بریده‌هایی از کتاب مساله مهدویت: وظایف فردی منتظران

انسان مؤمنی که می‌خواهد از یاران آن حضرت باشد و به او نزدیک‌تر شود، باید آن‌ها را انجام دهد و کاری هم به دیگران نداشته باشد. دیگران باشند یا نباشند، همراهی بکنند یا نکنند، یک فرد منتظِر باید وظایفی را انجام دهد، هرچند در جامعۀ کفر زندگی کند. هیچ کسی نمی‌تواند مانع این‌گونه وظایف شود. به یاد امام زمان بودن، برای آن حضرت دعا کردن، برای آن حضرت صدقه دادن، هر روز صبح با آن حضرت عهد بستن و به آن حضرت سلام دادن، هدیه کردن اعمال خیر به آن حضرت، به نیابت آن حضرت کارهای خیر انجام دادن. به نیابت آن حضرت قرآن خواندن، زیارت کردن و اعمال مستحبی انجام دادن، محزون بودن برای غیبت حضرت و درد فراق داشتن. همان که در دعای ندبه به ما یاد داده‌اند: عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أَرَی الْخَلْقَ وَ لَا تُرَی وَ لَا أَسْمَعُ لَکَ حَسِیساً وَ لَا نَجْوَی؛ بسیار سخت است بر من که همۀ خلق را ببینم و تو را نبینم و هیچ صدایی حتی آهسته از تو به گوش من نرسد! عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أَبْکِیَکَ وَ یَخْذُلَکَ الْوَرَی‌؛ سخت و مشکل است بر من که از هجران تو بگریم و خلق تو را واگذارند!

حتی خود امام زمان عج فرموده‌اند: برخی دعاها را بخوانید و یا اعمالی را انجام دهید؛ مثل خواندن زیارت آل یاسین و دعای فرج و دعای افتتاح و انجام دادن اعمال مسجد جمکران. لازم است دوستان ولی‌عصر عج وظایف خویش را در دوران غیبت یاد بگیرند و انجام دهند و بسیار هم مهم است. کتاب‌هایی که به فرمان امام زمان عج نوشته شدند بهترین کتابی که این وظایف را جمع‌آوری کرده است، کتاب شریف «مکیال المکارم»، از مرحوم آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی است که به دستور خود حضرت ولی‌عصر عج نوشته شده است.

به حسن خلق و وفا کس به یار ما نرسد

ساختن جامعۀ منتظر این کافی نیست که ما در مسجدهایمان بگوییم: «یا حجه ابن الحسن عجل علی ظهورک!» اما در بازارمان، در خیابان‌هایمان، در سینما و هنرمان، در مدیریت‌های اجتماعی‌مان با عملمان بگوییم آقا نیا! با عمل اجتماعی‌مان بگوییم جامعه تحمل عدالت شما را ندارد، نیا.

وظیفۀ ما دیدار و ارتباط فیزیکی با آن حضرت نیست. البته دیدار برای هرکس که لایق باشد و خود حضرت صلاح بدانند فراهم می‌شود. خود حضرت به بعضی از خوبان فرمودند: شما به وظیفه‌تان عمل کنید، مرا خواهید دید.

پدرم با وجود آن همه ریاضت و مجاهدت و عبادت سنگین می‌گفت: روح همۀ این اعمال خدمت با اخلاص نسبت به سادات و ذریّۀ حضرت زهرا سلام الله است و بدون آن، این اعمال بی‌روح و بی‌اثر است. می‌فرمود: من به هر چه رسیده‌ام، با سه چیز رسیدم: نماز اول وقت، رزق حلال، و احترام به سادات.

در زیارت سرداب مقدس دربارۀ امام زمان عج می‌خوانیم: الْمُنْتَهَی إِلَیْهِ مَوَارِیثُ الْأَنْبِیَاءِ وَ لَدَیْهِ مَوْجُودٌ آثَارُ الْأَصْفِیَاء: آثار و میراث ظاهری و باطنی انبیا و اولیای گذشته در او جمع شده است. یعنی همۀ معجزات انبیای گذشته در اوست. انگشتر سلیمان، عصای موسی، پیراهن پیامبر و هم صفات و امتیازات روحی آن‌ها، همه از چیزهایی است که به آن حضرت به ارث رسیده است.

قرآن می‌فرماید: وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَهً ضَنْکا؛ و هرکس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت.

همراهی و تبعیت از نائب امام عصر عج یکی از مصادیق وفای به عهد ولایت، همراهی و همگامی و تبعیت از نائبان امام زمان عج در عصر غیبت است؛ تبعیت از فقهای جامع شرایط، به خصوص فقیه عادلِ شجاعِ با بصیرت و مدیری که به عنوان ولایت فقیه شناخته می‌شود. متأسفانه بعضی از کسانی که ادعای ولایی بودن و امام زمانی بودن را دارند، به گونه‌ای هستند که نه از نظر تقلید از فقیه و مرجع واجد شرائط وضعیت روشنی دارند، و نه از نظر اعتقاد و التزام به ولایت فقیه و نائب امام عصر عج تکلیفشان معلوم است. این بلاتکلیفی می‌تواند منجر به سست شدن رابطه با امام عصر و ضربه به دین آن‌ها باشد.

حجت کسی است که بر اساس مشیت و خواست خدا، الگوی تام زندگی است. و با بودنش هیچ عذر و بهانه‌ای در پیمودن مسیر باطل نخواهد بود.

محدث نوری از کتاب «امان الاخطار» علی بن طاووس نقل کرده که ایشان فرموده است: روز را به حسب تفاوت ایام سال دوازده قسمت قرار بده، هر ساعتی مربوط به یک امام است که حامی شما در آن ساعت است. به او توسل کنید و کارتان را انجام دهید.

این همان است که امام باقر ع به ابوخالد کابلی فرمودند: وَ هُمْ وَ اللهِ یُنَوِّرُونَ قُلُوبَ الْمُؤْمِنِین‌. به خدا قسم اهل‌بیت هستند که قلب‌های مؤمنان را نورانی می‌کنند.

حتی اگر کسی به حسب عوامل و اسباب و کوتاهی‌هایی در عوالم قبل یا عالم دنیا، تقدیری نامناسب داشته باشیم، می‌توان آن را با اشک و توبه و انابه و عمل صالح عوض کرد. و این بر اساس مسألۀ بداء است.

قرآن می‌فرماید: وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوَّاباً رَحیماً؛ ای رسول ما، اگر (کسانی که خطا و گناهی مرتکب شده‌اند،) نزد تو بیایند و از خداوند طلب مغفرت کنند و رسول هم برایشان آمرزش بخواهد، خدا را مهربان و توبه پذیر خواهند یافت.

چطور می‌شود کسی به یاد ولی خدا باشد و خداوند و ولی خدا به یادش نباشند. چگونه ممکن است کسی به عهدش وفا کند، اما خدا و اولیای حق به عهدشان وفا نکنند. وَ مَنْ أَوْفی‌ بِعَهْدِهِ مِنَ الله؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! وَ أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُم‌؛ و به پیمانی که با من بسته‌اید وفا کنید، تا من نیز به پیمان شما وفا کنم.

امام بزرگ‌ترین نعمت الهی است و بقیۀ نعمت‌ها با وجود او نعمت‌اند و مایۀ قرب و رشد و تعالی انسان می‌گردند.

سعی کنیم یاد حضرت را در دل زیاد کنیم و از غفلت به در آییم و او را از غربت در آوریم. در مرحلۀ اول خودمان و در مرحلۀ بعد اطرافیان و جامعۀ خود را متذکر او کنیم. این از ضروری‌ترین و ابتدایی‌ترین وظایف هر مؤمن منتظر است.

مهم‌ترین مصداق یاد امام زمان عج البته در آخر این بحث باید عرض کنیم که مهم‌ترین مصداق یاد امام زمان عج یاد عملی اوست. این‌که انسان در عرصه‌های مختلف زندگی، در اداره و بازار و هنگام کسب و کار، در روابط خانوادگی و ارتباط با همسر و فرزندان و خویشان، در روابط اجتماعی و برخورد با دیگران، در مدیریت‌ها و پست‌ها و خلاصه در حلال و حرام‌ها مراعات رضایت حضرت را بکند. این یاد واقعی اوست.

فکر نکنیم اگر امکانات و سرمایه‌هایمان را خرج معصوم و تسلیم او نکردیم، جای بهتری برای خرج کردن پیدا می‌کنیم. دیگران سرمایه‌های ما را خرج بت‌ها می‌کنند، ولیّ خدا ما و امکانات ما را خرج خدا می‌کند.

پرداختن به «مسألۀ مهدویت» فقط یک ضرورت علمی و تحقیق کتابخانه‌ای نیست که صرفاً به انباشتن معلومات و اطلاعات ما بینجامد و در نهایت «جهانی بنشسته در گوشه‌ای» تحویل جامعه دهد

حتی خود امام زمان عج فرموده‌اند: برخی دعاها را بخوانید و یا اعمالی را انجام دهید؛ مثل خواندن زیارت آل یاسین و دعای فرج و دعای افتتاح و انجام دادن اعمال مسجد جمکران.

فکر نکنیم اگر امکانات و سرمایه‌هایمان را خرج معصوم و تسلیم او نکردیم، جای بهتری برای خرج کردن پیدا می‌کنیم. دیگران سرمایه‌های ما را خرج بت‌ها می‌کنند، ولیّ خدا ما و امکانات ما را خرج خدا می‌کند.

حضرت امیر ع فرمودند: مَنْ أَحَبَّ شَیْئاً لَهِجَ بِذِکْرِه؛ اگر کسی چیزی را دوست داشته باشد، همواره نامش بر زبان اوست. زلیخا در خانه‌اش اسم همه چیز اطرافش را یوسف گذاشته بود تا دائم در فکر و ذکر او باشد. آن زلیخا از سپندان تا به عود نام جمله چیز یوسف کرده بود

شرایط نیابت امام عج امام عسکری ع فرمودند: فَاَمّا مَنْ کانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِینِهِ مُخَالِفاً عَلَی هَوَاهُ مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ وَ ذَلِکَ لَا یَکُونُ إِلَّا بَعْضَ فُقَهَاءِ الشِّیعَهِ لَا جَمِیعَهُم؛ هرکس از فقهای دین‌شناس که صیانت از نفس خود داشته باشد و حافظ دین الهی باشد و مطیع و فرمانبر خداوند باشد، تقلید مردم از او رواست. و این صفات در همۀ فقهای شیعه نیست، در بعضی از آن‌هاست.

محدث نوری از کتاب «امان الاخطار» علی بن طاووس نقل کرده که ایشان فرموده است: روز را به