بریده‌هایی از کتاب صبح شام

مجموعه پیش‌رو، خاطرات اینجانب از «جنگ تروریستی» سوریه را روایت می‌کند. ابتکار تدوین این خاطرات به توصیه قهرمان بین‌المللی مبارزه با تروریسم، سردار عزیز حاج قاسم سلیمانی بازمی‌گردد. سردار سلیمانی یکسال قبل از شهادت و آسمانی شدن و به خدا پیوستن، در دیداری به بنده تأکید کردند که برای انتقال پیام رشادت‌ها، شهادت‌ها، شجاعت‌ها و حتی جنایات و خیانت‌ها در سوریه و منطقه غرب آسیا، بخشی از خاطرات خود را مکتوب و منتشر نمایم.

در خصوص فوعه و کفریا؛ دو منطقه شیعه نشین که در محاصره مسلحین بودند؛ تروریست‌ها برنامه‌ریزی کرده بودند که وقتی وارد شدند، زنان و دختران را به غنیمت بگیرند و مردان را بکشند. فراموش نمی‌کنم که سردار سلیمانی همیشه از موضوع فوعه و کفریا نگرانی داشت و دائماً در حال برنامه‌ریزی و مشورت با مقامات سوریه برای آزادسازی این منطقه و مردم مظلوم آن بود و سرانجام هم طرح‌هایش منجر به آزادی مردم دربند این مناطق شد.

پوتین با تعجب از بندر پرسیده بود: یعنی شما می‌خواهید با روش نظامی بشار اسد را سرنگون کنید؟ بندر خیلی صریح گفته بود بله! سوریه راه‌حل سیاسی ندارد و ما باید با روش نظامی او را سرنگون می‌کنیم. پوتین در پاسخ می‌گوید شما می‌دانید اگر مسلحین و تروریست‌ها بر دمشق حاکم بشوند، پس از آن به سراغ شما در ریاض خواهند آمد؟ بندر جواب می‌دهد: «بله، این را می‌دانیم؛ اما برای آن مرحله هم برنامه‌ریزی کرده‌ایم. بعد از اینکه بشار سرنگون شد همهٔ تروریست‌ها را در داخل دمشق بمباران خواهیم کرد!»

شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفت که اگر آن‌ها به فاصله چهل کیلومتری مرز مشترک با ایران رسیدند، به آن‌ها حمله شود. این تصمیم اجرا هم شد. وقتی تقریبا به چهل کیلومتری مرز مشترک ایران و عراق رسیدند، نظامیان جمهوری اسلامی آن‌ها را هدف قرار دادند و توانشان در استان دیالی عراق کاملاً در هم شکست. تردیدی وجود ندارد که اگر مقابله به موقع با نیروهای داعش در داخل خاک عراق صورت نمی‌گرفت، وارد خاک ایران می‌شدند.

مطلوب آمریکایی‌ها این بود که اگر قرار است حکومت اسلامی در این کشورها شکل بگیرد و خانم‌ها حجاب داشته باشند، نماز جماعت خوانده شود و مساجد رونق بگیرند، حداکثر نمونه‌ای از مدل حکومت ترکیه ایجاد شود که در کنار حفظ ظواهر اسلامی، کاباره‌ها هم فعالند. در عین حال که رابطه با اسرائیل برقرار و سفارت آن دایر است، حمایت از فلسطین و قدس هم وجود دارد. خانم آقای رئیس جمهور و خانم آقای نخست وزیر محجبه هستند و نماز و روزه و شعائر اسلامی هم در جامعه رعایت می‌شود. از نظر آمریکایی‌ها این مدل، خطر کمتری برای آنان ایجاد می‌کرد. در تحولات منطقه، خط قرمز آمریکا و برخی بازیگران؛ تکرار مدل سیاسی نشأت گرفته از انقلاب اسلامی بود.

اما مایلم تأکید کنم که همچنان آمریکا بر سیاست تجزیه کشورهای اسلامی تمرکز دارد. در مرحله اول تجزیه عراق و سوریه، سپس تجزیه مصر، افغانستان، پاکستان و در نهایت تجزیه ترکیه، عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران. لذا جمهوری اسلامی ایران سیاست تجزیه کشورهای منطقه و جهان و از جمله کشورهای اسلامی را مردود و آن را توطئه‌ای آمریکایی ـ صهیونیستی می‌داند که با پول برخی کشورهای نفت‌خیز منطقه درصدد اجرای آن هستند

باید هزینهٔ تغییر رژیم‌های متحد آمریکا را برای مردم منطقه بالا می‌بردند، و به آن‌ها می‌فهماندند که هرگونه تغییر در رژیم‌های سیاسی کشورشان هزینه زیادی دارد و برابر با ناامنی طولانی است. بر این اساس تحریکاتی انجام دادند تا انقلاب‌ها به خشونت لجام گسیخته منجر شود. طوری که وقتی مردم مصر محاسبه می‌کنند، پیش خود بگویند در زمان حسنی مبارک (متحد آمریکا و اسرائیل) اگر هیچ نداشتیم، دست کم امنیت داشتیم.

از نیمه دوم سال ۱۳۹۱ شاهد شرایط بسیار سخت در دمشق و محاصرهٔ این شهر توسط گروه‌های تروریستی و مسلح بودیم. حلقهٔ محاصره آن‌قدر تنگ شده بود که حتی حرم حضرت زینب (س) هم از حملات برخی جریانات تروریستی مستقر در چند صد متری حرم در امان نماند. وقتی شرایط به این مرحله رسید، درخواست حکومت سوریه برای تقویت مستشاران نظامی ایران به صحنه، دریافت شد. از آن طرف با توجه به حساسیت جمهوری اسلامی برای دفاع از اماکن متبرکه و حرم‌های حضرت زینب (س) و حضرت رقیه، (س) رسیدگی ویژه به این مسئله نیز در دستور کار مشترک تهران و دمشق قرار گرفت.

آمریکایی‌ها قول داده بودند پشتیبانی هوایی کنند ولی در میانهٔ عملیات به اصطلاح بازی درآوردند. وقتی نیروهای عراقی می‌خواستند موصل را دور بزنند که زودتر شهر را آزاد کنند، آمریکایی‌ها اجازه ندادند، می‌گفتند عجله نکنید ما از طریق حملات هوایی کار را تمام می‌کنیم؛ اما یا این کار را نمی‌کردند یا گزینشی می‌زدند. آن‌ها قبل از هر چیز به فکر نجات رهبران داعش از موصل و به تعویق انداختن عملیات مبارزه با تروریسم بودند.

می‌گفتند ارتش سوریه فلان شهر را محاصره کرده، مردم محاصره شده و کمک می‌خواهند، لطفا با ارتباطی که دارید هماهنگ کنید تا کامیون‌های مواد غذایی بتوانند داخل شوند. این کامیون‌ها تحت پوشش نماد سازمان ملل و صلیب سرخ جهانی وارد می‌شدند و ارتش نمی‌توانست آن‌ها را تفتیش کند. با هدف رسیدن کمک‌های دارویی و غذایی به غیرنظامیان، در چند نوبت هماهنگی‌هایی بعمل آمد؛ اما بعد مشخص شد که اگر ده کامیون وارد منطقه‌ای می‌شود، هشت دستگاه آن حامل اسلحه است و مواد غذایی هم به دست مردم نمی‌رسد، بلکه در اختیار رهبران تروریست‌ها قرار می‌گیرد.

می‌گفتند باید «سر مار را بزنیم». بعد از بررسی، به جمع‌بندی رسیدند که این کار ریسک بزرگی دارد، زیرا ایران به لحاظ دفاعی و دیگر شرایط، در وضعیت متزلزلی نیست که بشود به آن حمله کرد و بدون هزینه از مهلکه خارج شد. آمریکا می‌دانست که تحمل تبعات این اقدام را ندارد. اگر چنین کاری ممکن بود، و آمریکا قادر به حمله علیه ایران و تحمل تبعات آن بود، این کار را می‌کرد و همراه شرکایش می‌توانستند به کسانی که نگاهشان در منطقه به ایران است، این پیام را بدهند که ما با ایران اسلامی در بالاترین سطح برخورد کردیم؛ اما این کار شدنی نبود.

من نگاهی به ظرف قبلی میوه کردم و دیدم دو تا انجیر بیشتر نمانده و من همین‌طور که حواسم نبوده همه را خورده‌ام. به سردار سلیمانی گفتم مثل اینکه من همه را خوردم، هیچ چیز برای شما نماند. با لبخندی گفت نه من انجیر نمی‌خورم، دیدم انجیر دوست داری گفتم برایت بیشتر بیاورند، بخور نوش جانت

حضرت آیت‌الله سیستانی هم فتوایی در وجوب جهاد علیه تروریسم صادر کرد. به دنبال آن چند میلیون نفر در کمتر از ۷۲ ساعت برای مقابله با داعش ثبت نام کرده بودند. این‌ها نیاز به آموزش و سازماندهی داشتند. عراق می‌توانست بخشی از این کار را انجام دهد؛ اما بخش مهم دیگری را باید جمهوری اسلامی ایران با مدیریت سردار سلیمانی انجام می‌داد.

شما باید مذاکره کننده توانمندی باشید تا بتوانید کشوری در این سطح را قانع کنید که پیوستن به ائتلاف علیه تروریسم در سوریه به نفع امنیت ملی‌اش است. آن هم در شرایط خیلی پیچیده جهانی که حدود ۸۱ کشور در جبهه مقابل سوریه قرار دارند و با سلاح و پول و امکانات و رسانه از هر طرحی برای سرنگونی نظام سوریه حمایت می‌کنند. لذا از نظر مذاکره سیاسی هم سردار سلیمانی واقعاً کم‌نظیر بود.

ابتکار تدوین این خاطرات به توصیه قهرمان بین‌المللی مبارزه با تروریسم، سردار عزیز حاج قاسم سلیمانی بازمی‌گردد. سردار سلیمانی یکسال قبل از شهادت و آسمانی شدن و به خدا پیوستن، در دیداری به بنده تأکید کردند که برای انتقال پیام رشادت‌ها، شهادت‌ها، شجاعت‌ها و حتی جنایات و خیانت‌ها در سوریه و منطقه غرب آسیا، بخشی از خاطرات خود را مکتوب و منتشر نمایم.

آن‌ها فکر می‌کردند اگر بتوانند ثبات سوریه را بر هم بزنند و خط ارتباطی مقاومت را قطع کنند، موازنه قوا در منطقه تغییر اساسی می‌کند. در نگاه آن‌ها زمینه‌هایی برای این کار وجود داشت. اولاً معتقد بودند در سوریه شاخص‌های دموکراسی خیلی قوی نیست، ثانیاً موجی در منطقه به راه افتاده که رؤسای جمهور مادام العمر مثل بن‌علی و حسنی مبارک سقوط کرده‌اند، پس با همین منطق می‌شد به سراغ سوریه هم رفت، چون خاندان اسد مدت طولانی قدرت را در دست داشتند. هر چند در سوریه، حتی در سخت‌ترین شرایط جنگ تروریستی، انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری را برگزار کردند.

اطلاعات موجود تأیید می‌کند که در کنار اهداف سیاسی ـ امنیتی، اقتصاد همیشه یک پای ثابت توجیه هر مداخلهٔ نظامی آمریکا در کشورهاست. ما فکر می‌کنیم بزرگ‌ترین ذخیره گاز دنیا در اختیار ایران، روسیه و قطر است؛ اما برخی کارشناسان غربی می‌گویند یکی از بزرگ‌ترین ذخائر گاز در کشور سوریه واقع است. من در بعضی مذاکرات که به مرور و در ادامه کُدهایش را خواهم گفت؛ می‌دیدم که بیشتر فعالان در این بحران‌ها، یا آمریکایی هستند یا مرتبط با آمریکا؛ چه در موضوع عراق، چه در موضوع سوریه، چه در موضوع افغانستان.

علاوه بر این‌ها در تحلیل رفتار حاکمان سعودی نمی‌توان رقابت با جمهوری اسلامی را نادیده گرفت. اگر عربستان می‌خواست به ایران لطمه بزند و تعارض یا رقابت خود با جمهوری اسلامی را هم دنبال کند، سقوط سوریه را امتیاز بزرگی برای خود می‌دید. سقوط سوریه از نظر عربستان سعودی به معنای نابود شدن یکی از بخش‌های اصلی محور مقاومت و قطع بازوی جمهوری اسلامی ایران در منطقه بود. به این ترتیب، عربستان سعودی با تمام توان تلاش می‌کرد امکانات مالی و امنیتی‌اش را در خدمت آمریکا و اسرائیل به کار گیرد.

ما به این جمع‌بندی رسیدیم که ایرانی‌ها پشت این مسئله قرار دارند. ایرانی‌ها در این سال‌ها از متحدین‌شان در منطقه، با قدرت حمایت کرده‌اند. حتی در مقابل لشکرکشی‌های بزرگ آمریکا هم همین روش را داشته‌اند و در نهایت ایرانی‌ها و متحدین‌شان نقش مهمی در تحولات منطقه ایفا کرده‌اند و نتایج قابل قبولی گرفته‌اند.

این مقام روسی اضافه کرد در بررسی‌هایمان به موضوع دیگری هم توجه داشتیم. ما به این جمع‌بندی رسیدیم که ایرانی‌ها پشت این مسئله قرار دارند. ایرانی‌ها در این سال‌ها از متحدین‌شان در منطقه، با قدرت حمایت کرده‌اند. حتی در مقابل لشکرکشی‌های بزرگ آمریکا هم همین روش را داشته‌اند و در نهایت ایرانی‌ها و متحدین‌شان نقش مهمی در تحولات منطقه ایفا کرده‌اند و نتایج قابل قبولی گرفته‌اند. این مطلب هم ما را به این نتیجه رساند که با حمایتی که ایران از سوریه می‌کند و با توجه به الگوی رفتاری که از ایران در افغانستان و عراق و لبنان و فلسطین در این سال‌ها دیده‌ایم؛ به احتمال فراوان بشار اسد در قدرت خواهد ماند و ایران حرفش را به کرسی می‌نشاند. در آن صورت، ما هم سوریه را از دست داده‌ایم و هم دوست، همسایه و متحدمان ایران نسبت به ما نگاهی منفی پیدا می‌کند.

برخلاف آنچه بعضی فکر می‌کنند، این‌گونه نیست که آمریکایی‌ها، به‌عنوان یک ابرقدرت، همهٔ جوانب را در محاسباتشان لحاظ کرده و بتوانند آن را اجرا کنند. همیشه رفتار آن‌ها، هوشمندانه نیست. برداشت و درک من از آنچه در منطقه و موضوعات فلسطین، عراق، سوریه، یمن و دیگر مسایل تجربه کردم، این است که آمریکایی‌ها در محاسبه بر روی کاغذ پیشرفته عمل می‌کنند، در مرحله برنامه‌ریزی عالی هستند، در تقسیم کار و حوزهٔ تئوری کارشان را خیلی خوب انجام می‌دهند؛ اما همهٔ این‌ها وقتی ارزش پیدا می‌کند که بتوانند همین برنامه‌ها را روی زمین پیاده کنند. آمریکایی‌ها معمولاً هنگام اجرای طرح‌هایشان چند مشکل دارند. اولین نگرانی آن‌ها در همهٔ صحنه‌های درگیری این است که مبادا کشته شوند. این مسئله در همهٔ رده‌های آن‌ها وجود دارد.