بریده‌هایی از کتاب فرانتس کافکا

تو از نظر من همان خصایل پیچیده‌ای را داشتی که همۀ دیکتاتورها دارند، همان‌هایی که تصمیماتشان ریشه در هیچ فکر و منطقی ندارد جز خود‌خواهی.

آنان که طبعشان به دوری از جمع مایل است[ ... ]نیاز به دفاع ندارند، چرا‌که نافهمی اثری بر ایشان ندارد، چرا که تاریک‌اند و عشق همه‌جا آنان را می‌یابد. نیازی به نیرو‌بخش دیگری ندارند، چرا که اگر صداقت به خرج دهند، تنها می‌توانند از خود نیرو بگیرند، به‌حدی که یاری‌کردنشان میسر نیست، مگر با صدمه‌زدن به آنان.

تا آنجا که من دریافته‌ام و بنا به تجربه‌هایم، چه در مدرسه و چه در خانه، سعی همه بر این است که وجوه تمایز تو را محو کنند.[ ... ]مثلاً هرگز کسی نمی‌تواند به جوانی غرق خواندن ِکتابی هیجان‌انگیز، با متوسل‌شدن به این استدلال که باید کتاب را کنار بگذارد، چون باید به رختخواب برود، بفهماند که باید از خواندن کتاب دست بکشد. همین، ‌یکی از ویژگی‌های من بود. روش سرکوب‌کردن این خصلت من هم، به این صورت بود که می‌گفتند: چراغ را خاموش می‌کنیم تا در تاریکی بمانی؛ برای توضیح بیشتر هم می‌گفتند: همه این ساعت می‌خوابند، پس تو هم باید بخوابی. به‌رغم اینکه این حرف برای من قابل هضم نبود، این توضیح را باور می‌کردم و می‌پذیرفتم، چاره‌ای جز این نداشتم. هیچ‌کس مانند کودکان ناچار به تن‌دادن به این حد از تغییر نیست.

دو ابزار تربیتی والدین که ریشه در خودخواهی آنان دارد، عبارت‌اند از: استبداد و بردگی با همۀ مراتبشان؛ در عین حال که ممکن است این استبداد با لحن ملایمی ابراز شود («تو باید به من اعتماد کنی چون مادرت هستم!») و بردگی که لحنی غرورآمیز به خود گرفته («تو پسر من هستی، به همین سبب هم من تو را به منجی‌ام بدل خواهم کرد»)، اما اینها دو ابزار تربیتی وحشتناک هستند، دو وسیلۀ ضدتربیتی، و به این درد می‌خورند که کودک را به قعر زمینی که از آن آمده فرو کنند.

خود ماجرای نویسندگی چیست؟ نوشتن، پاداشی فوق‌العاده و دلچسب است، اما پاداش چه کاری؟

با بزرگ‌شدن در خانۀ پدری خالی از منطق، تحت قوانینی پیچیده و در دنیای پیرامونی فهم‌ناپذیر، تنها راه چاره‌ای که برای کودک مانده بود، بریدن از دنیای بیرون بود: من ماندم و فکر‌کردن به همه چیز، همان‌گونه که بود.