بریده‌هایی از کتاب سر دلبران

امام صادق (ع) فرمود: «پنج چیز است که هر کس یکی از آنها را نداشته باشد، پیوسته، زندگی اش تلخ، فکرش پریشان، و دلش مشغول است: اول، تندرستی؛ دوم، امنیت؛ سوم، گشایش در روزی؛ چهارم، همدم سازگار». من گفتم: همدم سازگار چیست؟ فرمود: «زن خوب، فرزند خوب، و همنشین خوب». سپس ادامه داد: و پنجمین آنها - که جامع این چهار تاست- آسایش است».

امام علی (ع): هم نشینی با بدان، بد گمانی به نیکان را در پی دارد.

کسی که توکل می‌کند، از هزینه‌های زندگی، تهیهٔ مسکن، آیندهٔ شغلی، آیندهٔ فرزندان و ... نمی‌ترسد.

معالجهٔ ضعف‌های اخلاقی، صبر است.

انسان برای رسیدن به آرامش و نیل به آرزوهایش انسان دیگری را به همسری انتخاب و اختیار می‌کند. نباید فراموش کند که آن دیگری نیز به همین منظور (رسیدن به آرامش و نیل به آرزوهایش) ازدواج کرده و امر پروردگارش را اطاعت کرده است.

یحیی از - نوهٔ خاله خود- مسیح می‌پرسد: «از عذاب خدا ایمنی که این گونه شادی؟» حضرت پاسخ می‌دهد: «نه! به فضل خدا امیدوارم که چنین شاد هستم.»

صبر، در معنای کلی، یعنی ترک برخی از کارها؛ در صبر قرار نیست کاری انجام بدهیم؛ بلکه قرار است کارهایی را انجام ندهیم.

فردی که زود خشمگین می‌شود، باید بر رفتار خود تأمل کند

ظن بد برکس مبر تا بدنگردی پیش خلق ظن بد بردن به مردم محو سازد خیر تو

یک خانم نباید بگوید «موفّقیّت در این است که بهترین شوهر دنیا نصیبم شود؛» چون بهترین شوهر عالم نصیب زنانی همچون همسر نوح و لوط (ع) و امام حسن مجتبی (ع) شد، اما آنها نتواستند موفّق باشند.

در زبان عربی به علاقه‌ای که ویژگی‌های زیر را داشته باشد «مودّت» گویند: ۱ ـ علاقه‌ای که دو طرفه باشد. ۲ ـ علاقه‌ای که آشکارا ابراز شود. در «محبت» لزومی‌ندارد دوست داشتن ابراز شود اما در «مودّت» حتماً باید دیگری را از علاقه و محبت خود آگاه کنیم.

رفتار صحیح به دنبال نگرش صحیح، تولید می‌شود.

یامبر خدا (ص) می‌فرماید: «برای گفتار و کرداری که از برادرت سر می‌زند، عذری بجوی و اگر نیافتی عذری بتراش»

پیامبر (ص) می‌فرمایند: «لباس‌های خود را بشویید، موهایتان را اصلاح کنید، مسواک بزنید، خود را آراسته سازید و نظافت کنید؛ چرا که بنی اسرائیل این کارها را نکردند، در نتیجه زنانشان به زنا افتادند.»

تعبیری که قرآن نیز در زوجیت و روابط خانوادگی استفاده می‌کند، تعبیر قرة العین است. قرةالعین یعنی خنکای چشم. در قرآن آمده است: «پروردگارا، برای ما از همسران و فرزندانمان روشنی دیده (خنکای چشم) عطا کن.»

خنده بهترین اسلحه جنگ با مشکلات زندگی است.

در ارتباط‌های عمومی، قرآن دو وظیفهٔ «عفو» و «صفح» را مطرح می‌کند؛ اما به همسر که می‌رسد می‌گوید سه وظیفه دارید: «عفو»، «صفح» و «مغفرت». در این باره قرآن می‌فرماید: (وَ اِن تَعفُوا وَ تَصفَحُوا وَ تَغفِرُوا فَاِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحِیم). عفو یعنی گذشت. صفح یعنی این که من اصلاً ایرادت را ندیدم؛ و اما (وَتَغفِروا) یعنی چه؟ (وَ تَغفِروا) یعنی این که تو بدی کردی؛ پاسخ بدی تو را با خوبی می‌دهم

سه اندیشه مذموم است و هیچ کس از آنها نجات و خلاصی ندارد: گمان بد، فال بد و حسد

اگر توصیه می‌شویم که پیوسته هر کاری را با (بسم اللّه الرحمن الرحیم) آغاز کنیم؛ یا اینکه در آغاز هر روز که از خانه بیرون می‌آییم، ۱۹ بار (بسم اللّه الرحمن الرحیم) بگوییم؛ به این دلیل است که در ورطهٔ هلاکتِ بدگمانی به خداوند نیفتیم.

مسائل و مشکلات خود را درجه‌بندی کنیم و ببینیم که واقعاً تا چه حد یک مسأله، مهم و حیاتی است

کسی که حلم ندارد، تظاهر به حلم کند؛ تا حلیم شود.

فرد متوکّل، نه به بله گفتن دیگران دل خوش می‌کند، و نه از نه گفتن آنان هراسی دارد.

بازگو کردن حرف‌های خوب خانه نیز در بیرون از خانه ممنوع است و این امریست که خیلی از ما آن را رعایت نمی‌کنیم

ولی صاحبان ذائقه‌های شیرین، سخت‌ترین اتّفاقات و وقایع را ملایم و تلطیف می‌کنند؛ و یادآوری پیشامدهای سخت، برایشان خاطرات شیرینی است که به خاطر آوردنش کامشان را خوش می‌کند

گاهی هم این گفتگو جنبه عاطفی و تفریحی دارد این گفتگو بسیار عالی، مورد تأیید و تأکید است. نقل است که «وقتی کار نگارش علامه طباطبایی تمام می‌شد، به خانواده می‌گفتند بیایید بنشینیم با هم صحبت کنیم. این گفتگو، صحبت و رایزنی، کشتی خانواده را با آرامش و صفای بیشتری در این دریای طوفانیِ روزگار هدایت می‌کند و انس و الفت ایجاد می‌نماید.»

هر گاه یکی از آن دو (پدر و مادر)، یا هر دوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، به آنان اف مگو.

«همسری خوب و بساز با خانواده‌ای فهیم برایم پیدا کنید، آن وقت موفّقیّتم را در زندگی به شما ثابت خواهم کرد!»

انسان وقتی انسان می‌شود که بتواند بدی را با خوبی پاسخ دهد و این از معالی اخلاق است.

اصل اولیه در زندگی «آرامش» است که به هیچ بهانه و تحت هیچ شرایطی مجاز به برهم زدن آن نیستیم.

از مکروهات در امر زناشویی، فخرفروشی افراد در این زمینه و برملا کردن اسرار و پنهانی‌های آن - چه به شوخی و چه به جدّ - در نزد دیگران است.