بریده‌هایی از کتاب تا شهادت

روز بعد دکتر چمران و آقا رضا تنها تو سنگر بودند. رضا گفت: دکتر، می‌شه یه دو تا فحش بهم بدی؟! کشیده‌ای، چیزی بزنی! وقتی سکوت و حالت تعجب دکتر را دید ادامه داد: من یه عمر به هر کی بدی کردم، بهم بدی کرد ... تا حالا نشده بود به کسی فحش بدم و این‌طور برخورد کنه. دکتر چمران گفت: اشتباه فکر می‌کنی! یکی اون بالاست، هر چی بهش بدی می‌کنم، نه تنها بدی نمی‌کنه، بلکه با خوبی بهم جواب می‌ده. هی آبرو بهم می‌ده. تو هم یکی داشتی که هی بهش بدی می‌کردی بهت خوبی می‌کرده! آقا رضا جا خورد. تلنگر خورد به شخصیتش. رفت یه جا تنها نشست. آدمی که مغرور بود و زیر بار کسی نمی‌رفت زارزار گریه می‌کرد. اذان که شد. همین آقا رضا رفت وضو گرفت. سر نماز، موقع قنوت، صدای گریه‌اش بلند بود. رضا توبه کرد؛ توبهٔ نصوح. مدتی بعد هم به کاروان شهدا پیوست.

خداوند متعال در سورهٔ زمر آیهٔ ۵۳ می‌فرماید: بگو به بندگانم، ای کسانی که در گناهان اسراف (و زیاده‌روی) نمودید، از رحمت من مأیوس و ناامید نشوید، قطعاً (در صورت توبه) خداوند همهٔ گناهان شما را می‌آمرزد.

امام باقر (ع) می‌فرماید: هرگاه نشانه‌های توبه در انسان آشکار نگردد، او توبه‌کنندهٔ حقیقی نیست و آن نشانه این‌هاست: ۱ ـ آن کسانی که حقی بر او دارند، راضی کند. ۲ ـ نماز و سایر اعمال دینی‌اش را که قضا شده اعاده نماید. ۳ ـ در برابر مؤمنان و بندگان متواضع باشد. ۴ ـ خود را از هواهای نفسانی و شهوانی حفظ کند. (میزان الحکمه، ج ۱، ص ۵۴۸)

هفت هشت نفر بودند که سرشان را کاملاً تیغ انداخته بودند. وقتی دقت کردم، دیدم چند نفری از آن‌ها را می‌شناسم، تعجب کردم که این‌ها اینجا چه می‌کنند. بیشتر آن‌ها خلافکار بودند. اسامی مستعار عجیبی هم داشتند، بچه‌هایی که بدن‌های همه‌شان، از زخم‌های بد جوش خورده و قدیمی چاقو، پاره‌پاره و با نقش و نگارهای خالکوبی، خاص و متفاوت شده بود. از بین این بچه‌ها، جلیل نقاد ملقب به جلیل پاکوتاه را یادم می‌آید که حسابی عشق موتور بود، یا اسی پلنگ و عمویادگار و سهراب کفترباز و عادل تُرکه و... به دکتر گفتم: آقای دکتر این‌ها رو چرا به اینجا آوردین؟ دکتر چمران گفت:‌ این جنگ مال همه است باید همه بیان و کمک کنن. نمی‌تونیم فقط به یه قشر خاص فکر کنیم یا بشینیم و این و اونو گزینش کنیم. این‌ها از پس کارهایی بر میان که بقیه فکرشو هم نمی‌تونن بکنن.

می‌گفت: مگر حضرت امام نفرمود که عالم محضر خداست. اگر اینجا محضر خداست، پس باید با ادب و با وضو در این محضر باشیم.

می‌گویند بیشتر اهل جهنم را کسانی تشکیل می‌دهند که رفقای خوبی نداشتند. لذا می‌بینیم که در قرآن به این موضوع اشاره می‌شود: «ای کاش فلانی را رفیق خودم انتخاب نمی‌کردم. او مرا از ذکر و یاد دور کرد.» پس رفیق برای انسان آن‌قدر مهم است که می‌تواند انسان را به جهنم یا بهشت برساند. برای همین بزرگان ما توصیه می‌کنند که به انتخاب دوست و رفیق دقت داشته باشید.

تفاوت خیرالله با ما این بود که او مثل ماهی خارج از آب، قدر آب را فهمیده بود. او مدتی را میان گروهک‌های بی‌دین گذرانده بود و حالا لذت دین و ارتباط با خدا را کاملاً حس می‌کرد.

«هر کس حب امام حسین (ع) را در دل داشته باشد حتی اگر سال‌ها راه را اشتباه رفته باشد، امکان بازگشت را دارد. و هر کس به هر جایی رسید نتیجهٔ محبت امام حسین (ع) بوده.»

حضرت موسی (ع) در مناجات خود در کوه طور عرض کرد: یا اله العالمین (ای معبود جهانیان). جواب شنید: لبیک (یعنی ندای تورا پذیرفتم). سپس عرض کرد: یا اله المحسنین (ای خدای نیکوکاران) همان جواب را شنید سپس عرض کرد: یا اله المطیعین: (ای خدای اطاعت‌کنندگان) باز همان پاسخ را شنید. سپس عرض کرد: یا اله العاصین (ای خدای گنهکاران). سه بار در پاسخ شنید: لبیک، لبیک لبیک. موسی (ع) عرض کرد: خدایا چرا، در دفعهٔ چهارم، سه بار پاسخم دادی؟! خداوند به او خطاب کرد: عارفان به معرفت خود، و نیکوکاران و اطاعت‌کنندگان به نیکی و اطاعت خود، اعتماد دارند، ولی گنهکاران جز به فضل من، پناهی ندارند، اگر از درگاه من ناامید گردند، به درگاه چه کسی پناهنده شوند؟! (منتخب قوامیس الدرر «ملا حبیب‌الله کاشانی»، ص ۲۶۸)

مجید مصداق کلام حضرت صادق (ع) شد که می‌فرماید: هنگامی که بنده‌ای توبهٔ حقیقی کرد خداوند او را دوست می‌دارد و در دنیا و آخرت گناهان او را می‌پوشاند و هر چه از گناهان که دو فرشته برای او نوشته‌اند از یادشان می‌برد و به اعضای بدنش وحی می‌کند که گناهان او را پنهان کنید و به نقاطی از زمین که او در آنجا گناه کرده فرمان می‌دهد که گناهان او را پنهان کنید. (اصول کافی، جلد ۴، صفحهٔ ۱۷۳)

در روایات ما این دو صفت به عنوان اصل نجات انسان‌ها معرفی شده. اول اینکه به مانند لوطی‌های قدیم، دست خیر داشت. تا می‌توانست به دیگران کمک می‌کرد. مراسم گلریزان می‌گرفت و گره از کار مردم می‌گشود. دوم اینکه تا می‌توانست برای امام و مولایش حسین ابن علی (ع) خرج می‌کرد. دستهٔ عزاداری او که در دههٔ محرم راه می‌انداخت بزرگ‌ترین دستهٔ عزادار در تهران بود و شبیه آن هنوز نیامده است

امام صادق (ع) می‌فرماید: «روز قیامت در سنجش اعمال، اگر شخص گناهکار در مقام عذرخواهی بگوید؛ پروردگارا نادان و بی‌خبر بودم، اسیر شهوت و غضب بودم، گرفتار هوی و هوس و در مقابل شیطان عاجز بودم. در جواب همهٔ بهانه‌هایش به او گفته می‌شود: مگر باب توبه برای تو گشوده نبود؟ آیا سخت‌گیری شده بود؟ آیا برای توبه شرایط سخت قرار داده بودیم؟»

چهل روایت از آنها که توبه کرده و راه حق را پیمودند و با شهادت رفتند.

شهید رامین تجویدی در آخرین نوشته‌اش (برای همه من و شما) می‌نویسد: (در مقابل خدا) بنگر تا چه اندازه نیازمندی، لحظه‌ای دست بر روی چشمانت بگذر و بردار و بفهم که چه کسی چشمانت را روشن ساخته؟

کسی زیاد یاد مرگ باشد، با مقام شهادت از دنیا خواهد رفت.

در حدیث قدسی آمده که خداوند فرمود: اگر گنهکارانی که به من پشت کرده‌اند می‌دانستند که من چه اندازه انتظار دیدن آن‌ها را می‌کِشم و چه مقدار مشتاق توبه و بازگشت آن‌ها هستم، هر آینه از شدت شور و شوق نسبت به من جان می‌دادند و تمام بندبند اعضایشان به خاطر عشق به من از هم جدا می‌شد. (اصرار الصلوهًْ، صفحهٔ ۱۹)

حضرت صادق (ع) شد که می‌فرماید: هنگامی که بنده‌ای توبهٔ حقیقی کرد خداوند او را دوست می‌دارد و در دنیا و آخرت گناهان او را می‌پوشاند و هر چه از گناهان که دو فرشته برای او نوشته‌اند از یادشان می‌برد و به اعضای بدنش وحی می‌کند که گناهان او را پنهان کنید و به نقاطی از زمین که او در آنجا گناه کرده فرمان می‌دهد که گناهان او را پنهان کنید. (اصول کافی، جلد ۴، صفحهٔ ۱۷۳)

گفتند: باید بگویی از (امام) خمینی پول گرفته‌ام. اما او می‌گفت: من عمرم را کرده‌ام. من به این اولاد امام حسین (ع) تهمت نمی‌زنم.

پیامبر (ص) می‌گوید: آدمی بر آئین دوست خود است پس بنگرید با چه کسی دوستی می‌کنید... (بحار، ج ۷۱، ص ۱۹۲)

مردی خدمت رسول خدا (ص) رسید و گفت: ای رسول خدا (ص)، من هیچ کار زشتی نمانده که انجام نداده باشم، آیا می‌توانم توبه کنم؟ رسول خدا (ص) فرمود: آیا هیچ یک از پدر و مادرت زنده هستند؟ گفت: بله، پدرم. حضرت فرمود: برو به او نیکی کن (تا آمرزیده شوی). وقتی او راه افتاد پیامبر (ص) فرمود: کاش مادرش زنده بود. (یعنی اگر او زنده بود و به او نیکی می‌کرد، زودتر آمرزیده می‌شد).