بریده‌هایی از کتاب دن‌کیشوت (جلد دوم)

آنچه موجب سعادت او شد: به دیوانگی زیستن، و به فرزانگی مردن...»

هر کتابی که واقعی، ارزشمند، و مورد علاقه مردم باشد، قرنها عمر خواهد کرد و جاودان خواهد ماند. ولی عمر کتابهای ناباب و سراپا دروغ، بسیار کوتاه است

در میان گناهان کبیره، عده‌ای غرور را در رده نخست قرار می‌دهند، ولی به عقیده من، ناسپاسی از همه بدتر است. شاهدی که می‌توانم ارائه دهم، مربوط به نقل قولی می‌شود که اغلب مردم بر زبان می‌آورند و می‌گویند ساکنان دوزخ، همگی ناسپاس هستند. از لحظه‌ای که موفق به تشخیص خوب از بد شده‌ام، کوشیده‌ام از این گناه بری باشم. اگر نمی‌توانم محبت و لطف دیگران را جبران کنم، دست‌کم آرزوی جبران کردن را در سر دارم و برای تکمیل کار، خبر ابراز محبت را در همه‌جا جار می‌زنم

اگر موضوع شرکت در مسابقه ادبی باشد، توصیه می‌کنم برای دستیابی به مقام دوم بکوشید، چون همواره نفر نخست را با توجه به خصوصیات و اصل و نسب افراد انتخاب می‌کنند، در حالی که جایزه دوم از روی قضاوت عادلانه اهدا می‌شود. مثل گواهینامه‌های دانشگاهی که نفر دوم در واقع نفر اول به حساب می‌آید و نفر سوم همیشه دوم است. البته هرگز نمی‌توان نفر نخست را فردی بی‌اهمیت دانست.

حرفه‌ای که معاش انسان را تأمین نکند، به اندازه دو عدد باقلا نمی‌ارزد!

ارباب، خداوند اندوه را برای حیوانات به وجود نیاورده، بلکه آن را ویژه انسانها آفریده. ولی اگر انسان بیشتر از اندازه لازم دچار اندوه شود، تبدیل به حیوان خواهد شد.

بگو همنشین تو کیست تا بگویم کیستی

دختران باشرف و آبرودار حتی اگر لازم باشد، پای خود را می‌شکنند تا در خانه بمانند و بیرون نیایند، ولی زنان بی‌آبرو و مرغ خانگی، همواره آرزو دارند خانه را ترک کنند، نه برای اینکه جایی را تماشا کنند، بلکه برای اینکه مردم آنها را ببینند.

باور کنید که طعم نان دهقانی، به دهان من، بسیار خوشتر از مزه نان حکومتی است.

یکی از مادربزرگهای من همیشه می‌گفت: «در دنیا دو طبقه بیشتر وجود ندارد که هریک متعلق به خانواده‌ای مشخص است. یکی خانواده داشتن، و دیگری خاندان نداشتن!»

بندگی و بردگی بدترین دردی است که انسان را دچار ناراحتی و حرمان می‌کند.

همین گرسنگی و خالی بودن شکم، می‌تواند هر عاقلی را به مرز جنون برساند و چون خودم چنین اوضاعی را تجربه کرده‌ام، می‌دانم دلیل دیوانگی ما مغزی پر از معلومات و شکمی خالی است.

کسی نباید در حالی که وجدان معذبی دارد، سکوت کند.

در همه رذیلتها و صفات زشت، می‌توان لذتی مطبوع یافت، ولی در حسادت، چیزی جز خشم، اندوه، و تلخی وجود ندارد.

در دنیا هم نقش یافت می‌شود. ولی پس از پایان نمایش، یعنی به سر آمدن عمر، اجل همه لباسها و تزیینات ظاهری و زیبایی را که اغلب در مورد آنها با یکدیگر اختلاف دارند، از تنشان بیرون می‌آورد و آنها را به پشت صحنه، یعنی گور می‌برد تا با هم یکسان شوند.

عشق با عینکی به دنیا می‌نگرد که می‌تواند مس را تبدیل به طلا، فقر و تنگدستی را تبدیل به ثروت و خوشبختی، و خرمهره را تبدیل به مروارید کند.

دنیا هرگز به تواناییها، استعدادها، ذوقها و شاهکارهای ارزنده، پاداش مناسب نمی‌دهد.

زندگی همیشه یکسان نمی‌گذرد و بخت و اقبال به صورت یکنواخت نیست.

جرأت و شهامت داشته باش و همیشه به خاطر بیاور که در شرایط دشوار، ناامیدی می‌تواند به راحتی عقل و سلامتی انسان را از بین ببرد و گاهی نیز موجب مرگ او شود

آنچه به نظر عده‌ای ننگ و عیب می‌رسد، شاید از نگاه دیگران، نهایت حسن و ملاحت باشد

اگر کسی از فرصت به دست آمده استفاده نکند، پس از هدر رفتن آن، دیگر حق شکایت و گله ندارد.

در مورد گروه چهارم نیز که همان مردم عادی و اکثریت جمعیت کشور هستند، باید اشاره کرد که کاری جز افزودن بر میزان جمعیت جهان ندارند، فاقد بزرگی و شهرت هستند و در نتیجه نمی‌توان از آنها تعریف و تمجید کرد.

هموارترین مسیر نیز، عاری از سنگلاخ نیست و ممکن است به پای عابر بگیرد و او را سرنگون کند.

ثروت می‌تواند همه کمبودها را جبران کند

عشق معمولا چشم عقل را در انتخاب همسر مناسب، کور می‌کند.

همه مردم در این دوران از طرفداران ثروت و قدرت هستند و هرگز به دنبال علم و جوانمردی نمی‌روند

در واقع الاغی که مزین به زر و گوهر باشد، بیشتر از اسبی ارزش دارد که بر پشتش پالان قرار می‌دهند.

برای دستیابی به آگاهی، شجاعت لازم است

اگر زنی نجیب و شرافتمند به خانه شوهر بیاید، نگهداری و حفظ شرافت او آسان است، ولی اگر زنی منحرف و سبکسر به خانه بیاید، دیگر نمی‌توان او را به راه راست هدایت کرد، یا دست‌کم کاری دشوار خواهد بود، زیرا اصولا هدایت انسانها، به‌سختی امکان‌پذیر است.

استعدادهای زیادی در دنیا نهفته مانده، ولی صاحبان آن نمی‌توانند از همه ظرفیتهای خود استفاده کنند.