بریده‌هایی از کتاب طرز فکر پیشاهنگی

«اصل اول این است که نباید خودتان را گول بزنید. خودتان خیلی راحت‌تر از هر شخص دیگری گول می‌خورید.»

قضاوت ما بیش از آن‌که محدود به دانش ما باشد، محدود به نگرش‌مان است.

ما برای خطاها و اشتباه‌ها خود توجیه منطقی می‌آوریم، گرفتار خیالات واهی می‌شویم. شواهدی را دست‌چین می‌کنیم که پیش‌داوری‌های‌مان را تأیید و از طیف سیاسی ما پشتیبانی می‌کنند.

طرز فکر پیشاهنگی از لحاظ عاطفی ارزشمند است. این‌که بتوانید درمقابل وسوسهٔ گول‌زدن خود مقاومت کنید و این‌که بدانید می‌توانید حتی با حقیقت ناخوشایند روبه‌رو شوید، به شما حس قدرتمندبودن می‌دهد. این حالت، تعادلِ فکریِ ناشی از درک ریسک‌ها و کنارآمدن با احتمالات پیشِ رو است. علاوه بر این، حس آزادبودن برای کشف ایده‌ها و دنبال‌کردن شواهد، فارغ از جهت و سوی آن‌ها و بدون درنظرگرفتن محدودیت‌های شیوهٔ تفکری که «مجبورید داشته باشید» یک حس سبکی طراوت‌بخش ایجاد می‌کند.

در حقیقت سایر افراد به هیچ عنوان آن‌قدر که فکر می‌کنید دربارهٔ شما فکر نمی‌کنند و نظرات آن‌ها راجع‌به شما آن‌قدر که فکر می‌کنید روی زندگی‌تان اثر ندارد.

آن را طرز فکر پیشاهنگی می‌نامم؛ یعنی انگیزهٔ دیدن رویدادها به‌ترتیبی که واقعاً هستند، نه به‌شکلی که دوست داریم باشند. طرز فکر پیشاهنگی همان چیزی است که اجازه می‌دهد ضعف‌های‌تان شوید، نقاط ضعف خود را جست‌وجو کنید، فرضیات خود را بیازمایید و روش خود را تغییر دهید. این طرز فکر شما را وادار می‌کند از خود پرسش‌هایی از این دست کنید: «آیا در آن بحث اشتباه می‌کردم؟» یا «آیا این ریسک ارزش‌اش را دارد؟»

مزیتِ ازدست‌دادن شغل‌تان می‌تواند این باشد که دیگر مجبور نیستید همکارانِ اعصاب‌خردکنِ خود را تحمل کنید. مزیتِ یک قرارِ وحشتناک می‌تواند این باشد که بعداً می‌تواند تبدیل به یک داستانِ سرگرم‌کننده شود. مزیتِ هر اشتباه هم این است که از آن تجربه، درسی به شما می‌دهد که می‌توانید از آن استفاده کنید و در آینده دیگر اشتباهاتی این‌چنینی را مرتکب نشوید.

وقتی متوجه می‌شوید اشتباه کرده‌اید، یعنی یک به‌روزرسانی داشته‌اید نه یک شکست و نگرش شما به دنیا یک سند باز است که باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد.

قضاوت ما بیش از آن‌که محدود به دانش ما باشد، محدود به نگرش‌مان است.

«بی‌خیالِ شانس. همهٔ زندگی ریسک است ولی اگر بخواهی، باید تلاش کنی. اگر از شکست بترسی، حتماً شکست می‌خوری.»

زندگی سرشار از قضاوت‌هاست و هرچه بیشتر سعی کنید درک خود از واقعیت را تحریف نکنید، قضاوت بهتری خواهید داشت.

جدی‌نگرفتن هویت خود یعنی به آن به‌عنوان موضوعی مبتنی بر حقایق نگاه کنید و آن را منبع اصلی افتخار و معنیِ زندگیِ خود ندانید. هویت شما فقط شرحی از شماست، نه پرچمی که بخواهید با افتخار آن را تکان دهید.

دیدن رویدادها به‌ترتیبی که واقعاً هستند، نه به‌شکلی که دوست داریم باشند.

وقتی یکی از همکاران خرابکاری می‌کند، دلیلش بی‌کفایتی اوست اما وقتی ما خرابکاری می‌کنیم، به‌خاطر فشار زیاد است. وقتی سیاست‌مداری از حزب رقیب قانون‌شکنی می‌کند، نشان می‌دهد کل این حزب فاسداند اما وقتی یکی از سیاست‌مداران خودمان قانون را زیرپا می‌گذارد، فقط یک نفر در حزب قانون‌شکن است.

حالا هروقت می‌خواهم ببینم چقدر از نظرات من در واقع نظرات خودم است از روش شوشانا استفاده می‌کنم. وقتی می‌بینم با نظر کس دیگری موافقم، یک آزمون انطباق انجام می‌دهم؛ یعنی تصور می‌کنم این فرد به من گفته که دیگر با این نظر موافق نیست. آیا بازهم نظرم همین خواهد بود؟ آیا راحت می‌توانم از این نظر در برابر آن‌ها دفاع کنم؟

در یکی از قسمت‌های سریالِ تلویزیونیِ آفیس، مدیریتِ ارشد به مدیر شعبهٔ دست‌وپاچلفتی، مایکل اسکات، می‌گوید که باید یکی از کارمندانِ خود را قبل از پایان ماه تعدیل کند. مایکل اصلاً دوست ندارد کارهایی را که به شهرتش آسیب می‌زنند، انجام دهد؛ بنابراین این کار را پشت گوش می‌اندازد. در آخرین روز ماه، درحالی‌که فقط چند ساعت زمان باقی مانده است، مایکل هنوز نتوانسته تصمیم بگیرد چه کسی را تعدیل کند. یکی از فروشنده‌ها به‌نام جیم هالپرت با دقت تمام مهارت مایکل برای انکار شرایط را خلاصه می‌کند: «فکر کنم هنوز هم امیدوار است کسی خودش داوطلب شود. یا قبل از به پایان‌رسیدن مهلت، کسی زیر اتوبوس برود.»

لازم نیست برای این‌که مطمئن و شایسته به نظر برسید نظرات خود را با ۱۰۰ درصد قطعیت بیان کنید. مردم آن‌قدری که شما تلاش می‌کنید، به اعتمادبه‌نفسِ معنوی توجه نمی‌کنند. آن‌ها به رفتار شما، زبانِ بدن‌تان، تُنِ صدای‌تان و سایر جنبه‌های اعتمادبه‌نفس اجتماعی توجه می‌کنند که تمام آن‌ها چیزهایی هستند که بدون کنارگذاشتن دقت خود می‌توانید به دست بیاورید.

حتی زبان مورد استفادهٔ پیشاهنگ‌ها برای شرح اشتباه خود نشان‌دهندهٔ این نگرش است. آن‌ها به‌جای این‌که «به اشتباه خود اعتراف کنند» گاهی دربارهٔ «به‌روزرسانی» حرف می‌زنند. این کار به‌روزرسانی به روش بیزی است. این اصطلاحی فنی از نظریهٔ احتمال است برای اشاره به روش صحیح تغییر یک احتمال بعد از فهمیدن اطلاعات جدید. نوع استفادهٔ افراد از عبارت به‌روزرسانی در محاوره خیلی دقیق نیست اما با وجود این، نشان‌دهندهٔ روح اصلاح یک باور در پاسخ به شواهد یا استدلال‌های جدید است.

در این مورد گفته است: «بعد از سال‌ها نوشتن در اینترنت یاد گرفتم که یک قانون تقریباً قطعی برای نظردادن وجود دارد: هرچه پیامی که می‌نویسید به خودتان حس بهتری بدهد، با احتمال کمتری می‌تواند کس دیگری را قانع کند.»

خوش‌بین‌بودنِ بیش از حد دربارهٔ شانس موفقیت‌تان، سبب افزایش شدید و فوری انگیزه‌تان خواهد شد. اما این مزایای انگیزشی پس از مدتی کاهش پیدا می‌کنند یا حتی نتیجهٔ معکوس می‌دهند چون موفق‌شدن‌تان بیش از حد انتظارتان طول خواهد کشید. فرانسیس بیکن در این مورد گفته است: «امید، صبحانهٔ خوبی است اما شام مناسبی نیست.»

این‌که شخصی باشید که حقیقت را هرقدر هم دردناک باشد، می‌پذیرد، همان چیزی است که سبب می‌شود افراد بتوانند با شما صادق باشند. می‌توانید بگویید می‌خواهید از شریکِ زندگی‌تان راجع‌به مشکلاتی که در زندگی دارید حقیقت را بشنوید یا این‌که می‌خواهید کارمندان‌تان هر مشکلی را که در شرکت دارند با شما درمیان بگذارند اما اگر وقتی حقیقت را می‌شنوید حالت تدافعی یا جنگجو به خود بگیرید، احتمالاً به‌ندرت حقیقت را خواهید شنید. هیچ‌کس نمی‌خواهد پِیک پیام‌رسانی باشد که مورد شلیک قرار می‌گیرد.

چگونه می‌دانیم این‌طور نیست؟، نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر، چرا مردم چیزهای عجیب‌وغریب را باور می‌کنند، کی بود کی بود؟، آنچه ثابت می‌کند شما باهوش نیستید، انکارگرایی، چرا همه (به‌جز من) ریاکاراند؟ و کتاب تفکر سریع و کُند

هوش و دانش فقط یک‌سری ابزار است. می‌توانید از این ابزارها استفاده کنید تا دنیا را به وضوح ببینید، البته مشروط براین‌که انگیزهٔ لازم را برای این کار داشته باشید. همچنین اگر از انگیزهٔ لازم برخوردار باشید، می‌توانید از این ابزارها استفاده کنید تا از دیدگاه‌هایی خاص دفاع کنید. اما هیچ چیزِ ذاتی در این ابزارها وجود ندارد که سبب شوند پیشاهنگ شوید.

وقتی یک روز صبح بیدار می‌شوید و به‌سمت باشگاه می‌روید، مزیت این انتخاب فقط کالری‌هایی که آن روز می‌سوزانید یا عضله‌هایی که می‌سازید، نیست. مزیت دیگرش این است که مهارت‌ها و عادت‌های ارزشمندی را نیز تقویت می‌کنید. مسلماً مزیت دیگرش عادت باشگاه‌رفتن است اما مزیت‌های گسترده‌تری هم دارد که عبارت‌اند از مهارت وسیع‌ترِ انجامِ کارهایِ سخت و عادت مهم‌ترِ سرِ قولِ خود ماندن.

نظریهٔ پیشرو در زمینهٔ این‌که چرا ما دوست داریم وضعیت موجود را حفظ کنیم این است که ما مخالف ازدست‌دادنیم. یعنی دردی که برای ازدست‌دادن چیزی حس می‌کنیم از لذتی که برای دستاوردی با همان اندازه حس می‌کنیم، بیشتر است. همین مسئله سبب می‌شود به تغییر موقعیت خود بی‌میل باشیم چون حتی اگر این تغییر به‌طور کلی سبب بهبود ما شود، تمرکز ما بیشتر روی چیزی است که از دست می‌دهیم، نه چیزی که به دست می‌آوریم.

شرط‌بندی یعنی تصمیمی که می‌گیرید و بر اساس آن، مطابق با بازده، چیزی ارزشمند به دست می‌آورید یا از دست می‌دهید. این چیز می‌تواند پول، سلامت، زمان یا شهرت شما باشد

گاهی اوقات پروژه‌ای که روی آن کار می‌کنم به نظر ناامیدکننده می‌رسد. برای نمونه، یک موقعیتِ فرضی تصادفی را همین‌طوری در نظر بگیرید: «کتابی که دارم می‌نویسم افتضاح است و باید آن را متوقف کنم.» اما از کجا مطمئن باشم که واقعاً این‌طور است و فقط یک ترس موقت نیست؟ ۱۰۰ درصد اطمینان دارم و مدیر مطبوعاتی‌ام پافشاری می‌کند. اما می‌خواهم او را نادیده بگیرم و به‌جای آن یک پرسش مطرح کنم: «فرض کنید اگر درست حدس بزنید هزار دلار جایزه می‌گیرید، آیا بازهم در هفتهٔ آینده همین احساس را به کتاب‌تان دارید؟ حالا چطور شرط می‌بندید؟» حالا که بحث پول شد، شک دارم. دفعات بسیار زیادی را به خاطر دارم که دربارهٔ کتابم یا یک پروژهٔ دیگر شک و تردید داشتم. اما معمولاً بعد از یکی دو روز این ابر سیاه از بین می‌رود.

این جمله را مانند یک سرود با خود تکرار می‌کرد: «تو داری تمامِ تلاشِ خودت را می‌کنی، فقط می‌توانی تمامِ تلاشِ خودت را بکنی.»

نشان‌دادنِ عدم‌قطعیت لزوماً چیز بدی نیست. به این بستگی دارد که آیا عدم‌قطعیت وابسته به شماست یا وابسته به دنیا. اگر نشان دهید روی این موضوع قوی هستید و به‌راحتی در خصوص تجزیه و تحلیل و برنامهٔ خود صحبت کنید، بیشتر متخصص دیده می‌شوید.

می‌توانید بدون دادنِ قول‌های واهی انگیزه‌بخش باشید. می‌توانید تصویری از دنیایی که می‌خواهید خلق کنید بکشید یا بگویید چرا مأموریت شما مهم است یا چطور محصول شما به افراد کمک کرده است و نیازی هم نیست موفقیت تضمین‌شده‌ای را ادعا کنید. روش‌های زیادی برای انگیزه‌دادن به افراد وجود دارد که نیازی هم نیست برای اجرای آن‌ها به دیگران یا خودتان دروغ بگویید.