بریده‌هایی از کتاب انسان شناسی؛ کتاب معلم معارف کاربردی (۲)

مرحوم ملاصدرا (ره) درمواضع بسیاری از آثارشان فرموده‌اند که بدن مثالی، واسطهٔ میان نفس و بدن مادی نیست و نفس (که خود ذات مراتب است و مرتبهٔ عقلانی و مثالی دارد) با بدن مستقیماً در ارتباط است و هنگامی‌که انسان می‌میرد، نفس؛ یک بدن مثالی از خودش انشاء می‌کند؛ پس در نتیجه قبل از مرگ، بدن مثالی وجود نداشته است. معمولاً ایشان از روح شبحی هم بحثی نمی‌کنند. جمعی از اتباع جناب ملاصدرا (ره) و در رأس آن‌ها، مرحوم فیض در وافی، این سخن را نپسندیدند. ایشان به برخی مشاهدات و منابع نقلی استدلال می‌کنند که همین الآن چیزی به نام بدن مثالی یا روح لطیف وجود دارد که حلقهٔ اتصال بین بدن و نفس است.

این اعتبار و توهم «من این بدن هستم» یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی است که انسان در زندگی با آن مواجه می‌شود. به‌جای اینکه بگوید «من سیطره بر این بدن دارم» می‌گوید «من این بدن هستم». به همین دلیل است که ما عادت داریم وقتی می‌خواهیم به خودمان اشاره کنیم به همین بدنمان اشاره می‌کنیم با اینکه ممکن است این بدن یک عروسک خیمه‌شب‌بازی بیشتر نباشد