بریده‌هایی از کتاب قبله آخرین (جلد دوم)

ما همواره در محضر امام زمان (عج) هستیم؛ بدانیم یا ندانیم، حس کنیم یا نکنیم. اما چرا حس نمی‌کنیم؟ حجاب‌ها و غفلت‌ها و تاریکی‌های ماست که پرده بر حواس باطنی ما انداخته است. مگر محضر خدا را همه حس می‌کنند؟ مگر حضور ملائکه را حس می‌کنند؟ مگر صداها و نواهای عالم آخرت که همین الآن در ملکوت و باطن همین‌جاست را حس می‌کنیم؟ سنگین شده‌ایم و پردهٔ ضخیم بر حواس باطنمان افتاده است. حافظ می‌گوید: تو کز سرای طبیعت نمی‌روی بیرون کجا به کوی طریقت گذر توانی کرد جمال یار ندارد نقاب و پرده ولی غبار ره بنشان تا نظر توانی کرد

مطلب بسیار مهم این است که این وظایف فردی با همهٔ اهمیت و ارزش، برای ظهور امام زمان (عج) کافی نیست؛ چون ظهور حضرت علاوه بر آمادگی‌های فردی، آمادگی‌های اجتماعی هم می‌خواهد. فرد هرچقدر آماده و باتقوا باشد، اگر جامعه آمادگی و شرایط لازم را نداشته باشد، ظهور رخ نمی‌دهد. بحرالعلوم‌ها، شیخ انصاری‌ها، سید بن طاووس‌ها و علامه حلی‌ها هم آمدند، ولی ظهوری رخ نداد. چرا که ظهور ولی عصر (عج) یک امر اجتماعی است و جامعه هم باید آمادگی‌های لازم را داشته باشد.

شخصی از امام رضا (ع) درخواست کرد: «برای من و خانواده‌ام دعا کنید». حضرت فرمودند: «مگر نمی‌کنم»؟ بعد فرمودند: «به خدا قسم، اعمال شما هر روز و شب بر من عرضه می‌شود و از کارهایتان خبر دارم». این شخص می‌گوید: «این حرف امام خیلی برایم سنگین و عجیب آمد که ما هر کاری می‌کنیم امام می‌داند». امام رضا (ع) فرمودند: «مگر قرآن نخوانده‌ای که می‌فرماید: <وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَی عَالِمِ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ فَیُنَبِّئُکمْ بِمَا کنْتُمْ تَعْمَلُونَ> ‌؛ بگو عمل کنید! خداوند و فرستادهٔ او و مؤمنان، اعمال شما را می‌بینند! و به‌زودی، به‌سوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می‌شوید؛ و شما را به آنچه عمل می‌کردید، خبر می‌دهد»!

امام (ع) عین الله و اذن الله است. به اذن خداوند مجرای سمع و بصر الهی است و بر همهٔ عالم وجود اشراف دارد؛ همان‌گونه که روح بر بدن اشراف دارد. هر حرکتی، هر نگاهی و هر حرفی را می‌داند و می‌بیند و می‌شنود. شخصی به امام هادی (ع) عرض کرد: «آقا! ما گاه حاجتی داریم. می‌خواهیم خدمت شما آن را مطرح کنیم، ولی راهمان دور است. نمی‌توانیم هر دفعه خدمت برسیم». حضرت فرمود: «إِنْ کَانَتْ لَک حَاجَةً فَحَرِّک شَفَتَیْک؛ اگر حاجتی داشتی لب‌هایت را حرکت ده و بگو. ما آن را می‌شنویم». به تعبیر آیت‌الله بهجت (ره) قبل از اینکه صدا از دهان ما به گوش خودمان برسد، به گوش حضرت رسیده است. نه‌فقط حرف و صوت، که از آنچه در دل می‌گذرد، به اذن الله آگاه است و به آن اشراف دارد

کسی که اسم امام زمان (عج) را بر زبان دارد و برای فرجش دعا می‌کند، ولی در عمل تابع هواها و هوس‌های خود است، این در حقیقت غافل است و حضرت را فراموش کرده و در غربت نگه داشته است. همین بی‌توجهی‌ها و خطاها و گناهان باعث طول غیبت و حبس حضرت شده است. خودشان فرمودند: «فَمَا یَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُه؛ چیزی ما را در حبس نگه نداشته، مگر اعمال مکروه و ناخوشایندی که از شیعیانمان می‌بینیم». گفتم که روی خوبت از من چرا نهان است گفتا تو خود حجابی ورنه رخم عیان است گفتم فراق تا کی گفتا که تا تو هستی گفتم نفس همین است گفتا سخن همانست

در بحث ملاقات با امام زمان (عج) گفتیم، وظیفهٔ ما دیدار و ارتباط فیزیکی با آن حضرت نیست. البته دیدار برای هرکس که لایق باشد و خود حضرت صلاح بدانند فراهم می‌شود. خود حضرت به بعضی از خوبان فرمودند: «شما به وظیفه‌تان عمل کنید، مرا خواهید دید». چنان‌که به پدر آیت‌الله سیستانی، سیدمحمدباقر مجتهد سیستانی (ره)، دربارهٔ پیرزنی که از دنیا رفته بود و حضرت در تشییع او حضور پیدا کرده بودند، فرمودند: «مثل این خانم مسلمان باشید، ما خودمان سراغتان می‌آییم». آن زن در زمان کشف حجاب رضاخانی هفت سال از خانه بیرون نرفت تا یادگار حضرت زهرا (ع) را از سرش نکشند و این‌گونه محبوب اهل‌بیت (ع) شد.

آیت‌الله سیدمحمدتقی موسوی اصفهانی (ره) (متوفای ۱۳۴۸ قمری) در مقدمهٔ کتابش می‌گوید: «حضرت ولی عصر (عج) را در خواب دیدم که فرمودند: «این کتاب را به زبان عربی بنویس و نام آن را مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم (عج) بگذار».

همان که در دعای ندبه به ما یاد داده‌اند: «عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أَرَی الْخلْقَ وَلَا تُرَی وَ لَا أَسْمَعُ لَکَ حَسِیسًا وَلَا نَجْوَی؛ بسیار سخت است بر من که همهٔ خلق را ببینم و تو را نبینم و هیچ صدایی حتی آهسته از تو به گوش من نرسد! عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أَبْکِیَکَ وَ یَخْذُلَکَ الْوَرَی؛ سخت و مشکل است بر من که از هجران تو بگریم و خلق تو را واگذارند»! این‌ها یک‌سری از وظایف و اعمالی است که بسیار ارزشمند است و ضرورت دارد و یک منتظر باید انجام دهد. حتی خود امام زمان (عج) فرموده‌اند: «برخی دعاها را بخوانید یا اعمالی را انجام دهید؛ مثل خواندن زیارت آل یاسین و دعای فرج و دعای افتتاح و انجام دادن اعمال مسجد جمکران».

در قبال امام زمان (عج) دو دسته وظایف داریم. یک دسته وظایف فردی است. هر انسان مؤمنی که می‌خواهد از یاران آن حضرت باشد و به او نزدیک‌تر شود، باید آن‌ها را انجام دهد و کاری هم به دیگران نداشته باشد. دیگران باشند یا نباشند، همراهی بکنند یا نکنند، یک فرد منتظِر باید وظایفی را انجام دهد؛ هرچند در جامعهٔ کفر زندگی کند. هیچ‌کس نمی‌تواند مانع این‌گونه وظایف شود. به یاد امام زمان بودن، برای آن حضرت دعا کردن، برای آن حضرت صدقه دادن، هر روز صبح با آن حضرت عهد بستن و به آن حضرت سلام دادن، هدیه کردن اعمال خیر به آن حضرت، به‌نیابت آن حضرت کارهای خیر انجام دادن. به‌نیابت آن حضرت قرآن خواندن، زیارت کردن و اعمال مستحبی انجام دادن، محزون بودن برای غیبت حضرت و درد فراق داشتن.

یکی از مصادیق یاری قلبی امام زمان (عج) معرفت بیشتر و عمیق‌تر به حضرت و اهداف اوست. معرفت به اینکه امروز ایشان از ما چه توقعی دارند و با توجه به امکانات بسیاری که در اختیار ماست چه باید بکنیم. معرفت به عهدی که از عالم میثاق با ولایت و صاحبان ولایت بسته‌ایم و در دعای عهد و برخی دیگر از دعاها آن را تجدید می‌کنیم. همان عهدی که طبق توقیع شریف آن حضرت اگر شیعیانش یکدل و یکپارچه بر آن ثابت قدم بودند فرج به تأخیر نمی‌افتاد. «وَلَوْ أَنَّ أَشْیَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللهُ لِطَاعَتِهِ عَلَی اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِی الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَیْهِمْ لَما تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقَائِنَا ..؛ اگر شیعیان ما - که خداوند توفیق طاعتشان دهد - در وفای به عهدی که دارند همدل و متحد بودند، سعادت دیدار و فرج ما عقب نمی‌افتاد»...

البته آن‌ها که از طریق مادر هم به پیامبر می‌رسند و مادرشان سید است و به اصطلاح به آن‌ها میرزا می‌گویند، آن‌ها هم سید هستند، هرچند از نظر فقهی و به دلیل خاصی فقط کسانی که از طریق پدر سید هستند مشمول احکام خمس و زکات هستند.

خداوند در قرآن می‌فرماید: <یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ>؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صبر کنید و ایستادگی ورزید و مرزها را نگهبانی کنید و از خدا پروا نمایید، امید است که رستگار شوید». بر اساس روایات ««اصْبِرُوا» صبر فردی بر مصیبت‌ها و فشارها، صبر بر گناهان، صبر بر انجام واجبات و طاعات، صبر بر بلاها، صبر بر خواهش‌ها و طغیان‌های نفس در میدان‌های شهوت و غضب است. و «صَابِرُوا» صبر در مقابل دشمن است. استقامتی است که جامعهٔ مؤمنان در مقابل دستگاه و تمدن مادی باید از خود نشان دهد و دست از فرهنگ و اعتقادات و ارزش‌های خود برندارد. آن وقت با این دو مرحله صبر و استقامت فردی و اجتماعی نوبت به مرحلهٔ بعد، یعنی به ارتباط به او می‌رسیم.