بریده‌هایی از کتاب مناجات

از بنده مدام شکستن و از تو پیوسته بستن. از بنده مستمر گسستن و از تو باز پیوستن. این چه قاعدهٔ غریبی است در عالم، که معشوق، ناز عاشق را می‌کشد، محبوب به دنبال محب می‌افتد و کریم در پی سائل می‌گردد. چگونه است که آغوش پذیرش تو، گشاده‌تر از پای رجعت ماست؟ ما را از این همه غفلت نجات بخش.

تو عین اجابتی! به ما خواندن بیاموز.

خدایا! گفتی که دل شکسته باید آورد. یعنی دل از این شکسته‌تر می‌خواهی؟

خداوندا! دین فروشان را دنیا بده تا دست از سر دین بردارند و دلِ دین‌طلبان را از حبّ دنیا تهی کن تا تماماً تو را بجویند.

ی خداوند ولَی الْحَسنات! توفیق کار خوب را تو می‌دهی و پاداش را تو می‌دهی. بنده در این میانه چه ادعا کند؟! کدام خیر است که منشأ و مبدأ و مبدع آن تو نیستی؟ به ما توفیق بده که وسیلهٔ کارهای خوب تو باشیم.

ماهی بدون آب و آدمی بدون هوا چگونه می‌تواند زیست؟! حضور تو این چنین در زمان و مکان جاری است. هیچ وحشتی در جهان با حضور تو وحشت نیست. آنچه وحشت‌انگیز است، نداشتن توست و احساس نکردن حضور توست. حیاتمان را هرگز از حضور مأنوست خالی مکن.

ای تکیه‌گاه هر که تکیه‌گاه ندارد! اتکاء به هرکه جز تو، خانه ساختن در رهگذار آب است. چه حلاوتی دارد تکیه بر دست‌های تو، وقتی همه تکیه‌گاه‌ها فرو می‌ریزد.

خدایا! چنین مباد که در بهار، طبیعت بی‌جان، جامهٔ نو بپوشاند و ما مدعیان جان، همچنان در رفتار کهنهٔ خویش بمانیم. خدایا! خواستهایمان را دگرگون کن!

خدایا! من از آن زمان که شنیدم «محبوبمان ناشناس در میانِ ما می‌گردد و در همین فضا تنفس می‌کند و وقتی ظهور کند همگان می گویند که ما پیش‌ازاین او را دیده‌ایم.»، به‌همه سلام می‌کنم. شاید که لااقل پاسخی هر چند به ناشناس از او بشنوم. ای خدا تا کی ما ناشناسا بمانیم و او ناشناخته بماند. «عَجِلّ لِولیک الْفَرج».

ای خداوند رافِعُ الدَّرجات! مدارج این دنیای دون، پوچ و میان‌تهی است. این را تفهیم خلایقت‌کن تا عمر نازنین به این بازی عبث نبازند، به مسابقه‌ای که خطّ پیروزی آن، هلاکت است.

به ما آن چنان ایمانی عنایت کن که خود را اسلام نشمریم و دین معنا نکنیم و نفسانیت خود را با رضایت تو اشتباه نگیریم.

ای عزیز! آن چنان غریق دریای غربتمان مکن که به سمت هر خاشاک عاطفه‌ای دست نیاز دراز کنیم. پناه بر تو از تنهایی و غربت و بی‌کسی.

خدایا! خواستهایمان را دگرگون کن!

از هر کرانه تیر دعا کرده‌ام روان باشد کز آن میانه یکی کارگر شود

اَنا عِنْدَ القلوبِ المُنْکسِرَة.

خداوندا! کاری بکن که دل قرار بگیرد!

خداوندا! به فرزندانمان بینشی عطا کن که میان اسلام و داعیان مسلمانی فرق بگذارند و مکتب را از شاگردان کودن یا دغلکار آن تمیز دهند.

خدایا! به هر که میوهٔ سنگین عشق می‌دهی، شاخهٔ وجودش را می‌شکنی. تو خود مرهم شاخه‌های شکسته باش.

خداوندا! ما مدعیان دروغ زن انتظاریم. حرف از چشم انتظاری محبوب می‌زنیم اما به اندازهٔ ساده‌ترین دوستانمان هم‌گوش به زنگ آمدنش نیستیم. الفبای انتظار را به ما بیاموز ولذت انتظار را به ما بچشان.

ای خدای منتقم! در این وانفسای گرانی، تنها کالای رو به تنزّل، دین توست. بهای آن را در چشم دین فروشان بیفزا تا چنین ارزانش نفروشند.

در این برهوت عاطفه، هر که را تتمه دلی برای مهر ورزیدن هست، گرامی بدار و سرش را به سنگ جفا آشنا مکن.

خدایا! از تو حق‌شناس‌تر کیست؟ از تو سپاسگزارتر کجاست؟ یا مَن یعْطِی الْکثیرَ بِالْقَلیلِ! ازما جز کمی و کاستی نیاید و از تو جز اکرام و اکمال نشاید.

ای تنها تکیه‌گاه! از چشیدن نامردی و کشیدن نامرادی گریزی نیست. باک هم نیست. به شرط آنکه حسابش نزد تو محفوظ بماند و البته خوش حساب‌تر از تو کیست؟!

مدد از خاطر رندان طلب ای دل ورنه کار صعب است، مبادا که خطایی بکنیم

از هر کرانه تیر دعا کرده‌ام روان باشد کز آن میانه یکی کارگر شود

ریشهٔ همهٔ فجایع و مصائب روزگار ما این است که سایهٔ خدا بر سر فرد و جامعه، نادیده انگاشته می‌شود و انسان، با همهٔ ناتوانی‌اش می‌خواهد عنان اختیار خود و عالم را به دست بگیرد. این است که هر روز، درمانده‌تر از پیش، یأس و پوچی و سرگردانی و نیست انگاری را تجربه می‌کند.

به عنایت نظری کن که من دلشده را نرود بی‌مدد لطف تو کاری از پیش

خداوندا! پناه بر تو از جمود و تحجر. پناه بر تو از نفس‌مداری و دنیا پرستی. پناه برتو از گناه آرایی و توجیه‌گری. پناه برتو از آرزوهای حیوانی و آمال این جهانی. پناه بر تو از لغزش‌های ناگهانی. پناه بر تو از رسوایی آن جهانی. پناه بر تو از سیاهدلی، سیاه‌اندیشی و سیاه‌بینی.

ای قادر متعال! در روز حشر، پیش چشم آنان که دینشان را از ما آموختند، شرمنده‌مان مکن و ما را باعث و بانی گریز ونفرت مردم از دین مپسند.

این چه قاعدهٔ غریبی است در عالم، که معشوق، ناز عاشق را می‌کشد، محبوب به دنبال محب می‌افتد و کریم در پی سائل می‌گردد.