بریده‌هایی از کتاب دوستی به مثابه جهان بینی

درک تفاوت‌ها منشأ معرفت و دانش است

دوهزاروپانصد سال پیش، ارسطو در کتاب اخلاق نیکوماخوس می‌نویسد: «دوستی عالی‌ترین و ضروری‌ترین خیر است که بدون آن ما حتی اگر همه نعمات دیگر را داشته باشیم سائقه و شوق زیستن نداریم.»

آیا آیات متعدد قرآن مجید که جهنم‌نشینان را محروم از دوستی اعلام می‌دارد به ما نمی‌گوید که اصولا معنای جهنم یعنی امتناع تولی و دوستی و در مقابل، بهشت یعنی امکان دوستی؟

با دوست کنج فقر بهشت است و بوستان بی‌دوست خاک بر سر جاه و توانگری تا دوست در کنار نباشد به کام دل از هیچ نعمتی نتوانی که بر خوری

ارسطو در کتاب اخلاق نیکوماخوس می‌نویسد: «دوستی عالی‌ترین و ضروری‌ترین خیر است که بدون آن ما حتی اگر همه نعمات دیگر را داشته باشیم سائقه و شوق زیستن نداریم.»

حضرت ابراهیم (ع) در چندین ساحت اخلاقی در حکم مظهر و نماد شناخته می‌شود. نخست اینکه دوست خدا بود و بنیان‌گذار مکتب دوستی، زیرا برخورداری منفرد و خودخواهانه از نعمات الهی را برنمی‌تافت و قهرمان مشارکت در نعمت‌ها بود.

با این همه، شاید در تهران بیش از هر شهر دیگری، و در ایران بیش از هر کشور دیگری، دیدیم که همان آب و هوای فراوان نیازمند مراقبت است. دوستی نیز نیازمند مراقبت مستمر و حمایت فرهنگی و نهادی است وگرنه از دل چهارده قرن تمدن اسلامی، تاریخی واژگون و امثال داعش و طالبان و بوکو حرام برمی‌آیند.

سهراب سپهری، که دائمآ در سودای خانه دوست بود می‌گفت: «فتح یک قرن به دست یک شعر، فتح یک کوچه به دست دو سلام.»