواسته های خود و دیگران تعادلی ایجاد نماید یعنی توانایی حفظ و دفاع از حقوق خود را داشته باشد و به حقوق دیگران احترام بگذارد، فردی متعادل و بی رودرواس(بی‌رودربایست) شناخته می‌شود.

رودربایستی: در تداول عامه، مأخوذیت به حیا. حالت شرم از گفتن گفتاری یا کردن کرداری به ملاحظه حرمت شخص حاضر که این گفته یا کرده خلاف احترام اوست.

ـ سعی كنید تعداد نَه‌های خود را افزایش دهید. اگر شما با شنیدن اوّلین نَه از طرف مقابل‌تان، سرتان را پایین بیندازید و دنبال كار خود بروید و تسلیم شوید، به‌طور كامل باخته‌اید ولی اگر شما دو تا نَه داشته باشید برنده‌اید. و اگر وی دو تا نَه داشته باشد و شما سه تا نَه داشته باشید باز هم شما برنده‌اید. فراموش نكنید افراد دارای ذخایر محدودی از نظر نه گفتن هستند، كافی است شما ذخایر خود را در مقابل آن‌ها افزایش دهید آن‌گاه متوجّه موفّقیت خود می‌شوید و می‌بینید آن‌ها در مقابل شما كم می‌آورند.

ـ برای «نه» گفتن و رَد درخواست دیگران نیاز به پرخاشگری و گردن كلفتی ندارید. ساده، قاطع، مؤدّبانه و كوتاه ولی مفید می‌توانید درخواست دیگران را نپذیرید.

كسی كه تحت رودرواسی، به دیگران «بله» می‌گوید، مجبور است در عمل به كسانی كه به آن‌ها تعهّداتی دارد «نه» بگوید. یعنی وی دقیقاً برعكس عمل می‌كند، باید به دیگران «نه» بگوید، چون تعهدی نسبت به آن‌ها ندارد و به كسانی كه متعهّد است «بله» بگوید. خوبی بیش از حدّ، همیشه در اولویتِ اول قرار دادن دیگران به‌جای خود، كمرویی، ترس از ابراز وجود، بی‌نظری، سعی در راضی نگه‌داشتن اطرافیان، منجی دیدن خود، همه فن حریف دیدن خود برای حل مشكل دیگران به‌عنوان یك آچار فرانسه برای دوستان، اطرافیان و نظیر این‌ها، ویژگی‌های رفتاری و فكری كسانی است كه با دیگران رودرواسی دارند

انفعال یعنی اهمّیت ندادن به نیازها و خواسته‌های خود و پذیرفتن خواسته‌های دیگران، حتّی اگر این خواسته‌ها به ضرر فرد باشند. افراد كمرو و دارای رودربایستی با این سبك ارتباط برقرار می‌كنند.

برای آن‌كه بهتر بتوانید فكر كنید و تصمیم بگیرید و وقتی كه مجبورید سریع پاسخ دهید، اوّل «نه» بگویید، بعداً می‌توانید «بله» بگویید.

اگر كسی دلیل نه گفتن یا مخالفت شما با موضوعی را پرسید، به هیچ وجه دلایل خود را نگویید، زیرا احتمال خلع سلاح شدن شما وجود دارد.

به‌عنوان نماینده شركت وارد مذاكره شوید، مثلاً‌ به رستورانی بروید و قیمت غذاهای مختلف را برای پرسنل شركت مربوطه بپرسید و از مدیریت رستوران نمونه قراردادهایی را كه قبلاً با سایر شركت‌ها منعقد كرده‌اند ببینید تا بهتر بتوانید مهارت‌های خود را توسعه و اطّلاعات جدید و تجارب خوبی كسب كنید.

آدم سالم كسی نیست كه در زندگی‌اش مسأله‌ای نداشته باشد، كسی است كه مسایل را به‌درستی و منطقی حل نماید

نارضایتی افراطی از رودرواسی برای ایجاد تحوّلی عظیم در شما لازم است. هیچ‌گاه این جمله را فراموش نكنید، «تهوّع مقدّمه‌‌ی تحوّل است». آیا از وضعیت موجود خود (داشتن رودرواسی با مردم) تهوّع دارید؟ ا

كسانی را كه از شما درخواستی می‌كنند به یك چشم نبینید. برای هر فرد، مرز مشخّص و اعتبار معینی تعیین كنید. مانند كسانی كه در بانك پس‌انداز دارند، همه به اندازه‌ی هم پول و اعتبار ندارند. یك نفر كم‌تر، نفر دیگر بیش‌تر و یا كسی اصلاً. پس بعضی افراد نباید پیش شما اعتباری داشته باشند، در نتیجه پاسخی كه به درخواست این افراد می‌دهید باید منفی باشد مثلاً شخصی كه از شما درخواست قرض گرفتن اتومبیل‌تان را می‌كند و از وضعیت رانندگی بَدی برخوردار است و چند‌بار كه چیزی از شما قرض گرفته به آن آسیب رسانده و بدقولی كرده و... با كسی كه مورد اطمینان و امین شما و سایرین است نباید یكسان برخورد كنید. حتّی اگر شخص اوّل بخواهد اصرار، التماس و خواهش كند و یا وعده‌ای بدهد.

اگر بشر توانایی حلّ مسایل را نداشت، باید قبلاً نسل بشر منقرض می‌شد، پس مشكل رودرواسی شما، حل شدنی است

از نظر کاربردی، فردی که رودرواسی دارد قصد احترام گذاشتن به دیگران را ندارد، بلکه توانایی گفتن کلمات، جملات یا انجام اعمالی را ندارد (بدلیل ناتوانی، نه بدلیل احترام گذاشتن). منظور از رودرواسی، مجموعه شرایط و نحوه‌ی رفتار فردی است كه بدون رضایت، تمایل و یا آگاهی، تحت تأثیر رفتار و نفوذ دیگران قرار بگیرد، به‌طوری كه عواقب ناخوشایندی برای او در پی داشته باشد. یكی از عواقب آن، نارضایتی از رفتار منفعلانه‌ای است كه موجب آسیب رساندن به سلامت روحی و شخصیت او می‌شود. به‌عبارتی دچار خودخوری می‌شود و عزّت‌نفس و اعتماد به نفس او تهدید می‌شود و خطراتی جدّی مانند جسمی، مالی، شغلی، خانوادگی، جنسی، سیاسی، اعتقادی، فرهنگی و ... برای او در پی خواهد داشت.

عقب نشینی از موضع، تصمیم، برنامه، مسیر و حتی ایدئولوژیِ خود، از ویژگی های افراد مبتلا به رودرواسی است. و ممکن است تسلیمِ نظرِدیگران بشوند.

۱- فرد دارای رودرواسی با عقب نشینی، کوتاه آمدن و تسلیم شدن رفتار میکند. ۲-  فرد پرخاشگر با جنجال و دعوا رفتار می‌کند. ۳-  فرد جرأت مند در عین جدیت و قاطعیت، با احترام رفتار میکند.

كم‌رویی، خجالتی‌بودن، انزوا‌طلبی، مهرطلبی، شرم و حیا، ترس، داشتن لهجه، لُكنت زبان، اختلالات گفتاری، ناتوانی كلامی، اختلالات شخصیتی، اعتماد به نفس ضعیف، عزّت نفس پایین، ترس از دست دادن دیگران یا محبّت دیگران، منفعل بودن، هوش هیجانی کم، رشد اجتماعی ضعیف، خوبی بیش از اندازه، سعی در راضی نگه‌داشتن دیگران از خود، تلاش برای بی‌نظیر شدن، تأخیر طولانی در پاسخ‌گویی و تصمیم‌گیری، عجله كردن در پاسخ‌گویی، هیجانی شدن و به‌عبارتی دیگر "جوگیر شدن"، عدم بلوغ فكری و اجتماعی، وابستگی به والدین، عدم استقلال فكری (با وجود افزایش سن)، زود تسلیم شدن و عدم توانایی در بحث كردن با دیگران و ... به‌عنوان عوامل فردی محسوب می‌شوند كه می‌توان با تمركز بر روی هر كدام، مشكلات ناشی از آن‌ها را، كه یكی از آن‌ها کمرویی است، از بین برد.

درصورتی كه فرزندانتان در انجام مسؤولیت‌ها اشتباهاتی داشتند، اشتباهشان را نادیده بگیرید، به آنها فرصت اشتباه بدهید و سعی در تشویق آنان، جهت ادامه‌ی كار نمایید و از سرزنش، نصیحت و ایراد گرفتن از آنها پرهیز كنید.

اگر رفتار منفعلانه‌ای در مقابل سلطه‌گر نشان دهید، سلطه‌گر به‌راحتی و بیش‌تر می‌تازد ولی اگر بتوانید از خود و هر آن‌چه كه مربوط به شماست حفاظت و حراست كنید، سلطه‌گر حدّاقل به سراغ امثال شما نمی‌آید. فرهنگ ایرانیان، افغانی‌ها و تاجیک‌ها میهمان‌نوازی است، كه بسیار پسندیده و قابل احترام است ولی اگر میهمان‌نوازی باعث به مخاطره‌افتادن میزبان یا میهمان شود پسندیده نیست. اگر برای مهمان‌نوازی از تعارفات دست و پاگیر و اصرارهای مكرّر استفاده شود كه علاوه بر میزبان، مهمان هم به مخاطره بیفتد آن‌ نقطه قوت «میهمان‌نوازی» تبدیل به نقطه ضعف «میهمان‌آزاری» می‌شود؛ زیرا تعارف زیادی و اصرار باعث واداشتن دیگران به انجام كارهایی برخلاف تمایلشان می‌شود.

میزان اطّلاعات افراد از روابط اجتماعی، نقش مؤثّری در گیرافتادن یا نیفتادن در رودرواسی دارد. اگر در موقعیتی قرار بگیرید كه فاقد تجربه و اطّلاعات در آن زمینه باشید احتمال بیش‌تری وجود دارد كه تحت رودرواسی و سلطه قرار بگیرید، زیرا نمی‌توانید موضعی خاص داشته باشید و طرف مقابل به‌راحتی برایتان تصمیم‌گیری می‌كند. كسانی‌كه دارای اطلاعات بیشتری در مسایل اجتماعی هستند‌، كم‌تر دچار رودرواسی می‌شوند.

شیوة برخورد باید متناسب با موقعیت، جایگاه فرد، نوع رابطه و ویژگی‌هایی از این قبیل باشند. هیچ‌گاه نباید با فردی كه رِند و سلطه‌گر است و با فردی كه مُنصِف و راضی به حق خود است یكسان رفتار شود. لذا در مقابل یك فرد سوء استفاده‌گر هر نوع گذشت داشتن و نرمی نشان دادن منجر به پیشروی بیش‌تر وی در تسلّط بر شما می‌گردد، و گذشت داشتن در مقابل شخصی كه حد و حریم خود و دیگران را درك می‌كند و فردی قدرشناس است نمی‌تواند منجر به سوءاستفاده كردن وی از شما شود. پس باید بدانید رفتار هوشمندانه و انعطاف پذیر در مقابل شرایط و افراد داشته باشید.

شیوة برخورد باید متناسب با موقعیت، جایگاه فرد، نوع رابطه و ویژگی‌هایی از این قبیل باشند. هیچ‌گاه نباید با فردی كه رِند و سلطه‌گر است و با فردی كه مُنصِف و راضی به حق خود است یكسان رفتار شود. لذا در مقابل یك فرد سوء استفاده‌گر هر نوع گذشت داشتن و نرمی نشان دادن منجر به پیشروی بیش‌تر وی در تسلّط بر شما می‌گردد، و گذشت داشتن در مقابل شخصی كه حد و حریم خود و دیگران را درك می‌كند و فردی قدرشناس است نمی‌تواند منجر به سوءاستفاده كردن وی از شما شود. پس باید بدانید رفتار هوشمندانه و انعطاف پذیر در مقابل شرایط و افراد داشته باشید.

استناد كردن به رییس، پدر، مادر، همسر یا مافوق، به‌جای استناد به خود، باعث می‌شود هیچگاه مستقل و مقتدر نشوید. اگر در مقابل فردی قرار بگیرید و برای تأیید نظر خود به نظر رییس‌تان استناد كنید ممكن است بازنده شوید

مظلومیت: داشتن ظاهری مظلوم و ساده با گردنی كج، نشان‌دهنده‌ی منفعل بودن و پذیرای بدون قید و شرط نظرات و دستورات دیگران است. داشتن چنین ظاهری اصلاً به نفع شما نیست بلكه به نفع دیگران است.

صدای ضعیف و لرزان: داشتن تُن صدای زیادی آرام، لرزان و خجول نشان‌دهنده‌ی شخصیتی ضعیف و پذیرا و شكننده و تسلیم‌پذیر در مقابل دیگران است. سعی كنید با صدایی محكم، قاطع و با اعتماد به نفس صحبت كنید.

انعطاف‌پذیری برنامه‌ها: هیچ برنامه‌ی از پیش نوشته‌شده‌ای كامل نیست و خودبه‌خود درصدی از آن محقّق نمی‌شود و نیاز به تغییر و اصلاحاتی دارد. بنابراین سعی كنید در ابتدا ضمن پیش‌بینی این موضوع‌، به برنامه‌های خود انعطاف بدهید. در غیر این‌صورت، به محض مشاهده‌ی این‌كه بخشی از برنامه اجرا نشد، ممكن است كل برنامه را كنار بگذارید و به هدف خود نرسید.