بریده‌هایی از کتاب ناتمامیت

زندگی دو بخش است: حرکت و سکون! بی‌حرکت ماندن در زمانی که ضرورت حرکت وجود دارد، همان‌قدر لطمه‌زننده است که حرکت کردن در زمانی که نیاز به بی‌حرکتی است! و زندگی به هنر تعادل نیاز دارد: تعادل بین درون و بیرون، تعادل بین کار و استراحت، تعادل بین گفتار و سکوت، تعادل بین معاشرت و تنهایی و... تعادل بین حرکت و سکون.

کارل گوستاو یونگ در سخنرانی‌اش در کالج تاویستاک لندن (سال ۱۹۳۵) چنین گفت: «هرگز بر این باور نیستم که به طور مطلق درست می‌گویم؛ در روان‌شناسی هیچ‌کس به طور مطلق درست نمی‌گوید. هیچ‌گاه از یاد نبرید که در روان‌شناسی، وسیلهٔ ارزیابی و مشاهدهٔ روان، خودِ روان است. آیا هرگز شنیده‌اید که یک چکش خودش را بکوبد؟! در روان‌شناسی، مشاهده‌گر همان مشاهده‌شونده است. روان نه‌تنها موضوع علم روان‌شناسی بلکه شناساگر موضوعات این علم نیز هست، پس می‌بینید که در اینجا یک دور باطل وجود دارد... بنابراین درمورد نظریه‌های روان‌شناسی زیاد جدی نباشید.»

مردمان موفق به عقیدهٔ کاوی توانایی‌های خود را گسترش می‌دهند، اما هیچ‌گاه درمورد چیزهایی که در توانشان نیست احساس مسئولیت نمی‌کنند. در زندگی وقایعی غیرقابل پیش‌بینی، غیرمنتظره و خارج از کنترل ما رخ می‌دهند. اگر برای کنترل آنچه در قدرت ما نیست زور بزنیم، آن‌قدر خسته و درمانده می‌شویم که دیگر نمی‌توانیم آنچه را هم مسئولش هستیم کنترل کنیم! افرادی که در نقش نجات‌دهنده گیر می‌کنند نیز یک نقش «بیمارگونه» را ایفا می‌کنند.

اگر در مهم‌ترین انتخاب زندگی‌ات اشتباه کنی، تمام سرمایه‌ات را از دست می‌دهی، یعنی تمام زندگی را! و مهم‌ترین انتخاب زندگی چیست؟ انتخاب ارزش‌های زندگی. هرکس در زندگی ارزش‌هایی دارد؛ گرچه همهٔ ما دوست داریم همه‌چیز را باهم داشته باشیم، واقعیت زندگی این است که داشتن همه‌چیز باهم امکان‌پذیر نیست.

معیار دیگر برای دانستن اینکه آیا انتخاب ما درست است یا نه، میزان نیاز ما به «تأیید شدن» است. وقتی به‌طور افراطی از دیگران تأیید و تمجید می‌خواهیم یعنی اینکه انتخاب درستی انجام نداده‌ایم! هنگامی که «من حقیقی» انتخابی را انجام داده باشم نیازی به اینکه مورد تأیید قرار بگیرم در خود حس نمی‌کنم

ویل دورانت، نویسندهٔ برجستهٔ کتاب تاریخ تمدن می‌نویسد: «مرگ تمدن‌ها زمانی فرا می‌رسد که رهبران به سؤالات جدید پاسخ‌های کهنه می‌دهند!»

گفتگوی مؤثر بایستی در وضعیت بالغانه یا حالت نفسانی بالغ باشد. ویژگی گفتگوی بالغ ـ بالغ این است که هر دو طرف به یادگیری علاقه‌مندند، در اینجا و اکنون حضور دارند، و چیز دیگری را در اینجا تلافی و جبران روانی نمی‌کنند.

زندگی دو بخش است: حرکت و سکون! بی‌حرکت ماندن در زمانی که ضرورت حرکت وجود دارد، همان‌قدر لطمه‌زننده است که حرکت کردن در زمانی که نیاز به بی‌حرکتی است! و زندگی به هنر تعادل نیاز دارد: تعادل بین درون و بیرون، تعادل بین کار و استراحت، تعادل بین گفتار و سکوت، تعادل بین معاشرت و تنهایی و... تعادل بین حرکت و سکون.

هرچقدر هم که در برنامه‌ریزی و طراحی آینده موفق باشیم هرازچندگاهی رخدادی در زندگی به ما یادآوری می‌کند که زندگی غیرقابل‌کنترل، غیرمنتظره و پیش‌بینی‌نشده است. و ما در کنار تمام مهارت‌های زندگی نیاز به واقع‌بینی و پذیرش ناتوانی‌ها و محدودیت‌ها داریم.

بین خانواده و دوستان، بین هیجان و آرامش، بین تنوع و ثبات و... باید یکی را انتخاب کرد. ما برای همه‌چیز وقت نداریم، ما برای همه‌چیز پول نداریم، ما برای همه‌چیز انرژی نداریم، اما برای «مهم‌ترین چیزها» هم وقت و هم پول و هم انرژی داریم. پس گاهی مشکل آدم‌هایی که دچار کمبود وقت و پول و انرژی می‌شوند، این است که درمورد انتخاب «مهم‌ترین چیزها» در زندگی‌شان دچار تردید و دودلی‌اند! بنابراین، محور سرمایه‌گذاری زندگی‌شان مشخص نیست.

در کتاب کوری خودخواستهٔ مارگارت هفرنان تحقیقی راجع به طرف‌داران احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه در آمریکا آمده است. در این مطلب نوشته بود طرف‌داران حزب دموکرات را در جایی جمع کرده و اطلاعاتی با سند و مدرک علیه حزبشان به آن‌ها داده بودند، همین کار را با جمهوری‌خواهان نیز انجام داده بودند. قبل و بعد از آزمون نیز با پیش‌آزمون و پس‌آزمون میزان تعصب و تقیدشان دربارهٔ حزب را ارزیابی کرده بودند. جالب اینجاست که متوجه شدند طرف‌داران هر دو حزب، علی‌رغم اسناد و مدارکی که در طول جلسه علیه حزبشان دیده بودند، بعد از جلسه به حزب خود معتقدتر و متعصب‌تر شده بودند؛ یعنی در برابر محکوم شدن آنچه بدان باور داشتند، دست به مقاومت روانی زده و برای اینکه کوتاه نیایند، استوارتر و محکم‌تر شده بودند.

کارل گوستاو یونگ، روان‌پزشک سوئیسی، می‌گوید هر تعصبی، تردیدی سرکوب‌شده است؛ یعنی زمانی که افراد دچار تردید در اعتقاداتشان می‌شوند و احتیاج پیدا می‌کنند به جایی تکیه کنند تا از ناامنی و نمی‌دانم رهایی یابند، در مواجهه با تردید، محکم‌تر به باورشان می‌چسبند. این فرار رو به جلو، به‌شکلی گسترده در احزاب، گروه‌های سیاسی و باورمندان به یک نظام ایدئولوژیک دیده می‌شود.