بریده‌هایی از کتاب ورباتیم: تئاتر مستند معاصر در انگلستان

نمایش‌های مستند در اصل دارند یک چیز می‌گویند: این که جهان بسیار جذاب‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید؛ مردم بسیار عجیب‌تر از چیزی هستند که فکر می‌کنید؛ جهان بسیار پرتنوع‌تر است؛ روش نگاه مردم به جهان بسیار دیوانه‌وارتر و بسیار غیرمنتظره‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد. غیرمنتظره بودن همیشه نشانه یک نمایش مستند خوب است. نمایش‌های مستندِ خسته‌کننده آن نمایش‌هایی هستند که به مرورِ موضوعی که خودتان آن را می‌دانید می‌پردازند و شما فکر می‌کنید: «آره خب، این‌ها سرباز هستند. معلوم است که مثل سربازها فکر می‌کنند.» ولی نمایش مستند خوب شما را شوکه می‌کند که: «خدای من، این سربازها این احساس را دارند؟»

دیوید ممت در یکی از مصاحبه‌هایش می‌گوید من هم همان قدر ترسیده‌ام که شما ترسیده‌اید و من هم همان قدر جواب ندارم که شما جواب ندارید و معضل این جهان به نظرم دیگر از این که مشخص کنیم راه و چاه کدام است، گذشته است. مشکل این است که جهان راهش را انتخاب کرده است و مشخص است چه راهی می‌رود و ما هم در تغییر مسیرش هیچ نقشی نداریم. حداقل تنها کاری که می‌توانیم بکنیم این است که اعلام کنیم ما مخالف هستیم. این قطار دارد این مسیر را می‌رود ولی ما حداقل گفتیم که نرود.

بی‌اعتبار کردن خود، به عنوان هنرمند دانا و همه چیزدان، یکی از راهکارهایی است که حداقل مخاطب را با این ایده تنها می‌گذارد که شاید منِ مخاطب باید یک فکری به حال خودم کنم چون این که خودش گیج و سرگشته است. این بی اعتبار کردن خود به نظر من کاملا یک کار هنرمندانه است

دوربین ممکن است چیزی نزدیک‌تر به واقعیت ارائه کند ولی صدا اجازه دسترسی به جهانی عمیق‌تر را به شما می‌دهد

هنر چیزی بیشتر از تفریح صرف است. در نظر من هنر باید ظرفی باشد که در آن وجدان و آگاهی یک ملت ریخته شود؛ هنر باید سوالات سختی که دیگران ترجیح می‌دهند مطرح نشده باقی بمانند را مطرح کند. در سال‌های اخیر، با روز به روز باهوش‌تر شدن صاحبان قدرت در شیوه‌های فریبکاری و بازی‌دهی، نیاز به طرح این سوالات نیز افزایش یافته است. این که همزمان با پیچیده‌تر شدن فریبکاری و وارونه جلوه‌دادن حقیقت- که منجر به سقوط میزان صداقت در حوزه عمومی شده است- به طور همزمان تئاتر سیاسی نیز رونق فراوانی یافته است تصادفی نیست.

از چخوف نقل قول آورده بود که: «هدف تئاتر این نیست که راه حلی ارائه کند، بلکه این است که مشکلات را به شکل واضح‌تری نمایان سازد.»