بریده‌هایی از کتاب مفتش اعظم

انسان حسرت و آرزوی چیزی را دارد که انکار ناپذیر باشد، به حدی انکارناپذیر و مسلم که همه انسان‌ها فورا و متفقا حاضر به پرستشش باشند. زیرا نگرانی این مخلوقاتِ ترحم‌برانگیز نه تنها در این است که چیزی را بیابند که من یا کس دیگری بتواند پرستشش کند، بلکه چیزی را بیابند که همه به آن ایمان دارند و همه پرستشش می‌کنند؛ همه متفقا. دُرست همین نیاز به پرستشِ جمعی، بزرگترین درد و رنج تک تک انسان‌ها و نیز تمامی بشریت از روز ازل می‌باشد.

یک پوئمِ کوچک و خوبی وجود دارد که از اشعار صومعه‌ها است و البته ترجمه‌ای از زبان یونانی است. عنوانِ آن: «گذار مادر خدا از میان شکنجه‌گاه‌های جهنم» است. این پوئم دارای تصاویر و جسارتی همتراز با اثر دانته است. مادر عیسی مسیح، مریم مقدس، از جهنم دیدار می‌کند و فرشته مقرب میکائیل به او «شکنجه‌گاه‌ها» را نشان می‌دهد. مادر عیسی مسیح می‌بیند که چگونه گناهکاران شکنجه می‌شوند. ضمنا در آن‌جا یک بخش بسیار قابل توجهی وجود دارد که در آن گناهکاران در یک دریاچه سوزان قرار دارند: برخی از آن‌ها آن‌چنان در این دریاچه فرو می‌روند که دیگر قادر به بیرون آمدن از آن نیستند. و این سخن که: «خدا آنان را از یاد برده است.» از هر حیث عمیق و تکان دهنده است.