بریده‌هایی از کتاب پندهای‌ کوتاه از نهج البلاغه برای جوانان

فرد با تقوی خوب می‌داند که هرچه عبادت و خدمت کند و مقید به رعایت دستورات الهی باشد حق طاعت و عبودیت را به‌جا نیاورده است

دوراندیشی و نرم‌خویی، رکن مهم زندگی دوراندیشی و آینده نگری از مهم‌ترین سرمایه‌های زندگی است، آنها که فقط به فکر امروزند و از فردا غافل‌اند و برای آن فکر و برنامه‌ای ندارند. قطعاً انسان‌های موّفقی نخواهند بود.

امام - درود خدا بر او - فرمود: با مردم چنان آمیزش و معاشرت کن که در مرگت بگریند و در بودت به سویت آیند و با تو انس گیرند.

با کلمات زیبا و حکمت آمیز می‌توان سخنان ناپسند و توهین‌آمیز نااهلان و جاهلان را پاسخ داد و آنان را شرمسار و تربیت کرد و به قول خداوند کریم: «... وَ إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَهِلُونَ قَالُواْ سَلَامًا» هنگامی که جاهلان با خوبان و دانایان، جاهلانه سخن می‌گویند و با پرخاشگری و تندخویی برخورد می‌کنند پاسخشان «سلام» است یعنی حتی دو برابر جسارت، مؤدبّانه و منطقی پاسخ می‌دهند.

هیچ شرافتی برتر از علم نیست

انجام کارهای خوب و خیر آنگاه ارزشمند است که به غرور و خودخواهی آلوده نگردد.

فَالْمُتَّقُونَ فِیهَا هُمْ أَهْلُ الْفَضَائِل انسان راستین به صفات و گفتار و کردار نیکوست. نه همین لباس زیباست نشان آدمیت

انفجار بمب اتم توسط آمریکا در دو شهر «هیروشیما» و «ناکازاکی» ژاپن و صدها هزار کشته و مجروح و معلول، تابلوی زشت جدایی اخلاق و فضائل انسانی از دانش است.

تیغ دادن در کف زنگی مست به که نااهل را علم افتد به دست بنابراین ضرورت هم‌پایی اخلاق با علم بر کسی پوشیده نیست.

همه‌ی گنج‌ها در دل سختی‌ها نهفته است

انسان‌های دین‌دار بیش از آن‌که به فکر خود و انجام امور زندگی شخصی خویش باشند، در فکر راحتی و آسایش دیگران هستند و از دست و زبان، قلم و قدم و فکرشان خیر و خوبی، مهربانی و صداقت می‌بارد، آنها بنده شکم و شهوت نبوده و ثروت اندوزی و سودجویی عامل حرکت و ارتباطشان نیست، بلکه هدف اصلی و اولّی آنان خدمت و گره گشایی است، و در پرتو این تفکر و عمل است که به اوج مقام معنوی و ایمانی دست می‌یابند.

فارغ‌التحصیل شدن، در منطق اسلام نیست.

شخصیت انسان در زیر زبانش نهفته است (المرء مخبوء تحت لسانه)

نیایش حضور است نه مراسم

مؤمن باتقوی نه یک کار خوب و نه گه‌گاه دست به کارهای خوب می‌زند. بلکه به‌طور کلی همه کارهای او خیر و خوب است. ولی نکته مهم آنست که مؤمن به کارهای خیر و خوب مغرور نمی‌شود و خود را برتر و بهتر از دیگران نمی‌بیند.

اگر می‌خواستم راهش را می‌دانستم که چگونه به عسل ناب، مغز گندم و بافته‌های ابریشمین دست یابم امّا چه دور است که هوای نفس بر علی (ع) چیره شود و شکمبارگی او را بر سر سفره رنگین نشاند... در حالی که شاید در «حجاز» یا «یمامه» کسی باشد که خواب قرص نانی را هم نبیند.

اطلبوا العلم من المهد الی اللحد زگهواره تا گور دانش بجوی.

ولا تستوی الحسنة و لا سئیة ادفع بالتی هی احسن فاذا الذی َبینِک و بینة عداوة کاّنه ولی حمیم هرگز نیکی و بدی یکسان نیست، بدی را با نیکی دفع کن. ناگاه خواهی دید همان کس که میان تو و او دشمنی است گویی دوستی کریم و صمیمی است.

امام (ع) به فرزندش «محمد حنفیه» فرمود: یا بُنَی إِنِّی أَخَافُ عَلَیک الْفَقْرَ فَاسْتَعِذْ بِاللهِ مِنْه پسر جان، من برتو از تهی‌دستی و نداری ترسانم، پس از آن به خدا پناه آور که فقر و تهی‌دستی از دین بکاهد، و خرد را پریشان کند، و دشمنی آفریند.

دانش به دو گونه است: یا خاستگاهش عقل و سرشت است و یا از راه شنیدن به دست می‌آید، اما دانشی که از راه شنیدن به دست می‌آید اگر از عقل نجوشد مفید واقع نگردد.

انا الله و انا الیه راجعون ما همه برای خدا و در حضور او هستیم و سرانجام به سوی او باز می‌گردیم. یعنی همه باید روزی از این سرا کوچ کنند چه زود و چه دیر، اصل زندگی در آخرت است که باید در این دنیا برای آنجا تلاش کنیم

إِنَّ الله‌َ سُبْحَانَهُ فَرَضَ فِی أَمْوَالِ الْأَغْنِیاءِ أَقْوَاتَ الْفُقَرَاءِ فَمَا جَاعَ فَقِیرٌ إِلَّا بِمَا مُتِّعَ بِهِ غَنِی خداوند سبحان روزی فقیران و تهیدستان را در ثروت ثروتمندان مقررّ فرموده است پس فقیری گرسنه نمی‌ماند جز آن‌که ثروتمندی حق او را نداده است و خداوند به خاطر این ظلم آنان را بازخواست خواهد کرد.

صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند بر اثر صبر، نوبت ظفر آید

الا بذکر الله تطمئن القلوب تنها با یاد خداست که دلها آرام می‌گیرد.

لا تقنطوا من رحمة الله

وَ حَزْماً فِی لِین دوراندیشی و نرم‌خویی، رکن مهم زندگی دوراندیشی و آینده نگری از مهم‌ترین سرمایه‌های زندگی است، آنها که فقط به فکر امروزند و از فردا غافل‌اند و برای آن فکر و برنامه‌ای ندارند. قطعاً انسان‌های موّفقی نخواهند بود.

مردم همه نان‌خور خداوندند و اوست که روزی آنها را ضمانت و اندازه‌گیری کرده است.

لَا کنْزَ أَغْنَی مِنَ الْقَنَاعَة هیچ گنجی بی‌نیاز کننده‌تر از قناعت نیست قناعت توانگر کند مرد را

در منطق اسلام و اهل بیت (ع) علم و دانش برتر و ضروری همان مکارم اخلاقی و علوم انسانی است که انسان را با خدا آشنا کرده و موجب می‌شود آدمی به نفع و خیر مردم قدم بردارد. بنابراین کسب چنین دانشی در اولویت خواهد بود.

در قرآن کریم در ۵۲ مورد که سخن از «ایمان» به میان آمده، «عمل صالح» نیز پسوند آن است.