روزبه توسرکانی
روزبه توسرکانی متولد سال ۱۳۴۴ و فارغالتحصیل مهندسی برق از دانشگاه تهران و دکترای ریاضیات از دانشگاه صنعتی شریف است. او عضو پژوهشگاه دانشهای بنیادی تهران است و در کنار فعالیت در رشتهی تخصصی خود، در زمینههای مختلفی از جمله فرهنگ، فلسفه، روانشناسی، هنر، ادبیات، دین و ریاضیات و فیزیک جلسات سخنرانی مختلفی برگزار کرده است.
دربارهی روزبه توسرکانی و جلسات سخنرانی او
دکتر روزبه توسرکانی در طی سالهای مختلف، جلسات سخنرانی متعددی را در دانشگاه صنعتی شریف و همچنین دانشگاه تهران برگزار کرده است. توسرکانی از همان ابتدا با با مباحث اعتقادی قرآن آشنایی زیادی داشت و در ابتدا این جلسات را با هدف رفع شبهات و مشکلات دینی دانشجویان در دانشگاه شریف برگزار میکرد. با وجود آنکه تخصص روزبه توسرکانی در رشتهی دیگری بود، بهقدری این مباحث را واضح و شیوا بیان میکرد که رفتهرفته بر تعداد دانشجویانی که در این جلسات حضور مییافتند، افزوده شد. او علاوه بر مسائل دینی، دربارهی مسائل دیگری مثل فرهنگ و جامعه نیز صحبت میکرد. درحقیقت چیزی که دانشجویان را شیفتهی تدریس او کرده بود، توانایی و بیان رسا و شیوای او در توضیح مباحث مختلف بود. روزبه توسرکانی به فلسفه، فرهنگ، هنر، ادبیات، دین و ریاضیات علاقهی بسیاری دارد و حتی با اینکه در برخی از این رشتهها تحصیلات رسمی ندارد، خود تمامی این مباحث را بهصورت عمیق مطالعه کرده است و اطلاعات زیادی که دارد ناشی از همین مطالعه و تحقیق است. سلسله دروس و جلساتی را که روزبه توسرکانی برگزار میکند، عمدتاً میتوان به سه دسته تقسیم کرد:
جلساتی در زمینهی روانکاوی و فرهنگ
مکان برگزاری این جلسات، دانشکدهی فنی دانشگاه تهران بوده است. برگزاری این جلسات بهصورت هفتگی بوده است و به مدت بیش از پنج سال ادامه داشتهاند. توسرکانی در طی این جلسات به تحلیل و آموزش مبانی روانکاوی و کاربرد آن در زندگی روزمره پرداخته است. تمرکز اصلی این جلسات بر روی کارهای فروید و یونگ است و توسرکانی پدیدههای مختلف فرهنگی و اجتماعی را از دیدگاه آنها مورد بررسی قرار میدهد. در برخی از جلسات نیز آثار این دو روانشناس مورد نقد و تحلیل قرار میگیرند. نقد فیلم از دیدگاه روانکاوی، از دیگر موضوعاتی است که در این جلسات به آن رسیدگی شده است. برخی از فیلمهایی که روزبه توسرکانی تحلیل کرده است، عبارتاند از: انجمن شاعران مرده (نقد فرویدی)، رنگ انار (نقد یونگی)، آثار داریوش مهرجویی، برخی از آثار محسن مخملباف، آثار تارانتینو و آثار اصغر فرهادی.
جلساتی در زمینهی دین
این سلسله دروس از سال ۱۳۸۰ تا به امروز برگزار شدهاند. موضوع اصلی این جلسات دین و علم است؛ ولی در کنار این دو موضوع، دربارهی مسائل بسیار دیگری نیز صحبت میشود. به طور مثال، برخی از جلسات به تفسیر سورههای قرآن اختصاص دارند، در برخی از جلسات واژگان قرآن مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرند و در این میان دربارهی ادیان دیگر مثل مسیحیت و یهودیت نیز صحبت میشود. روزبه توسرکانی در طی این جلسات علاوه بر بحثهای دینی، به مباحث دیگری از جمله نظام سرمایهداری، آمریکا و تقابل علم و دین نیز پرداخته است. بهطورکلی، هدف او از برگزاری این جلسات این بوده است تا دانشجویان را تشویق کند که نگاه تازهای به تاریخ علم، فلسفه و همچنین دین داشته باشند. روزبه توسرکانی خود معتقد است که برخلاف تصور مردم، نهاد علم و دین در آغاز یکجا بوده و با گذشت زمان بین این دو جدایی رخ داده است.
معرفی آثار روزبه توسرکانی
از آثار روزبه توسرکانی میتوان به کتاب «علم در برابر دین» اشاره کرد که در سال ۱۴۰۱ منتشر شده است.. این کتاب متن چکیده و ویرایششدهی یک سخنرانی است که سالها پیش در دانشکدهی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران برگزار شده است. روزبه توسرکانی در این کتاب به بررسی مسئلهی ستیز علم و دین از دیدگاه تاریخی و جامعهشناختی میپردازد. تلاش او در این کتاب بر آن است تا نشان دهد که دو حوزهی علم و دین همیشه بر ضد یکدیگر نیستند و اتفاقاً برعکس، در بسیاری مواقع میتوان آن دو را در کنار یکدیگر قرار داد. او با ارائهی تحلیلهای عمیق فلسفی، دیدگاههای مختلفی را که در این زمینه وجود دارد، مورد بررسی قرار میدهد و سعی دارد نشان دهد که بسیاری از تعارضاتی که بین دین و علم وجود دارد ناشی از تفسیرهای نادرست است. توسرکانی معتقد است که دین و علم مکمل یکدیگر هستند و انسان برای رشد و پیشرفت به هر دوی آنها نیازمند است و باید از این دو حوزه تا جایی که میتواند استفاده کند و بهره ببرد.