بریده‌هایی از کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب

پیوند بین حوزه و دانشگاه پیوند بین دین و علم است و در این پیوند، این دین نیست که باید توجیه علمی پیدا کند، بلکه علم باید بار دیگر خود را بر مبنای حقیقت عالم استوار دارد.

افزودن چند واحد معارف اسلامی به مجموعۀ دروس دانشگاهی هیچ مشکلی را از پیش پای برنمی‌دارد.

اکنون هر چند تکنولوژی در آخرین مراحل تکاملی خویش است، اما انسان غربی تا مرز حیوانی بندۀ خور و خواب و خشم و شهوت هبوط کرده است.

اقتصاد دیکتاتورِ بلامنازع دنیای امروز است

وقتی حقِ حیات اجتماعی و مزایای آن تنها به کسی اعطا می‌شود که مدرسه و دانشگاه رفته باشد، خودبه‌خود پذیرش نظام آموزشی کنونی و گردن نهادن بدان با نوعی اجبار هم‌راه می‌شود.

در تفکر امروزی غرب که متأسفانه مقبولیتی عام یافته و در پهنۀ زمین اشاعه پیدا کرده است، بشر را صرفاً از دریچۀ نیازهای مادی و دنیایی‌اش مورد مداقه و بررسی قرار می‌دهند.

تمدن امروز تمدنی زاییده از سرمایه‌داری است

محتوای علمی سیستم آموزشی کنونی در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها انباشته از فرضیاتی است که هر چند کاملاً به اثبات نرسیده‌اند، اما به‌گونه‌ای تدریس می‌شوند که تو گویی علم مطلق هستند و هیچ تردیدی در آنها وجود ندارد.

حیوانات صورت‌های نفسانی بشر هستند که از نظر خلقت، از نفس او منشأ گرفته‌اند و در مرتبتی پایین‌تر از او وجود یافته‌اند.

اگر حضرت نوح نبی (ع) کشتی بخار ساخته بود، شاید می‌توانست جا و مقامی در تاریخ تمدن بیابد

آیا همین که مسئولین سطوح بالا مسلمان و بعضاً از علمای روحانی هستند کفایت می‌کند و دیگر مهم نیست که این مسئولین بر مبنای اسلام عمل کنند یا نه؟

وقتی پول تنها وسیله‌ای است که انسان را به همۀ اهداف خویش می‌رساند، دیگر نمی‌توان آن را در حد یک وسیله نگه داشت و بالطبع پول جایگزین همۀ اهداف می‌شود و به هدف ـ و بلکه بزرگ‌ترین هدف ـ بشر تبدیل می‌شود.

در نظام اسلامی کار هر کس مستقیماً بر اعتقادات و تمایزات کیفی و روحی افراد بنا می‌شود و آن‌چه انسان‌ها را به کار وامی‌دارد نه پول، که عشق است.

این جوامع را در حالتی پیشرفته و توسعه‌یافته می‌خوانند که بیش‌ترین فاصله‌های طبقاتی در آنها وجود دارد.

در هیچ یک از اعصار تاریخ سابقه نداشته است که تمدنی بتواند تا این حد و در این وسعت و عمق، تمدن‌های دیگر را در خود منحل سازد و این‌چنین بر روح و جان دیگر امت‌ها تسلط پیدا کند و همۀ آن‌چه را که وجه مشخصۀ اقوام و ملت‌های مختلف در همۀ اعصار بوده است، یعنی دین، زبان، فرهنگ، تاریخ، هنر، معماری، آداب و رسوم و غیره را به تبعیت از خود، تا آن‌جا تغییر دهد که امروز در کوچک‌ترین و دورافتاده‌ترین ده‌کوره‌های ایران و ترکیه و یونان نیز مردم لباس اروپایی می‌پوشند، خانه‌های خویش را به سبک اروپایی‌ها ـ البته با تقلیدی بسیار زشت و ناشیانه ـ می‌سازند،

«وقتی می‌خواهید جامعه‌ای را به سوی چیزی بکشید، حیوانی‌ترین و پست‌ترین غرایز او را آماج و نشانۀ "پروپاگاند" یا تبلیغات خود قرار دهید

روژه گارودی در کتاب «هشدار به زندگان» نوشته است: ...اقتصاد آزاد «به شیوۀ غربی» برای رفع احتیاج بازار نیست، بلکه برای ایجاد بازار احتیاج است!

قیمت تحصیل‌کرده‌ها بر پیشانی‌شان حک شده است و همین امر به خودی خود نشان می‌دهد که ارزش علم در جهان امروز چیزی جز ارزش تجارتی نیست.

این قدرت الهی است که همۀ دنیا را دیر یا زود مسخر اعتقادات ما خواهد کرد و پرچم اسلام را بر فراز همۀ بلندی‌های عالم به اهتزاز در خواهد آورد.

شرکت‌های چندملیتی، سه بار ثروتمندتر از همۀ بانک‌های مرکزی کشورهای صنعتی، بر اقتصاد جهانی حکم می‌رانند و امروز نفی‌کنندۀ آزادی اقتصادی بی‌رنگی هستند که خود از آن زاییده شده‌اند... بسط و گسترش سرطانی آنها پدیدۀ نمایان پایان این قرن بی‌فریاد است.

خانم جون رابینسون هنگام اظهار نظر دربارۀ آن‌چه مردم جهان را تا خرخره در منجلاب فساد فرو برده است، به همین اکتفا می‌کند که بگوید: «جامعه‌شناسان این وضع را رضایت‌بخش نمی‌یابند...»؛

انسانِ امروز بر خلاف آن‌چه وانمود می‌کند، از همۀ آدم‌هایی که در طول تاریخ زیسته‌اند خرافاتی‌تر است و بیش‌تر از همۀ اقوام، خرافه‌هایی بعید و غریب را به عنوان واقعیت‌هایی مسلم و حقایقی مطلق پذیرفته است.

جامعۀ توسعه‌یافته جامعه‌ای است که در آن همه چیز حول محور مادی و تمتع هر چه بیش‌تر از لذایذی که در کرۀ زمین موجود است، معنا شده و البته برای این‌که در این چمن‌زارِ بزرگ همه بتوانند به‌راحتی بچرند، یک قانون عمومی و دموکراتیک لازم است تا انسان‌ها را در عین برخورداری از حداکثر آزادی (ولنگاری) از تجاوز به حقوق یکدیگر باز دارد.

در نظام‌های اجتماعی این روزگار که تحت سیطرۀ دیکتاتوری اقتصاد شکل گرفته است، پول همواره طرف دوم معادله‌ای است که به همه چیز معنا و مفهوم و ارزش می‌بخشد. آن‌چه را که نتوان با پول سنجید اصلاً در دنیا وجود ندارد.

بدین ترتیب وظیفۀ اصلی حکومت اسلامی اصلاً تزکیه و تعلیم اجتماع است، اما چون فقر و فقدان عدالت اجتماعی مانعی عظیم در برابر این هدف اصلی است، بالتبع به از بین بردن فقر و سایر موانع می‌پردازد و به طور موازی در جهت تکامل و تعالی معنوی جامعه برنامه‌ریزی می‌کند.

«امام» به معنای پیشوا، آرمان وجودی بشر، و آن غایتی است که همۀ صفات تکاملی انسان در وجود او تبلور یافته است.

...همان‌طوری که کشورها بر حسب تولید ناخالص ملی طبقه‌بندی می‌شوند، سلسله‌مراتبی هم بر اساس تولید ناخالص فارغ‌التحصیلان وجود دارد. به این ترتیب، کشوری که می‌خواهد در سلسله‌مراتب «رشدیافتگی» ترقی کند باید به تولید هر چه بیش‌تر فارغ‌التحصیلان بپردازد. اما فارغ‌التحصیلی که بدین‌گونه تولید می‌شود به چه کار می‌آید جز آن‌که در خدمت ثروتمندان جهان قرار گیرد؟

تفکری که به تبع غرب‌زدگی در سراسر کرۀ زمین اشاعه پیدا کرده است، تکامل بشر اصولاً در توسعۀ اقتصادی انگاشته می‌شود، حال آن‌که در اسلام تکامل انسان در رسیدن به مقام عبودیت الهی است. انسان کامل از نظر ما «عبدالله» است و پُر روشن است که رسیدن به مقام عبودیت لزوماً با توسعۀ معاش هم‌راه نیست.

برای تولید بیش‌تر که ضرورت توسعۀ اقتصادی است، باید مردم را به مصرف هر چه بیش‌تر ترغیب کرد و بدین علت است که تبلیغات ـ یا بهتر بگویم پروپاگاند ـ یکی از ارکان اساسی توسعه به شیوۀ غربی است.

علت وضع کلمۀ «امام» نیز همین است؛ «امام» به معنای پیشوا، آرمان وجودی بشر، و آن غایتی است که همۀ صفات تکاملی انسان در وجود او تبلور یافته است. تبلیغات شیطانی غرب و شرق نیز از همین خصوصیت فطری بشر که در نهاد خلقت او موجود است سوء استفاده می‌کند و با آفریدن قهرمانانی کاذب برای اصناف مختلف، جامعه را به هر جانبی که می‌خواهد سوق می‌دهد.