بریده‌هایی از کتاب نفس

کشیدن نفس‌های آهسته میزان دی‌اکسید کربن را افزایش می‌دهد. با افزایش دی‌اکسید کربن، استقامت هوازی ما زیادتر می‌شود.

مشخص شده است که غشای داخلی بینی پوشیده از بافتی است که با اندام‌های جنسی در ارتباط است. حتی فکر کردن در مورد روابط جنسی موجب تغییر در وضعیت این بافت، عطسه کردن و تحریکات دیگر می‌شود.

عدها، هندرسون نوشت: «دی‌اکسید کربن اصلی‌ترین ماده‌ای است که در بدن موجود است و عملکردی مشابه هورمون دارد. تمام سلول‌های موجود در تمام ارگان‌های بدن در تولید این گاز سهیم‌اند. در حقیقت، دی‌اکسید کربن اصلی‌ترین مادهٔ اولیهٔ زندگی است که حیات و ارزش آن از ارزش اکسیژن بیشتر است.»

من دریافتم که بینی و دهانمان قرار نیست در زمان تولد، طفولیت یا حتی بزرگ‌سالی، همانی باشد که الان داریم. ما می‌توانیم وضعیت دهان و بینی‌مان را تغییر دهیم. می‌توانیم وضعیتی را که ظرف چند صد سال برای دستگاه تنفسی‌مان پیش آمده در مسیر معکوسی، به‌حالت اول برگردانیم. می‌توانیم حرکت عقربهٔ ساعت را به‌سمت گذشته برگردانیم و با اراده، خسارت‌هایی را که طی چند صد سال بر سر ما آمده‌اند جبران کنیم. تنها کاری که باید انجام دهیم جویدن و تقویت ماهیچه‌های فک، مقداری میوبازی و برگرداندن شکل دهان، بینی و صورت به وضعیت طبیعی و متوازن آن است.

حدود ۲.۵ میلیون سال پیش، آن‌قدر اکسیژن اضافی در هوا وجود داشت که یکی از موجودات آغازین به فکر مصرف آن افتاد. یاد گرفت اکسیژن‌ها را ببلعد و دی‌اکسید کربن تولید کند. و این اولین دور در چرخهٔ حیات جانداران هوازی بود.

لوینوس لمنیوس۵۰ پزشکی هلندی در آغاز قرن شانزدهم است. او می‌نویسد: «وقتی دهان بسته باشد، خوابتان راحت‌تر است.»

سوراخ‌های سمت راست و سمت چپ بینی، هم‌زمان، درست مثل دستگاه تخلیه‌کنندهٔ هوا یا همان هواکش، تهویه‌کنندهٔ هوا و گرم‌کننده هوا۶۱ عمل می‌کنند. یعنی هم گرمای هوا را کنترل می‌کنند، هم فشار خون را تنظیم می‌کنند و هم مواد شیمیایی لازم مغز را تأمین می‌کنند تا بدین وسیله، حالات، احساسات و نحوهٔ خواب انسان تعیین شود یا تغییر کند.

به‌گفتهٔ محققان، وقتی تنفس کامل و دم فراگیر باشد و تا عمق ریه فرورود، عمر انسان افزایش می‌یابد.

درون هر یک از ۲۵ تریلیون سلول خونی، ۲۷۰ میلیون هموگلوبین وجود دارد. هر هموگلوبین ظرفیت بارگیری چهار مولکول اکسیژن را دارد. بدین ترتیب، در هر سفر، یک میلیارد مولکول اکسیژن در هر سلول خونی بارگذاری می‌شود.

در واقع، آنچه بدن ما نیاز دارد کارکرد صحیح است. موضوع به تند نفس کشیدن یا عمیق نفس کشیدن محدود نمی‌شود. مسئله وارد کردن هوای بیشتر به بدن نیست. نیاز ما دی‌اکسید کربن بیشتر است.

بدن سالم به اکسیژن مازاد نیاز ندارد. نفس کشیدن بیش از حد یا تنفس اکسیژن خالص هیچ فایده‌ای ندارد و رسیدن اکسیژن به ارگان‌ها، بافت‌ها و سلول‌ها را تسریع نمی‌کند، بلکه برعکس، کمبود اکسیژن هم احساس می‌شود. آن وقت، خفگی دست می‌دهد.

جوامعی که رژیم غذایی سنتی خود را با غذاهای نرم و جدید جایگزین کرده بودند تا ۱۰ برابر از کرم‌خوردگی دندان، اعوجاج دندان‌ها، انسداد و گرفتگی مسیر عبور هوا و روی‌هم‌رفته، سلامت کمتر رنج می‌بردند.

آنچه در مورد اجدادمان صادق است در مورد ما هم صدق می‌کند. پس، مشکل مربوط به غذا نیست. مشکل مربوط به چگونه غذا خوردنمان است: جویدن.

متوجه شدم که آهسته و کم نفس کشیدن و بازدم عمیق، به‌خودی‌خود، اهمیت ندارند، مگر اینکه بتوانیم آن نفس‌ها را از راه بینی بکشیم و هوا را در گلو تا درون شش‌ها فروببریم.

جویدن. هر چه بیشتر بجویم، گاز بگیریم و به دندان‌هایمان فشار بیاوریم، سلول بنیادی بیشتری آزاد می‌شود. هر چه بیشتر سلول بنیادی آزاد شود استخوان‌ها قوی‌تر و فشرده‌تر می‌شوند و جوان‌تر به نظر می‌رسیم. هر چه جوان‌تر به نظر بیاییم، در حقیقت، تنفس بهتری خواهیم داشت.

مشخص شده است بچه‌هایی که با شیر مادر تغذیه شده‌اند نسبت به بچه‌هایی که شیر را از بطری و شیشه‌شیر خورده‌اند، کمتر به اعوجاج دندان‌ها، خروپف و گرفتگی مجاری تنفسی در هنگام خواب مبتلا شده‌اند. هر چه دوران شیرخوارگی بیشتر بوده وضعشان از این نظر بهتر بوده است.

شش‌ها پوشیده از عصب‌هایی‌اند که به هر دو طرف سیستم عصبی خودکار بدن متصل‌اند. بسیاری از عصب‌ها که به سیستم پاراسمپاتیک وصل‌اند، در قسمت پایین شش‌ها قرار دارند. به همین دلیل است که نفس‌های عمیق و آهسته موجب آرامش می‌شوند.

استرس ناشی از آماده‌باش سمپاتیک ظرف یک ثانیه فعال می‌شود. بازگشت به‌حالت عادی و آرامش حدود یک ساعت به طول می‌انجامد.

روش ساده‌ترِ همان نفس کشیدنِ آرام، آهسته و کم از راه بینی همراه با بازدم طولانی است. این روش می‌تواند به کاهش استرس و برقراری توازن کمک کند. این تکنیک‌ها زندگی آدم را تغییر می‌دهند.

ما قادر نیستیم عمل‌های غیرارادی دیگری مانند فعالیت قلب، هاضمه یا خون‌رسانی را به یک عضو تحت ارادهٔ خود درآوریم، اما می‌توانیم تصمیم بگیریم چه زمانی و چگونه نفس بکشیم. مثلاً، آرام نفس کشیدن راه‌های ارتباطی را در طول عصب واگ باز می‌کند. باز شدن این مسیرها همان و برقراری آرامشی شبیه آرامش ناشی از فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک هم همان.

در سال ۲۰۱۱، پژوهشگران مرکز پزشکی دانشگاه رادبود هلند هوف را به آزمایشگاهی دعوت کردند و مشغول مطالعه روی او شدند. آن‌ها کوشیدند تا بفهمند او چگونه به انجام آن کارها نائل شده است. پس، در بازویش اندوتوکسین تزریق کردند. این پروتئین از مشتقات باکتری عفونی ئی. کولی است که موجب تهوع، سردرد، تب و عارضه‌هایی شبیه به آنفلوانزا می‌شود. ئی. کولی وارد رگ‌های هوف شد. هوف شروع کرد به تنفس با تکنیک تومو. او کوشید تا بدنش را وادار به مقابله با این باکتری کند. هیچ نشانه‌ای از تب یا استفراغ در او ظاهر نشد. چند دقیقه بعد، از روی صندلی برخاست و فنجان قهوه‌اش را برداشت و نوشید.

امروزه، حبس نفس کاملاً با بیماری‌ها ارتباط دارد. ضرب‌المثلی هست که می‌گوید: «نفستان را حبس نکنید.» به ما گفته‌اند محروم کردن بدن از اکسیژن بد است. این حرف درست است.

بر اساس یک مطالعه، تخمین زده می‌شود که حدود ۸۰ درصد کارمندان اداری از بیماری و عارضه‌ای رنج می‌برند که به توجه نسبی و مستمر موسوم است. ما می‌توانیم ایمیلمان را بخوانیم، نامه‌ای بنویسیم، توییتر را مرور کنیم و این کارها را بارها انجام دهیم. هیچ وقت، روی کار خاصی تمرکز نمی‌کنیم. در حالت عدم تمرکز و بی‌توجهی، تنفسْ آهسته، ضعیف و نامنظم می‌شود. گاه برای نیم دقیقه یا بیشتر از آن، اصلاً نفس نمی‌کشیم. این عارضه آن‌قدر جدی است که انستیتو ملی بهداشت آمریکا در مورد آن چندین پژوهش انجام داده است.

دی‌اکسید کربن نه‌تنها موجب حملهٔ عصبی و اضطراب می‌شود، بلکه ممکن است به درمان آن هم کمک کند. به‌اعتقاد فینشتاین، سنگین نفس کشیدن و استنشاق دی‌اکسید کربن می‌تواند برای بدن و روان انسان فایده داشته باشد

راهب‌ها با صدای بلند و تند نفس نمی‌کشند، بلکه چهارزانو می‌نشینند، آهسته و کم نفس می‌کشند و به‌حالت آرامش و استراحت کامل فرومی‌روند. با این روش، میزان متابولیسم بدنشان را تا ۶۴ درصد کاهش می‌دهند. این کمترین میزان کاهشی است که تابه‌حال در آزمایشگاه‌ها ثبت شده است.