بریده‌هایی از کتاب تندآموز طرح واره درمانی

تکنیک‌های متمرکز بر هیجان تکنیک‌های بسیار قدرتمندی هستند که برای درمان طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، در دسترس طرح‌واره‌درمانگر قرار دارند. درمانگر اغلب مرحله تغییر طرح‌واره‌درمانی را با استفاده از تکنیک‌های شناختی، مانند ثبت افکار، فلش‌کارت‌های طرح‌واره‌ای و دفترچه خاطرات طرح‌واره‌ای آغاز می‌کند تا طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه را تغییر دهد. این روش‌ها به مراجع کمک می‌کند تا به صورت منطقی مقداری از طرح‌واره‌ها فاصله بگیرد. با این وجود، هیجانات شدید مربوط به طرح‌واره‌ها معمولاً باقی می‌مانند. مراجع می‌گوید: «حالا می‌دانم که ناقص نیستم، بلکه طرح‌واره نقص دارم اما من هنوز احساس نقص می‌کنم». هدف از تکنیک‌های متمرکز بر هیجان این است که به مراجع کمک کند که احساس متفاوتی داشته باشد، یعنی قدرت هیجانی طرح‌واره‌ها را از بین ببرد.

احتمالاً، زمانی‌که نیازهای هیجانی اساسی‌تر (و اولیه) به‌اندازه کافی تأمین شده باشد، افراد به خوبی از پس نیازهای بعدی برمی‌آیند.

این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که کودک اتفاقات خوب را بسیار کم‌تجربه می‌کند و طرح‌واره‌هایی را شکل می‌دهد که انعکاس کمبود در محیط اولیه است. محیط کودک فاقد چیزهای مهمی، مانند ثبات، درک شدن یا عشق هست و این کمبود، حضوری مداوم در ذهن کودک خواهد داشت.

نکته عجیب این است که طرح‌واره‌ها ما را هدایت می‌کنند تا در دوران بزرگسالی شرایطی از دوران کودکی را بازسازی کنیم که بسیار آسیب‌رسان بوده‌اند.

به‌عنوان‌مثال، اگر فردی تجربهٔ رهاشدگی اولیه شدیدی داشته باشد یا بی‌توجهی را به کرات و به شکل افراطی از سوی والدین تجربه کرده باشد، طرح‌واره‌های محرومیت هیجانی و رهاشدگی احتمالاً در موقعیت‌های بسیاری فعال می‌شوند.

درنتیجه، طرح‌واره‌های این افراد تنها در مواجهه با رویداده‌های خاصی راه‌اندازی می‌شود. مثل؛ انتقاد یا بی‌احترامی از سوی اشخاص بانفوذی که هم‌جنس والد بی‌توجه هستند.

طرح‌واره‌ها، به دلیل برآورده‌نشدن نیازهای هیجانی اساسی در ابتدای زندگی شکل می‌گیرند و ازآنجایی‌که طرح‌واره‌ها برای بقای خود تلاش می‌کنند، در بزرگسالی نیز به جلوگیری از برآورده شدن همان نیازها ادامه می‌دهند.