بریده‌هایی از کتاب هنر معلمی (۱۲۰ راهکار‌ مهم در تدریس و کلاس‌داری)

بزرگ‌ترین نکته درباره‌ی تدریس این است که هرگز از آموختن دست برندارید.

اگر حدود پنج تا ده دقیقه خود را به خوشحالی بزنید، اتفاق جالب توجهی خواهد افتاد: واقعاً خوشحال خواهید شد.

یکی از راه‌های مهم در برخورد با دانش‌آموزان و ایجاد جوّ کلاسی بهتر، استفاده از شوخ‌طبعی است، اما دو چیز است که باید درباره آن مواظب بود: ۱- تا مطمئن نشده‌اید که بر کلاس مسلط هستید، شوخ‌طبعی نکنید. شوخ‌طبعی نابجا ممکن است خود باعث همان دردسرهایی شود که شما از آن می‌گریزید. ۲- مراقب رعایت احترام شاگردان باشید که برخلاف ظاهرشان، همه به سنین حساسیت و خودآگاهی رسیده‌اند؛

بزرگ‌ترین نکته درباره‌ی تدریس این است که هرگز از آموختن دست برندارید.

شاید شما تنها کسی در زندگی آن شاگرد باشید که فرصت دادن بازخورد مثبت به او را پیدا می‌کند.

یکی از این عادات برقراری روابط مطلوب با شاگردان‌تان است. خوب است حرف‌هایی از این دست زده شود: «شما بچه خوبی هستی، ولی وقتی این‌طور صدا می‌زنی قوانین مدرسه را نادیده می‌گیری. لطفاً این رفتارت را اصلاح کن.» این روش به مراتب بهتر از آن است که بگویید: «تو همیشه صدایت بلند است. خیلی آدم را آزار می‌دهی.» ما به عنوان معلم نباید فراموش کنیم که احساسات دانش‌آموزان نیز درست همان‌گونه عمل می‌کند که احساسات ما بزرگسالان. اگر کسی ما را مورد انتقاد قرار دهد، طبیعتاً ما حالت دفاعی می‌گیریم و برای آنها هم چیزی متفاوت از این نیست.

از «سه‌گانه‌ی جادویی» استفاده کنید تا آنچه می‌گویید دارای تأثیر باشد. برای مثال، این طور بگویید: «امروز آشغال نریزید، فردا هم آشغال نریزید، هیچ‌وقت آشغال نریزید!»

شب‌ها قبل از رفتن به رختخواب یک دوش آب گرم بگیرید و یک کتاب بانشاط و روحیه‌بخش بخوانید. حتی بهتر آن است که شمعی روشن و در روشنایی کم‌سوی آن به آهنگ مورد علاقه‌تان گوش کنید. این‌طوری راحت‌تر به خواب می‌روید.

معلمان غالباً زیاد حرف می‌زنند و شاگردان به بسیاری از آنچه گفته می‌شود اهمیت نمی‌دهند (هرچند که یاد گرفته‌اند چنان نگاه کنند که گویی دارند گوش می‌دهند!).

هرگز از آموختن دست برندارید

بزرگ‌ترین نکته درباره‌ی تدریس این است که هرگز از آموختن دست برندارید.

در اسلحه‌خانه‌ی معلم، «نگاه» یکی از مهم‌ترین سلاح‌هاست. خوب است که این سلاح همیشه دَم دست باشد. اساساً، نگاه برای آن است که بدون استفاده از الفاظ به کسی بگویید ناراحت شده‌اید. تأثیر نگاه بسیار زیاد است به شرطی که آن را تمام و کمال به کار اندازید و آن را بجا به کار ببرید؛ ولی بیش از اندازه هم آن را به کار نبرید. برای مثال، اگر داشتید مطلبی را برای کلاس توضیح می‌دادید و حرف شما را قطع کردند، وسط جمله بایستید و به دانش‌آموز مقصر خیره‌خیره نگاه کنید. البته مدت خیره شدن اندازه‌ای دارد. اگر زیاد خیره شدن را طول بدهید، ممکن است او حرف نامناسبی بزند. اگر خیلی‌کوتاه نگاه کنید، قدرت تأثیرش کافی نخواهد بود. در حین نگاه با خود بشمارید: هزار و یک، هزار و دو، هزار و سه. سپس نگاه‌تان را برگردانید و جمله‌ای را که می‌گفتید ادامه دهید. من تضمین می‌دهم که این تکنیک را بسیار مؤثر خواهید یافت.

قانون طلایی این است که تحت هیچ شرایطی، در کلاس درس با دانش‌آموز به مشاجره نپردازید. همین که شما با آنها به مشاجره بپردازید خود نشانه‌ی آن است که آنها بر اوضاع مسلط شده‌اند. اگر دچار اشتباه مشاجره با دانش‌آموزان شوید، این کار می‌تواند به سادگی موجب بر هم خوردن جلسه شود. در عوض، از آنها بخواهید که بعد از جلسه بیایند و شما را ببینند؛

حقیقت دارد که اعمال و رفتار آدم گویاتر و رساتر از حرف‌های اوست. تا آنجا که به خودتان مربوط است، مطمئن شوید که: - ظاهرتان متناسب با حرفه معلمی باشد و لباس‌تان را مرتب پوشیده باشید وگرنه چطور می‌توانید به شاگردان تذکر دهید که مرتب باشند؟ - خودتان درست سر ساعت در جلسه حاضر شوید وگرنه چطور می‌توانید به آنها بگویید چرا دیر آمدی؟ - خودتان منضبط باشید وگرنه حرف‌تان در خصوص اینکه چرا آنها وسایل‌شان را فراموش کرده‌اند، بی‌تأثیر خواهد بود.

هر روز فهرستی را از آنچه انجام داده‌اید، به شکلی ساده تهیه کنید. بعد از بازگشت از مدرسه، دقایقی را صرف این کنید که مهم‌ترین کارهای انجام‌شده خود را یادداشت کنید. کارهایی را بنویسید که احساس می‌کنید در انجام آن خوب عمل کردید. تمام قرارها و برنامه‌های‌تان را در یک برگه و تمام آنچه «باید انجام داد» را در برگه‌ی دیگری بنویسید

عمل و رفتار گویاتر و رساتر از حرف است

بسیار مهم است که ثبات رأی داشته باشید! وقتی با دانش‌آموزان دردسرساز کار می‌کنید، پایبند بودن به روش خود بسیار اهمیت دارد؛ زیرا دانش‌آموزان زود پی می‌برند که شما واقعاً به گفته‌های خود عمل می‌کنید.

بزرگ‌ترین نکته درباره‌ی تدریس این است که هرگز از آموختن دست برندارید

یک شخصیت کلاسی منحصربه‌فرد برای خودتان داشته باشید و سعی کنید خیمه‌تان را بین دو قطب مذکور برپا کنید.

بزرگ‌ترین نکته درباره‌ی تدریس این است که هرگز از آموختن دست برندارید.

اگر خیلی سخت‌گیر باشید، خطر ناسازگاری و شاخ و شانه کشیدن بچه‌ها در میان هست. اگر هم بیش از حد دوستانه رفتار کنید، شاگردان خیال می‌کنند که آدم ضعیفی هستید.

اگر به حرف‌های دانش‌آموزان گوش دهید، درباره‌ی معلمانی که دوست‌شان ندارند معمولاً این جمله را می‌گویند: «آدم بدبختی است».

اگر حدود پنج تا ده دقیقه خود را به خوشحالی بزنید، اتفاق جالب توجهی خواهد افتاد: واقعاً خوشحال خواهید شد.

یادتان باشد که شما دوست دانش‌آموزان نیستید؛ معلم‌شان هستید. یکی از مهم‌ترین نقش‌های شما، جهت‌دهی یادگیری و نظم دادن به محیط یادگیری است. اگر خیلی با آنها دوست شوید، برخی از شاگردان کارهایی را که از آنها می‌خواهید، انجام نمی‌دهند. در مورد دانش‌آموزان ناسازگار اوضاع از این هم بدتر خواهد شد.

بزرگ‌ترین نکته درباره‌ی تدریس این است که هرگز از آموختن دست برندارید.

گاهی مثلاً یک کنایه ساده به شکل و اندازه‌ی دماغ یکی از شاگردان که شما صرفاً به قصد خنده‌ی بی‌منظور به میان می‌آورید، ممکن است به یک سلسله عواقب جداً ناخوشایندی منجر شود. بی‌خطرترین راه آن است که هرگز با یک شخص خاص شوخی نکنید؛ یا با خودتان شوخی کنید یا با موضوع درس. بعد از گفتن هر لطیفه‌ای، سعی کنید هر چه زودتر دوباره حواس بچه‌ها را به درس برگردانید.

عمل و رفتار گویاتر و رساتر از حرف است

بزرگ‌ترین نکته درباره‌ی تدریس این است که هرگز از آموختن دست برندارید.

برای آنکه خیلی زود اسم‌ها را یاد بگیرید، یکی یا تمام راه‌های زیر را به‌کار ببندید: - دانش‌آموزان را به ترتیب الفبا، به همان شکلی که در دفتر حضور و غیاب است، بنشانید. - از آنها بخواهید روی کاغذهایی اسم خود را بزرگ بنویسند و جلوی میز بچسبانند، تا زمانی که شما خوب بدانید اسم هر کسی چیست. - یا از آنها بخواهید هر کدام یک قطعه عکس از خودشان بیاورند و شما آن را روی نقشه‌ای از کلاس که جلو دست‌تان است کنار نام او بچسبانید.

جوّ کلاس با رفتار شما شکل می‌گیرد که به انعطاف نیاز دارد تا همیشه بتوان احساس شادی را بر آن حاکم کرد. اگر حدود پنج تا ده دقیقه خود را به خوشحالی بزنید، اتفاق جالب توجهی خواهد افتاد: واقعاً خوشحال خواهید شد.