بریده‌هایی از کتاب می توان شاد بود حتی در سختی ها

زمان همه چیز را روشن می‌کند؛ هیچ شرایط روحی ‌بیش از چند ساعت ثابت نمی‌ماند.

دکتر وین دایر افراد زیادی به اشتباه تصور می‌کنند شرایط شخصیت ما انسان‌ها را می‌سازد؛ اما این‌طور نیست. شرایط ـ دشوار یا آسان ـ شخصیت واقعی ما را آشکار می‌کند. در واقع شرایط ما را تعریف نمی‌کند بلکه با توجه به واکنش ما نسبت‌به مشکلات و چالش‌ها، فرصت‌هایی گاه طلایی برای رشد فردی و ماهیت منحصربه‌فرد ما پیش رویمان قرار می‌دهد. همچنین موفقیت ما به مجموعه دارایی‌ها، دستاوردها یا میزان مشکلات بستگی ندارد بلکه به این بستگی دارد که چگونه با مسائل خود کنار می‌آییم، با چالش‌ها روبه‌رو می‌شویم و چگونه خود را به ‌سمت رشد و زندگی سرشار از عشق هدایت می‌کنیم.

نیازی نیست هر چیزی را که در موردش فکر می‌کنیم جدی بگیریم. ما می‌توانیم به‌راحتی از کنار آن بگذریم. افکار ما واقعیت نیستند بلکه تلاشی بزرگ برای تعبیر و تفسیر شرایط هستند

وقتی روحیه‌ شما خوب نیست، زندگی به شکل غیر‌قابل‌تحملی جدی و سخت به نظر می‌رسد، حتی تصور می‌کنید دیگران قصد دارند شما را آزار دهند و تنها هدف زندگی شکست دادن شماست. به همین دلیل همه چیز را به دل می‌گیرید و اغلب مواقع منظور اطرافیان را اشتباه متوجه می‌شوید. این ویژگی‌ها عمومی هستند و در مورد همه صدق می‌کنند. هیچ‌کس نمی‌تواند با روحیه بد شاد، شوخ‌طبع یا خونسرد باشد و هیچ‌کس نمی‌تواند با روحیه خوب آزرده، تدافعی، عصبانی و لجوج عمل کند.

در شرایط روحی بد به احساسات خود اعتماد نکنید

شادی در حقیقت موهبتی الهی است که رضایت و معنویت را در زندگی افزایش می‌دهد.

بیشتر ما تصور می‌کنیم اگر چیزی به ذهن ما خطور کند، این اتفاق بنا به‌ دلیلی رخ داده است؛ فکر می‌کنیم افکارمان نمایانگر واقعیت و درخور توجه هستند و باید به آن‌ها رسیدگی شود؛ اما اگر با اصل تفکر آشنا باشیم متوجه می‌شویم که این تصور یک خطای ذهنی است. اگر چیزی به ذهن شما خطور کرد آن را به همان‌گونه که هست بپذیرید: فکری گذرا.

سریع‌ترین راه برای رسیدن به حس خوب این است که احساسات خود را در شرایط روحی بد نادیده بگیریم. این را نیز بدانیم که کیفیت و کمّیت افکارمان، ما را غمگین نگه می‌دارد. وقتی یاد بگیریم به افکار منفی بی‌توجهی کنیم، حس مثبت به سرعت باز خواهد گشت.

افکار منفی و افکاری که منجر به نگرانی و ناراحتی می‌شوند آن‌قدر ارزش ندارند که بخواهیم در موردشان فکر کنیم؛ زیرا چیزی را که در جست‌وجوی آن هستیم، از ما می‌گیرند. در نقطه مقابل، حس رضایت فضای لازم را برای افکار جدید و خلاقانه در ذهن ایجاد می‌کند و به ما اجازه می‌دهد مانند کودکان فارغ‌البال‌، شگفتی و ماجراجویی را به زندگی خود بازگردانیم. این فارغ‌البالی به ما اجازه می‌دهد با محبت به صحبت‌های دیگران گوش فرا دهیم و حتی به‌گونه‌ای پای نقد دیگران بنشینیم که برای ما چندان آزاردهنده نباشد؛ چون در این حالت به تجزیه و تحلیل اطلاعات نمی‌پردازیم بلکه صرفاً آن‌ها را دریافت می‌کنیم.

دلیل این‌که ما می‌توانیم فیلم‌های ناراحت‌کننده یا ترسناک را تماشا کنیم و سپس برای صرف غذا بیرون برویم این است که می‌دانیم که کل داستان، فیلم است. وقتی فیلم تمام شود، تمام شده است. دیگر با ما نیست و می‌توانیم با خیالی آسوده به زندگی خود ادامه دهیم. این امر در مورد افکارمان هم صدق می‌کند. افکار فقط در ذهن ما هستند. وقتی فکری از سرمان بیرون می‌رود، تمام می‌شود. مگر این‌که دوباره به آن فکر کنیم. وقتی متوجه شویم افکارمان صرفاً فکر هستند، لزومی ندارد از آن‌ها بترسیم.

فکری که از معیارهای اشتباه تغذیه می‌شود، به‌طور موقت رها کنید. به یاد داشته باشید از سر بیرون کردن افکار ناراحت‌کننده یا بی‌توجهی به آن‌ها به این معنی نیست که وانمود کنیم شرایط ما را آزار نمی‌دهد یا نیازی به اصلاح وجود ندارد بلکه منظور این است که راه‌حل خوب یا ایده‌های جدید هرگز به‌ ذهن پریشان خطور نمی‌کند و فقط از حس مثبت که در آن زندگی ساده به نظر می‌رسد نشأت می‌گیرند.

دکتر کارلسون در این کتاب بی‌نظیر توضیح می‌دهد که زندگی دشمن شما نیست؛ اما افکار شما می‌توانند دشمنان سرسخت شما باشند. او به ما یادآوری می‌کند ذهن ما ابزاری بسیار نیرومند است که می‌تواند در هر لحظه از زندگی به نفع یا ضرر ما عمل کند. ما حق انتخاب داریم. می‌توانیم بیاموزیم با عشق و صبوری زندگی کنیم یا این‌که با آن به جدال و کشمکش برخیزیم

تا زمانی‌که ذهن بر روی نگرانی‌ها متمرکز نباشد، عملکرد سالم ادامه می‌یابد و آرامش ما حفظ می‌شود.

دلیل این‌که ما می‌توانیم فیلم‌های ناراحت‌کننده یا ترسناک را تماشا کنیم و سپس برای صرف غذا بیرون برویم این است که می‌دانیم که کل داستان، فیلم است. وقتی فیلم تمام شود، تمام شده است. دیگر با ما نیست و می‌توانیم با خیالی آسوده به زندگی خود ادامه دهیم. این امر در مورد افکارمان هم صدق می‌کند. افکار فقط در ذهن ما هستند. وقتی فکری از سرمان بیرون می‌رود، تمام می‌شود. مگر این‌که دوباره به آن فکر کنیم. وقتی متوجه شویم افکارمان صرفاً فکر هستند، لزومی ندارد از آن‌ها بترسیم.

هر وقت در شرایط روحی بد قرار گرفتید می‌توانید آن‌ها را تشخیص دهید و بپذیرید. تأثیر شرایط روحی بد و جنبه منفی و مشکل‌آفرین این شرایط را درک کنید. به دلیل ماهیت شرایط روحی وقتی در این شرایط هستید نمی‌توانید مسائل را به شکل متفاوتی ببینید؛ اما می‌توانید یاد بگیرید نسبت‌به خود و افکاری که در شرایط روحی بد دارید، بی‌اعتماد شوید. اگر زمانی که در شرایط روحی بد هستید یک مشکل واقعی‌ وجود داشته باشد نگران نباشید، وقتی شرایط روحی‌تان بهتر شود، مشکل همچنان بر سر جای خود باقی است و شما می‌توانید راه‌حل مناسبی برای آن بیابید. در این صورت، آمادگی بیشتری برای رفع آن خواهید داشت.

پیش‌گفتار: دکتر وین دایر افراد زیادی به اشتباه تصور می‌کنند شرایط شخصیت ما انسان‌ها را می‌سازد؛ اما این‌طور نیست. شرایط ـ دشوار یا آسان ـ شخصیت واقعی ما را آشکار می‌کند. در واقع شرایط ما را تعریف نمی‌کند بلکه با توجه به واکنش ما نسبت‌به مشکلات و چالش‌ها، فرصت‌هایی گاه طلایی برای رشد فردی و ماهیت منحصربه‌فرد ما پیش رویمان قرار می‌دهد. همچنین موفقیت ما به مجموعه دارایی‌ها، دستاوردها یا میزان مشکلات بستگی ندارد بلکه به این بستگی دارد که چگونه با مسائل خود کنار می‌آییم، با چالش‌ها روبه‌رو می‌شویم و چگونه خود را به ‌سمت رشد و زندگی سرشار از عشق هدایت می‌کنیم.

ما این توانایی را داریم که سرنوشت خود را تعیین کنیم، معجزه بیافرینیم زندگی خود را به جلوه‌ای از معنویت ناب تبدیل کنیم، غرور را از فلسفه شخصی زندگی خود حذف کنیم و عشق را در اولویت همه برنامه‌هایمان قرار دهیم؛ اما برای انجام این کارها باید انسانی آرام و متعادل باشیم و خونسردی خود را نیز حفظ کنیم. این را بدانید شادی پایان راه نیست، آغاز راه است. شادی در حقیقت موهبتی الهی است که رضایت و معنویت را در زندگی افزایش می‌دهد. اصول بیان شده در این کتاب مانند یک راهنما به شما کمک می‌کنند رضایت درونی را در زندگی خود بیابید. در واقع آن‌ها دستورالعمل‌های کاربردی‌ و مناسبی هستند که شما را به درون خود، یعنی همانجایی که آرامش قرار دارد هدایت می‌کنند. این اصول می‌توانند به شما کمک کنند متمرکز و آرام باشید. وقتی شاد هستید، بُعد جدیدی از زندگی را تجربه

وقتی شاد هستید، بُعد جدیدی از زندگی را تجربه می‌کنید که بذر رشد معنوی را در وجود شما می‌افشاند. در این صورت زندگی شما بدون تقلای مداوم و بدون ترس از موانع ناشی از نگرانی، عصبانیت، شرایط و خواسته‌های متفاوت و گاه متعارض با هماهنگی بیشتری پیش می‌رود. دکتر کارلسون در این کتاب بی‌نظیر توضیح می‌دهد که زندگی دشمن شما نیست؛ اما افکار شما می‌توانند دشمنان سرسخت شما باشند. او به ما یادآوری می‌کند ذهن ما ابزاری بسیار نیرومند است که می‌تواند در هر لحظه از زندگی به نفع یا ضرر ما عمل کند. ما حق انتخاب داریم. می‌توانیم بیاموزیم با عشق و صبوری زندگی کنیم یا این‌که با آن به جدال و کشمکش برخیزیم.

شرایط روحی متفاوت بخشی از وجود انسان‌ است شرایط روحی بخشی از وجود انسان است و شما نمی‌توانید از آن‌ اجتناب کنید. شما نمی‌توانید با مطالعه این کتاب مانع تغییر خلق‌و‌خوی خود شوید؛ این اتفاق هرگز رخ نخواهد داد. چیزی که رخ می‌دهد این است که شما می‌توانید متوجه شوید که شرایط روحی بخشی از وجود ما انسان‌هاست. بنابراین به‌جای این‌که وقتی روحیه نامناسبی دارید خود را متقاعد کنید که زندگی را به شکلی واقع‌بینانه می‌بینید، می‌توانید یاد بگیرید وقتی در این حالت هستید در قضاوت خود تردید کنید. شما در شرایط روحی مختلف همیشه زندگی و اتفاقات آن را به شکل متفاوتی خواهید دید. وقتی روحیه خوبی ندارید به یاد بیاورید که این شرایط غیر‌قابل‌اجتناب است؛ اما اگر آن را به حال خود رها کنید و بیش از حد به آن توجه نکنید، با گذر زمان همه چیز می‌گذرد و حل می‌شود.

وقتی این اصل را درک کنیم، می‌توانیم در شرایط روحی خوب قدردان و در شرایط روحی بد، موقر و متین باقی بمانیم. این امر با کاری که بیشتر ما در شرایط روحی نامساعد انجام می‌دهیم تضاد زیادی دارد. ما تلاش می‌کنیم راهی برای خارج شدن از این حالت پیدا کنیم و یا به زور از آن خارج شویم؛ اما همان‌طور که نمی‌توانید به زور از انجام کاری که علاقه‌ای به آن ندارید لذت ببرید، نمی‌توانید به اجبار نیز از شرایط روحی بد رهایی یابید. در واقع هرچه انرژی (یا فکر) بیشتری برای این کار صرف کنید، بیشتر گرفتار می‌شوید. دلیل آن نیز این است که در شرایط روحی نامناسب، زندگی بسیار جدی به نظر می‌رسد و حس اضطرار و درماندگی عمیقی تمام وجود شما را فرا می‌گیرد.

به همین دلیل بیشتر افراد در شرایط روحی نامناسب، جدی‌ترین بحث‌ها را با یکدیگر دارند. همچنین این مسئله یکی از مشکلات اصلی در روابط بین افراد است. با این‌ همه، صرف این‌که بتوانیم شرایط روحی بدِ خود و دیگران را بپذیریم، می‌تواند مسیر رابطه را تغییر دهد. از سویی رفتار فرزندمان که در شرایط روحی خوب برای ما جالب است، وقتی در شرایط روحی بد قرار گرفته‌ایم، آزار‌دهنده به نظر می‌رسد؛ اما وقتی با متغیر بودن شرایط روحی آشنا شویم، در شرایط روحی بد نیز با فرزندان خود رفتاری عاقلانه در پیش می‌گیریم و آن‌ها را سر‌در‌گم نمی‌کنیم؛ چون در این صورت وقتی روحیه‌ ما به حالت طبیعی بازگشت، باید وقت و انرژی خود را صرف عذر‌خواهی بابت کارها و حرف‌های نامناسبی کنیم که به عزیزان خود گفتیم.

۱۱: یک فهرست بازبینی برای زندگی اگر هر چیزی را غیر از حس رضایت که از شناخت خود نشأت می‌گیرد تجربه می‌کنید، شاید بهتر باشد پرسش‌های زیر را از خود بپرسید. آیا واقعاً زندگی‌ام آ‌ن‌قدر بد است یا این‌که صرفاً در شرایط روحی بد هستم؟ شرایط روحی ما علت تجارب هستند نه معلول آن‌ها. اگر حس بدی داشته باشیم زندگی ما بدتر از چیزی که هست به نظر می‌رسد. اگر در شرایط روحی بدی هستیم بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که سرعت افکارمان را کاهش دهیم، توجه‌مان را از هر چیزی که به آن فکر می‌کنیم بگیریم، منتظر بمانیم حس بدمان برطرف شود و به دنبال حس خوب باشیم. بعد زندگی و همه ابعاد آن خیلی زود بهتر به نظر خواهند رسید.

همه حتی کسانی که به ما نزدیک هستند، شرایط روحی بد را تجربه می‌کنند. مردم در شرایط روحی بد حرف‌هایی می‌زنند و کارهایی می‌کنند که در شرایط روحی خوب حتی در خواب نمی‌بینند. البته منظورم این نیست که باید بدرفتاری دائمی دیگران را بپذیریم بلکه باید در ذهن و قلب خود جایی برای بُعد روان‌شناختی شرایط روحی نیز در نظر بگیریم. وقتی اجتناب‌ناپذیر بودن شرایط روحی را بپذیریم، آن‌ها را جدی نخواهیم گرفت. آیا در ذهن خود در حال مبارزه هستم؟ بیشتر مشاجرات قبل یا پس از این‌که در واقعیت رخ دهند در ذهن ما رخ می‌دهند. اگر افکاری که حس نارضایتی ایجاد می‌کنند وارد ذهن ما شوند، صرفاً افکاری بی‌فایده هستند. اگر کشمکشی داشته باشیم، رفع آن در شرایط روحی خوب آسان‌تر است.

آیا تحملم در مقابل استرس خیلی زیاد است؟ میزان استرس در زندگی ما همیشه با میزان تحمل ما مطابقت خواهد داشت. ما تمایل داریم وقتی نگران هستیم عجولانه عمل کنیم، آستین‌های خود را بالا بزنیم و دست به کار شویم؛ اما علی‌رغم اضطراری که حس می‌کنیم، نتیجه این کار هرگز کاهش نگرانی نخواهد بود. وقتی نگران هستیم باید آرام باشیم، استراحت کنیم، دست از فکر کردن بیش از حد برداریم و ذهن خود را پاک کنیم. وقتی این کار را انجام دهیم، حس بهتری خواهیم داشت و به سرعت به وضعیت عادی برمی‌گردیم. برای داشتن نگرانی کم در زندگی باید تحمل خود در مقابل آن را کاهش دهیم. در این صورت می‌توانیم به موقع مانعش شویم و قبل از این‌که ما را از پای درآورد، آن را از بین ببریم.

در روابط ضعیف، اشتباهی که افراد مرتکب می‌شوند این است که رفتار منفی دیگران را به خود می‌گیرند. وقتی فایده و معقول بودن حفظ احساسات مثبت حتی در ناملایمات را نسبت‌به دیگران درک کنیم، تعداد و وخامت مواردی که حس می‌کنیم از ما انتقاد شده کاهش می‌یابد. بعد دیگران احساسات مثبت ما را نسبت‌به خود حس خواهند کرد و قوت قلب خواهند گرفت

آیا این به آن معناست که باید رفتار منفی را ببخشیم؟ بله و خیر. منظورم این نیست که وانمود کنید این رفتار آزارتان نمی‌دهد بلکه منظورم این است که هر فرد را با شرایط روحی خاص خود بپذیرید. واکنش شدید نسبت‌به رفتار دیگران در شرایط روحی بد آن‌ها مانند واکنش نسبت‌به هوای بد است؛ چیزی که کنترل آن فراتر از قدرت ماست.

اشتباه است که مدام گذشته خود را به یاد بیاورید یا در جست‌و‌جوی شادی زندگی خود را بیش از حد تجزیه و تحلیل کنید. اگر این کار فایده داشت اکنون شاد بودید!

فرد مثبت‌اندیش مدام تحت فشار است که فقط افکار مثبت پدید بیاورد؛ این کار مستلزم تلاش و تمرکز زیادی است و انرژی کمی برای افکار جدید و خلاقانه باقی می‌گذارد. وقتی افکار منفی وارد ذهن می‌شوند، فرد مثبت‌اندیش باید وجود آن‌ها را انکار یا این‌که افکار مثبت را جایگزین آن‌ها کند.

یک فکر یا مجموعه‌ای از افکار فقط در صورتی می‌توانند به شما آسیب برسانند که به آن‌ها اهمیت دهید. اگر به افکار خود توجه نکنید، آن‌ها قدرت آسیب رساندن به شما را پیدا نمی‌کنند. تا وقتی که به یاد داشته باشید افکار بدون اجازه شما قدرت آسیب رساندن به شما را ندارند، اختیار زندگی خود را به دست خواهید داشت. در این صورت به‌جای این‌که حس کنید قربانی شرایط هستید یا از جانب افکاری که در ذهن شما جریان می‌یابند شکست خواهید خورد، می‌توانید آن‌ها را در حد متعادل نگه دارید. وقتی افکار شما وارد سطح خودآگاه ذهن می‌شوند، خودِ شما تصمیم می‌گیرید که آیا به آن‌ها توجه کنید، آن‌ها را جدی بگیرید و بر همان اساس به آن‌ها پاسخ دهید یا خیر.

هر وقت چیزی را در ذهن خود بزرگ کنیم، ظرفیت بالقوه برای نگرانی را نیز ایجاد می‌کنیم. وقتی با این اصل روان‌شناختی آشنا شویم می‌توانیم به افکاری که با عملکرد روان‌شناختی سالم تداخل دارند پایان دهیم و به طبیعی‌ترین حالت روحی؛ یعنی حس رضایت، بازگردیم.