بریده‌هایی از کتاب پوتین و نظم نوین جهانی

اندکی پس از انتخاب شدنش در یک برنامه تلویزیونی با عنوان «گفت‌وگو با مردم» احساس خود در مورد اوضاع کشور را با مردم درمیان گذاشت: «کسی که از نابودی اتحاد شوروی عزادار نیست، قلب ندارد. و کسی که خواستار بازسازی مجدد آن باشد، مغز ندارد».

بسیاری از روس‌ها پوتین را نماد مردانه‌ای می‌بینند که کمبودش احساس می‌شد. این درست همان چیزی است که سوبچک در وجود او می‌بیند و او را شخصیتی می‌داند که قادر است نقش یک «استالین جدید» را بازی کند: یک استالینی که نه خونریز است و نه آدمکش و برای به حرکت درآوردن چرخ‌های کشور مورد نیاز!

بازگشت سربازان کشته شده در افغانستان به زحمت قابل درک بود. مگر می‌شد باور کرد دومین قدرت جهانی از افغان‌های پابرهنه شکست بخورد

انقلاب اسلامی ایران که به تازگی آیت‌الله خمینی (ره) را به قدرت رساند، بیش از آن که شوروی را از دیدن از دست رفتن مهم‌ترین سرپل آمریکا در منطقه خوشحال کند، کرملین را نگران کرد. کسانی که از میدان سرخ به انقلاب ایران نگاه می‌کردند از سرایت آن به آسیای مرکزی از طریق افغانستان در حال جوش و خروش به وحشت می‌افتادند.

رونالد ریگان در ۱۹۸۱ در سخنرانی آغاز دوره ریاست جمهوری‌اش اعلام کرده بود. «آمریکا بازگشته است». ده سال بعد، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی فروپاشید. به قول ولادیمیر پوتین در سال ۲۰۰۵ «بزرگ‌ترین فاجعه ژئوپولیتیک قرن»!

پوتین ذهن مشوشی از سقوط روسیه دارد. نمی‌خواهد و نمی‌تواند به ماندن در رأس قدرتی ضعیف و فقیر بسنده کند. می‌خواهد با آمریکا کوس برابری بزند، می‌خواهد مانند ریگان فریاد «روسیاوُزوراشچکات» (روسیه بازگشته است) را سر دهد. از آن فراتر آرزو دارد در بازی ابرقدرت‌ها نقش ایفا کند، نقشی مسلط.

همان روشی است که بعضی فعالان اقتصادی ـ شرکت‌های چندملیتی و مؤسسات مالی ـ برای خود برگزیده‌اند، کسانی که معتقدند، در عصر جهانی شدن یا باید سلطه‌گر بود، یا تحت سلطه و باید قدرتمندانه علیه هر عامل محدودکننده ظرفیت‌ها و شعاع عملشان دست به کار شد.

همانگونه که فاجعه چرنوبیل کشیدن ضامن نارنجکی بود که گورباچف را وادار کرد، پا از دایره پروسترویکا بیرون بگذارد، درام کورسک نیز به رئیس‌جمهور جدید روسیه فرصت داد تا نشان دهد روح رهبریش از چه فلز آبدیده‌ای ساخته شده است.

این است مفهومی که پوتین از دنیا دارد، این که چه کسی قوی‌تر است.

دو قدرت در مقابل رژیم سوریه قرار می‌گیرند: «دموکرات‌ها» با حمایت سیاسی ـ ولی کمتر مادی ـ ایالات متحده و اروپا و اسلامگرایان افراطی با حمایت مالی سعودی‌ها و کشورهای حاشیه خلیج فارس. چنان که از قبل هم پیش‌بینی می‌شد، ایران در جبهه اسد قرار گرفت و مسکو و پکن هم اعلام کردند، هیچ راه حلی که به سرنگونی اسد منتهی شود، قابل قبول نیست و روسیه هرگونه تصمیم از جانب سازمان ملل در این راستا را وتو خواهد کرد.

قهرمانان جدید کشور، اکنون جوانان کارخانه‌دار، بانکداران پرزرق و برق و ستاره‌های تلویزیون و خلاصه کسانی بودند که برخلاف همدردی سوسیالیستی گذشته، به دیگران فخر می‌فروختند

مسلما آن روز سوگند خورده بود که دیگر هیچ گاه در جبهه نامناسب قرار نگیرد و کاری کند که همیشه رهبر وقایع باشد تا فرمانبر. اکنون زمانِ شنا کردن روی آب بود [نه زیر آب]. زمان، زمان داروینی بود.

ضرب‌المثل رومی می‌گوید: «اگر صلح می‌خواهی آماده جنگ شو»

یک لطیفه روسی به زیبایی وضعیت را این گونه شرح می‌دهد: در زمان استالین، قطار طبیعتا روی ریل‌هایش حرکت می‌کرد، در زمان خروشچف سفر به کندی صورت می‌گرفت، چون لازم بود، ریل‌های عقب را پیاده کرده و در جلو قرار می‌دهند تا بشود حرکت کرد، بعد در زمان برژنف قرار شد پرده‌های تمام پنجره‌ها را بکشند و به کارگران دستور داده شود، واگن‌ها را تکان دهند تا حضرت آقا تصور کند قطار در حال حرکت است.

اگر رژیم کشورهای پیمان ورشو، یکی پس از دیگری سقوط کرده‌اند، علت آن است که نتوانسته‌اند در برابر ضربه انفجار وسایل ارتباطی مقاومت کنند. وضعیت برقرار شده در زمان استالین وضعیت نفوذناپذیری بود

ایگور گایدار و آناتولی چوبائیس که برای استقرار کاپیتالیسم در روسیه عجله داشتند، در ۱۹۹۲ کار خصوصی‌سازی اقتصاد را با انتشار یک سیستم تقسیم سهام با گام‌های محکم برداشتند.

در دایره «ارزش‌هایی» که پوتین قدرت خود را روی آنها استوار کرده است، لزوما همجنس‌گرایی مایه فساد، انحطاط، ضعف و سقوط به حساب می‌آید.

ابرقدرت سابق دنیا، توسط مشتی یاغی خواستار اسلام به زانو درآمده بود.

یلتسین از همان آغاز ریاست جمهوری‌اش، قصد درافتادن با آمریکایی‌ها و اروپاییان را ندارد: به نظر می‌آید که روسیه علنا در پی گفت‌وگوی مجدد با غرب و یافتن شرکایی از میان آنهاست.

کمتر کسانی درک می‌کردند که ضرورت دارد به ملت روسیه نشان داد که نه تنها به حال خود رها نشده‌اند، بلکه باید مراقب بود از این وضعیت سوءاستفاده نشود.

پوتین او را خادمی وفادار، بی‌رحم و شوم می‌داند که برای کنترل کشور به کمک FSB و GRU از هیچ کاری فروگذار نخواهد کرد: آدم‌ربایی، اعدام دسته جمعی، فشار مضاعف روی خانواده مخالفان، استفاده از شکنجه و... همه و همه برای «آرام کردن» چچن مفید بودند

در بازی روابط بین‌المللی، سوریه برای ولادیمیر پوتین، یک اهرم اجتناب‌ناپذیر و به ویژه فرصتی است برای نزدیکی با تهران و سعی در استحکام یک مجموعه ضد غربی، زمانی که انعقاد یک توافق هسته‌ای، اجازه پیش‌بینی روابط جدیدی میان ایران و ایالات متحده را می‌دهد. البته هیچ کس تصور نمی‌کند که ایران برای واشینگتن دوباره همان ایرانی شود که در زمان شاه بود. ولی پایان دشمنی میان این دو کشور، ضعف دیپلماسی مسکو در منطقه را به اثبات می‌رساند. سقوط قذافی در لیبی و به قدرت رسیدن سیسی در مصر به کرملین اجازه ندادند بار دیگر قدم به این کشورها بگذارد، همچنین به عراق، پس از سقوط صدام حسین.

در حالی که غربی‌ها، با دقت اوکراین را زیر نظر داشتند ـ اوکراین بیش از حد وسیع، بیش از حد فاسد، بیش از حد نزدیک به مسکو را برای آن که منطقی باشد حمایتی با ابعاد تعیین‌کننده از آن به عمل آید ـ در مسکو ارگان‌ها سرگرم تنیدن تارهایی برای در اختیار گرفتن مجدد رهبری کشور و زد و بندهای مالی بودند و در کی‌یف و مراکز صنعتی اوکراین، سردمداران و مدیران فاسد، جیب‌های خود را پر می‌کردند، بدون آن که فکر پیشرفت کشور باشند یا درصدد باشند که نفعی به جامعه برسانند.

به نظر می‌رسید، نمایش به خوبی اجرا شده است، ولی در این میان احساسات ملی اوکراینی‌ها به حساب نیامده بود

در واقع، بحران وجه‌المصالحه قرار دادن اراضی اوکراین، به معنای واقعی کلمه تنها وجه‌المصالحه‌ای نیست که به حساب می‌آید. اما بخش مورد نظر، پیچیده و تحول یافته است. جدا از چپ روی شخص یانکوویچ، کرملین درصدد این است که نگذارد اوکراین به منطقه نفوذی غرب متمایل شود و از کنترل خودش بیرون رود. پس از دومین انقلاب میدان درصدد برآمده است، این اوکراین چموش و نمک‌نشناس و متهم به بازگشت به دامن «شیاطین فاشیست» را گوشمالی دهد.