بریده‌هایی از کتاب فلسفه از چهل نگاه

فلسفه حرف‌های زیادی برای همگان در هر سنی دارد. شاید فلسفه، مهم‌ترین درسی باشد که هرگز از ما نخواسته‌اند بخوانیم.

فلسفه به معنی دقیق کلمه یعنی «عشق به خرد».

خردمندان می‌دانند که همهٔ انسان‌ها، ایضاً خودشان، هیچ‌گاه از حماقت دور نیستند. با علم به اینکه دست‌کم نیمی از زندگی غیرمنطقی است می‌کوشند، به قدر وسع، کمتر دیوانگی کنند و هرگاه سروکله‌اش پیدا شد، وحشت‌زده نشوند. خردمند می‌داند چطور به تعارض بین خواسته‌های خالصانهٔ قلبی و شیوهٔ شریرانهٔ رقم‌خوردن اوضاع بخندد.

سنکا باور داشت وظیفهٔ فلسفه این است که پیش از اینکه زندگی بی‌رحمانه ناامیدمان کند، خود به ملایمت امیدمان را ناامید کنیم. هرچه کمتر توقع داشته باشیم، کمتر رنج می‌کشیم. به کمک بدبینی‌ای تسلی‌بخش، بهتر است بکوشیم خشم و اشک‌هایمان را به ترکیبی به‌غایت پایدارتر بدل کنیم: غم. سنکا بر آن نبود که افسرده‌مان کند، صرفاً در تلاش بود از آن دست امیدی برهاندمان که وقتی محقق نمی‌شود، تلخی و فریاد از سویدای جان برمی‌انگیزد.