بریده‌هایی از کتاب صدای منتقد درونی ات را خاموش کن

یادگیری و تغییرِ واقعی تنها زمانی اتفاق می‌افتد که به خودمان ثابت کنیم تلاش‌های‌مان نتیجهٔ متفاوتی با پیش‌بینی‌های صدای درونی‌مان به‌بار خواهد آورد.

وقتی یک یا هر دو طرف رابطه، فردیت خود را فدا می‌کنند تا نیمی از یک زوج شوند، جذابیتی که در طرف مقابل احساس می‌کنند، رو به کاهش می‌نهد.

اصلی‌ترین و قدرتمندترین دفاعی که در کودکی استفاده می‌کنیم ـــ دفاعی که هنگام رنج بردن به ما امنیت و راحتی می‌بخشد ــــ خیال‌بافی دربارهٔ ارتباط با مادر یا مراقب اصلی‌مان است. او این دفاع را پیوند خیالی نامید. نوزادان از این توانایی فطری برخوردارند که با بهره‌گیری از تصاویر و خاطره‌های مربوط به تجارب تغذیه‌ایِ گذشته، خود را از شر اضطراب ناشی از جدایی موقتی از مادر برهانند و احساس گرسنگی و ناکامی خویش را کاهش دهند.

زندگی ما ساختهٔ افکار ماست. مارکوس آئورلیوس

چند پرسش مهم در این کتاب مطرح می‌شود: «زندگی شما متعلق به کیست؟» «آیا در مقام انسان، زندگی کاملاً آگاهانه‌ای دارید یا صرفاً نسخهٔ تجویزشدهٔ سایرین را دنبال می‌کنید؟» «آیا سرنوشت خود را پی می‌گیرید یا صرفاً در حال تکرار زندگی والدین‌تان هستید؟». لازم است همه به این پرسش‌ها توجه کنند. باید از آنچه به خود می‌گویید آگاه باشید و القائات منفیِ جاری در زندگی‌تان را شناسایی کنید. هرچند حقیقتی دردناک است، بهتر است بدانید شما هم مثل همهٔ مردم، زیر حملات شدید و سنگینِ دشمنی درونی هستید. این آگاهی شما را آزاد می‌سازد و فرایند تغییر را به جلو می‌اندازد.

به خودمان اجازه می‌دهیم توسط افکار و هیجانات کنترل شویم... اجازه می‌دهیم که افکار و هیجانات توسط تکانه‌های منفی و سایر پریشانی‌های ذهنی‌مان تعیین شوند... . اگر بگذاریم این روند تکرار شود، حاصلی جز رنج و بدبختی نخواهد داشت... هر چیزی که مصیبت و ضرر به بار می‌آورد باید دشمن نامیده شود؛ بنابراین دشمن نهایی درون خودمان است. دالایی لامای چهاردهم

همهٔ ما چندپاره‌ایم و تعارضی اساسی در رابطه با اهداف و آرزوهای‌مان داریم. از یک سو، دربارهٔ صفات و رفتارهای‌مان احساس پذیرش و راحتی داریم و به خودمان احترام می‌گذاریم. تمایلی طبیعی برای رشد و تحول و دستیابی به اهداف شغلی‌مان داریم و مایلیم که روابطی صمیمیّتر داشته باشیم و معنای زندگی‌مان را جستجو نماییم. در این کتاب، این تمایلات را « تویِ واقعی» یا «خودِ واقعیِ» تو می‌نامیم؛ زیرا نگاهی دوستانه و مشفقانه به شما دارد.

از سوی دیگر، نگاهی منتقد و غیردوستانه به خودمان داریم. غالباً افکار و نگرش‌های مخرب شدید می‌شوند و بر نگاه واقع‌بینانه و مثبت ما به خویش برتری می‌یابند. آن‌ها ما را محدود کرده و دستاوردهای‌مان را ضایع می‌کنند و در مواقعی باعث می‌شوند که در مقابل سایرین، متخاصم و عیب‌جو شویم. در موقعیت‌های استرس‌زا این شیوهٔ منفیِ تفکر افزایش می‌یابد، کنترل بیشتری بر اَعمال ما پیدا می‌کند و باعث رفتارهای خودمخرب بسیار جدی می‌شود. در این کتاب، به این بخش منتقد و عصبانی «صدای منتقد درونی» می‌گوییم؛ زیرا بخشی است که رودررو و علیه خودِ واقعی‌مان قرار می‌گیرد. این بخش رفتارهای خودمخرب و خودشکن را افزایش می‌دهد و نگرش‌های خصمانه و آسیب‌زایی نسبت به سایرین ایجاد می‌کند.

اگر والدی به علت روان‌زخم (حادثه) یا فقدانی در گذشته، احساسات حل‌نشده‌ای دارد؛ این احساسات بر تعاملاتش با فرزندانش تأثیر خواهد گذاشت. هر کودکی با موقعیت‌هایی مواجه می‌شود که در آن نیازهایش ارضا نمی‌شوند، در نتیجه احساس ناکامی یا دردِ هیجانی می‌کند. همهٔ ما در لحظاتی از سوی والدین یا مراقبان اولیه‌مان احساس طرد، غفلت یا حتی خصومت کرده‌ایم. این وقایع ـ چه کم و چه زیاد رخ داده باشند ــ تأثیر مهمی روی ما گذاشته‌اند.

کودکان یاد می‌گیرند طبق همان شیوه‌ای که والدین با آن‌ها رفتار می‌کردند، با خویش برخورد کنند. به زبان دیگر؛ مثل والدین‌شان برای خود، والدی کرده و به همان شیوه خود را تشویق یا تنبیه می‌کنند.

دفاع‌هایی که در مقام کودکانی خردسال و آسیب‌پذیر در موقعیت‌های دردناک اتخاذ می‌کردیم، ممکن است از روان‌زخمِ اصلی آسیب‌زاتر شوند. به عبارت دیگر، دفاع‌های روانی‌مان پایهٔ مشکلاتِ آتیِ ما در زندگی می‌شوند.

دفاع‌هایی که در مقام کودکانی خردسال و آسیب‌پذیر در موقعیت‌های دردناک اتخاذ می‌کردیم، ممکن است از روان‌زخمِ اصلی آسیب‌زاتر شوند. به عبارت دیگر، دفاع‌های روانی‌مان پایهٔ مشکلاتِ آتیِ ما در زندگی می‌شوند.