هیلاری پاتنم، که در این سالها بسیاری او را بزرگترین فیلسوف زندۀ جهان میدانستند، پارسال درگذشت. پاتنم مشهور بود به تغییرِ نظرات و باورهایش. میگفتند او بهترین مدافع و درعینحال بهترین ناقد هر ایده است. اما، در میان چرخشهای فکری او، یکی از آنها اهمیتی وافر دارد: معتقدشدنِ تدریجی پاتنم به پراگماتیسم، تغییری که گویا بهشدت تحت تأثیر همسرِ کمترشناختهشدۀ او بوده است. کتابی جدید آثار مشترک این زوجِ فیلسوف را گرد آورده است.
کرونیکل آو هایر اجوکیشن — یکی از مسیرهای رایج برای اینکه فیلسوفی به شهرت برسد این است که موضعی اتخاذ کند و در برابر دیگران بهنحوی خستگیناپذیر به دفاع از آن برخیزد. شیوۀ هیلاری پاتنم اینگونه نبود. او پارسال در ۸۹سالگی درگذشت و تقریباً یادبودهایی که برای این فیلسوف، ریاضیدان و عالم رایانه در دانشگاه هاروارد گرفته شد نیز همگی به تمایل او به چرخشهای ذهنی اذعان داشتند. به اعتقاد مارتا نوسبام، که اذعان داشت پاتنم «از بزرگترین فیلسوفانی است که این ملت تاکنون پرورده است»، سخاوت و ذکاوت پاتنم باعث شد که گرفتار لجاجت نشود، و «رسیدن به تغییر نهتنها او را آزرده نمیساخت، بلکه برایش بسیار لذتبخش بود».
روشن شده است که همسر او روث آنا پاتنم [۱] از کسانی بود که طی سالها او را به تغییری لذتبخش هدایت کرد. آنها کتاب جدید مشترکی نوشتهاند تحت عنوان پراگماتیسم بهمثابۀ شیوۀ زیست: میراث پایدار ویلیام جیمز و جان دیویی (انتشارات دانشگاه هاروارد) که شامل ۲۷ مقاله است -ده مقاله از هیلاری، پانزده مقاله از روث آنا و دو مقالۀ مشترک- و در آن بر اهمیت پراگماتیسم استدلال میکنند و میکوشند آن را از دست کسانی نجات دهند که، به عقیدۀ این دو نفر، بیدلیل از شهرت عملگرایی استفاده …
