بریده‌هایی از کتاب مطالعه سودمند؛ مفاهیم و ابزارها

اگر فرض را بر این بگذاریم که انسان در طول زندگی خود شصت سال به مطالعه بپردازد و هر هفته نیز یک کتاب بخواند، وی در طول این مدت موفق به خواندن سه هزار جلد کتاب شده است که این رقم نسبت به تعداد کتاب‌های منتشرشده رقمی ناچیز به نظر می‌رسد.

همیشه شروع هر کاری سخت و دشوار خواهد بود و دشوارترین مرحله راه، مرحله نخست آن به شمار می‌آید و بسیاری از مردم، آغاز هر کار یا پروژه‌ای را بسیار سخت می‌دانند؛ علت این امر در این مسئله نهفته است که در آغاز، نتایج تلاش فرد ضعیف و ناچیز بوده، کما اینکه استفاده از وقت نیز، رضایت‌بخش به نظر نمی‌رسد؛ بنابراین هریک از ما احساس می‌کند که وی وقت زیادی را صرف اموری کرده که هیچ ارزشی ندارد؛ اما زمانی که به نقطه آغاز هر کاری به‌مثابه گرم کردن ماشین بنگریم که پس‌ازآن ماشین سرعت گرفته و به‌تدریج حرکت آن افزایش می‌یابد، این امر کم‌اهمیت جلوه خواهد کرد.

عادت مطالعه تنها زمانی در انسان به وجود می‌آید که فرد در زمان مطالعه تا حدودی از آن لذت برده و این امر موجب رضایت خاطر وی شود، دست‌یابی به این منظور تنها زمانی میسر خواهد شد که مطالعه به معنای نوعی کشف و شناسایی و نوعی پرورش خرد و تقویت و رشد قوه ادراک باشد.

بین توانایی فرد نسبت به درک مطالب و دریافت آن و فضا و شرایطی که مطالعه در آن صورت می‌پذیرد ارتباط تنگاتنگی وجود دارد؛ وجود شرایط ناآرام و متشنج برای خواننده و مکان نامناسب برای مطالعه، از قدرت فرد جهت ادامه مطالعه کاسته و باعث می‌شود بهره کافی از مطالعه خویش به دست نیاورد.

سپس اهمیت مطالبی که نویسنده برای خواننده ارائه کرده چیست؟ آیا می‌خواهد نوعی اصلاح در رفتار و فکر خود داشته باشد، آیا تصوراتی را که او قبلاً داشته تغییر داده؟

تلاش خواننده برای خلاصه کردن مطالب به‌صورت عبارت‌ها و بخش‌های کوتاه با روشی خاص.

سؤالاتی را طرح کند.

مطالعه تحلیلی خوب، به معنی نوعی کاوش در کتاب و تلاش برای مرتب کردن محتوای داخلی آن به‌منظور تسهیل در فهم آن است.

این جوامع به علم به‌مثابه بهترین و کارآمدترین ابزاری که انسان را به خداوند – تبارک‌وتعالی - نزدیک می‌کند نگاه می‌کردند، همچنین ازنظر آنان علم و دانش بهترین راه برای رسیدن به اوج عظمت و اقتدار به شمار می‌آمد. وضعیتی که امروزه در جوامع توسعه‌یافته شاهد وقوع آن هستیم.

تردیدی وجود ندارد که عده معدودی از افراد به علت بیکاری یا به علت زیاد بودن تعداد افراد خانواده، راهی برای تهیه کتاب در برابر خود نمی‌یابند... با نگاهی به زندگی اکثر مردم متوجه خواهیم شد که برنامه‌ریزی نادرست در زمینه پرداخت هزینه‌ها، نخستین عاملی است که موجب شکل‌گیری این احساس در وجود افراد خواهد شد که آنان قادر به پرداخت بهای کتاب و مانند آن نیستند.

میان (اندیشه‌ای) که نویسنده به بیان آن می‌پردازد و (واژه‌ای) که برای انتقال آن استفاده می‌کند فاصله‌ای وجود دارد که گاهی این فاصله زیاد و گاهی نیز کوتاه و ناچیز است. خواننده باید بتواند این مسافت را از طریق ملاحظه‌ای دقیق، حافظه‌ای آماده، قوه خیال‌پردازی عجیب و ذهنی فعال درنوردد... نویسنده خود نیز در حین نگارش از همین قابلیت‌ها بهره می‌گیرد و خواننده نیز باید به‌گونه‌ای از آن‌ها استفاده نماید که در میانه راه به نویسنده بپیوندد.