بریده‌هایی از کتاب انسان دوستی و خشونت

فریادهای یک محکوم به اعدام نیز محو ناشدنی است.

خصوصیت اخلاقی یک فرد بیشتر از خصلت او سرچشمه می‌گیرد تا از تصمیمات ارادیش.

شرافت، عدم شرافت، صداقت و دروغ، برای انسان تاریخی کلماتی فاقد معنا هستند. تنها خیانت عینی و شایستگی عینی وجود دارد.

حقیقتی که از آن فراری‌اند، این است که انسان حقی بر دنیا ندارد و به قول سارتر «انسان دارای حقوق الهی» نیست و به درون ماجرایی پرتاب شده که آخرت‌خوش آن تضمین‌نشده و تطابق‌روح و اراده تضمین‌اصولی ندارد.

انسانی سبک‌مغز که به دنیایی سبک احتیاج دارد که در آن هیچ چیز غیرقابل اصلاح وجود ندارد، از عدل جاودانه صحبت می‌کند، مرد عشرت‌طلب از اخلاق منجمد دفاع می‌کند و پگی از اخلاق انعطاف‌پذیر. هیچ آموزگاری سخت‌گیرتر از پدر و مادر بی‌بندوبار نیست. هرچه یک فرد اعتماد به نفس کم‌تری دارد و شخصیتش حقیرتر است- اجازه این کلام را هم بدهید- کمبود اخلاق واقعی دارد، بعد اصول در درونش بزرگتر است و به قول مارکس از آن طریق به «شرافت معنوی» و «استدلال عمومی تسلی وتوجیه» می‌رسد. همین ناقد به خود زحمت داده و این احتیاط را تا زمان سن ژوست پی‌گیری می‌کند و به دادگاه انقلاب اتهام آن «نمایش مسخرهٔ بحث» را می‌زند که «فساد از راه تزویر به ستایش تقوا می‌نشیند».

آلبرت سارول مرز لیبرالیسم را به‌خوبی نشان داده بود. در مجلس فریاد برآورد: «کمونیسم یک عقیده نیست، جنایت است.»

آگاهی بدون جسم قادر به انجام هیچ‌کاری نیست و در مورد دیگران نیز اگر اثری برجسم آن‌ها نگذارد، کاری از پیش نخواهد برد. تنها آن‌جا می‌تواند دیگران را در انقیاد خود آورد، که طبیعت را پیوست جسم خویش کند و آن را مالک شود، و بعد ابزار اقتدار خویش را بر آن بنا کند. بنابراین تاریخ در اساس خود پیکار است، پیکار میان خدایگان و بنده، پیکار میان طبقات، و از سر جبر نیز این‌چنین است،

انقلاب خشونتی را در اختیار گرفته و هدایت می‌کند که جامعهٔ بورژوایی در زمان بی‌کاری وجنگ آن‌را می‌پذیرد، اما تحت عنوان تقدیر می‌پوشاندش. اما همهٔ انقلاب‌ها در مجموع به‌حد امپراطوری‌ها خون نریخته‌اند.

باید به کمونیسم به‌عنوان کوششی برای مشکل بشری نگریست و دربارهٔ آن بحث کرد و نمی‌توان با فحاشی آن را رد کرد.

«تنها زمانی حق داریم از ارزش‌های آزادی و آگاهی دفاع کنیم که مطمئن باشیم به منافع امپریالیسم خدمت نمی‌کنیم و در اوهام‌پردازی آن شریک نیستیم...»

ژان پل سارتر دربارهٔ او می‌گوید: «مرلو بدون این‌که به من درس بدهد، آموزگار من بود، آن هم خیلی ساده از طریق تجربیاتش و با نتیجه منطق آثارش. اگر فلسفه آن‌طور که خودش می‌گفت «صرافت طبع آموزنده» باشد، می‌توانم بگویم که به نظر من او فیلسوف سیاست خود بود.»

رژیمی که تنها در ظاهر و در اسم لیبرال است، می‌تواند در جهان واقعی رژیمی ستمگر باشد. همین‌طور ممکن است رژیمی که به خشونت خویش معترف است، دارای خصلت انسان‌گرایانهٔ راستین بیشتری باشد

در آغاز انقلاب می‌گوید: «برنامه‌ای مشخص برای سازماندهی زندگی اقتصادی وجود ندارد و نمی‌تواند وجود داشته باشد. هیچکس قادر به ارائه آن نیست، مگر توده‌ها، آن هم به یمن تجارب خودشان».

فاصلهٔ میان آنچه کمونیست‌ها می‌اندیشند و می‌نویسند، روزبه‌روز بیشتر می‌شود، زیرا شکاف میان اهداف و اعمال آن‌ها بیشتر شده است.

گذر مارکسیستی از آزادی صوری به آزادی واقعی به‌وقوع نپیوست و در آیندهٔ فوری امیدی به آن نیست.

خشم تاب انتظار ندارد.

ما می‌گوییم «منطق قدرت همواره جانبدار است.» آن‌ها از این حرف چنین برداشت می‌کنند که: «حق همیشه با قدرتمندان است.» می‌گوییم: «هر قانونی خشونت است.» آن‌ها برداشت می‌کنند: «هر خشونتی محق است.» می‌گوییم: «واقعیات هرگز مقدر نیستند، تنها پذیرش شما آن‌ها را بازگشت‌ناپذیر می‌کند.» آن‌ها برداشت می‌کنند: «رخدادها را ستایش کنیم.» می‌گوییم: «تاریخ بی‌رحم است.» آن‌ها برداشت می‌کنند: «تاریخ قابل ستایش است.» به ما نسبت می‌دهند که مفتش کبیر را تبرئه می‌کنیم، در حالی که تنها توجیه ممکن، یعنی علم ماوراء بشری به آینده را از او دریغ می‌کنیم.

اوضاع چنان است که این حماقت‌ها شاخص زندگی جوامع به حساب می‌آیند.

خائن آن است که به کشور انقلابی، آن‌طور که هست، با رهبری و دستگاهش، به گونه‌ای واقعی لطمه زند، بقیهٔ بحث در حد روانشناسی است.

نظر تروتسکی چنین است: «مبارزهٔ مرگ و زندگی بدون حیلهٔ نظامی، یعنی عاری از دروغ وخیانت، غیرقابل تصور است.»

«جنگ جهانی دوم آغاز شده است و به‌گونهٔ تکذیب‌ناپذیری نشان‌می‌دهد که جامعه دیگر نمی‌تواند بر مبنای سرمایه‌داری زندگی کند. بدین‌سان پرولتاریا را به یک آزمون جدید چه‌بسا تعیین‌کننده می‌کشاند...»

گفتهٔ باره جهان و بودن ما در حکم آشوبی جنون‌آمیز است.

«دوران روشنگری ایمان به جاودانیت شخصی را نابود کرد. جراحت‌های ناشی از این عمل هرگز درمان نیافتند. از آن زمان به این سو در هر روح زنده‌گونه‌ای فضای خالی، گونه‌ای عطش پنهان وجود دارد.