بریده‌هایی از کتاب از انقلاب اسلامی تا تمدن اسلامی

ریشه تمام انحرافات دنیای غرب یک کلمه است: «نیافتن عالم ماوراء و برنامه‌ریزی فقط برای جنبه دنیوی انسان».

تا زمانی که مردم از یک انقلاب پشتیبانی کنند امکان ندارد که دشمنان بتوانند آن انقلاب را زمین بزنند. هرگز با زور سرنیزه و تفنگ نمی‌توان در برابر اتحاد و همبستگی یک ملت ایستاد.

حقیقتاً ما نیازمند آن هستیم که یک تحوّل بنیادین در علوم انسانی در کشور به وجود بیاید.

تا انقلاب به شعارهای خود وفادار است پشتوانه مردمی این انقلاب همیشه زنده خواهد بود و قلب‌های سالم برای حفظ و باروری آن به ایثار و جان‌فشانی خواهند پرداخت.

برترین تمدن تمدنی است که تمام نیازهای فردی و جمعی را تأمین نماید و علاوه بر رفع نیازها، انسان‌ها را رشد و ارتقاء بخشد و درنهایت استحکام و پایداری باشد.

انسان خردمند انسانی است که به دنبال برترین و جاودانه‌ترین لذت گام برمی‌دارد و همواره برای کشف این راه تلاش می‌کند.

در منابع دینی مواد خام فراوانی برای فرآوری کردن و تولید علوم انسانی وجود دارد، به‌طوری‌که اگر از منابع دینی برای تولید علوم انسانی و مدیریت و رشد جامعه استفاده کنیم تحولاتی بنیادین صورت گرفته و مسیر کلان جامعه تغییر نموده و انسان‌ها به‌سوی سعادت حقیقی حرکت خواهند کرد.

تمدنی که باید بندها را از پای بشر باز می‌کرد و او را در آسمان ملکوت به پرواز درمی‌آورد، زنجیری شد بر دست و پای بشریت و انسان‌ها را غرق در مادیت نمود.

علوم انسانی = دانش‌های تسلط بر فکر و ذهن

چنانکه حضرت امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «اسْتَدِلَّ بِمَا کَانَ عَلَی مَا یکُون»‌؛ (با گذشته‌ها بر آینده‌ها استدلال نما).

یک مجموعهٔ سازگار گاهی فقط پاسخگو به بخشی از نیازهای اولیه است؛ مثلاً نیازهای اقتصادی و امنیتی را برطرف می‌کند؛ ولی نیازهای آموزشی یا عاطفی را برآورده نمی‌سازد.

باید به‌جای کنترل بدن‌ها و اجساد، مغزها و فکرها را کنترل کرد تا جامعه در مسیری که می‌خواهیم به حرکت درآید.

انسان وقتی در بیابانی به‌تنهایی زندگی می‌کند در هر جا بخواهد سکنی می‌گزیند و از هر مسیری بخواهد عبور می‌کند و هر وقت بخواهد می‌خوابد و هر وقت بخواهد بیدار می‌شود؛ ولی در زندگی شهری اگر بخواهیم چنین باشیم مسلماً هرج‌ومرج می‌شود؛

اگر کسی هم در دانشگاه‌ها بخواهد در این زمینه‌ها کاری کند باید به دنبال یک کار مشترک با مجتهدان حوزوی باشند وگرنه علوم انسانی غیر الهی و غیر اسلامی به تنهایی هیچ خدمتی به اسلام و تمدن اسلامی نمی‌تواند بکند. ازاین‌رو، حوزه‌های علمیه‌ای که در آن درس و بحث و مطالعه عمیق و همراه با خلاقیت و تولید آموزش دهند مهم‌ترین مراکز پرورش سربازان تمدن اسلامی هستند.

دانش،‌ آشکارترین وسیلهٔ عزت و قدرت یک کشور است. روی دیگر دانایی، توانایی است. دنیای غرب به برکت دانش خود بود که توانست برای خود ثروت و نفوذ و قدرت دویست‌ساله فراهم کند و با وجود تهیدستی در بنیان‌های اخلاقی و اعتقادی، با تحمیل سبک زندگی غربی به جوامع عقب‌مانده از کاروان علم، اختیار سیاست و اقتصاد آن‌ها را به دست گیرد. ما به سوءاستفاده از دانش مانند آنچه غرب کرد، توصیه نمی‌کنیم، امّا مؤکداً به نیاز کشور به جوشاندن چشمهٔ دانش در میان خود اصرار می‌ورزیم.

علم بدون معنویت همان چیزی می‌شود که اکنون تمدن غربی با آن مواجه است. تمدنی که با روش‌های پیچیده علمی توانست موفقیت‌های بزرگی به دست آورد. امّا به لحاظ معنویت دچار عظیم‌ترین خسارت‌ها گردید. تأکید رهبر معظم انقلاب بر علم همراه با معنویت به این دلیل است

نرم‌افزار یک تمدن حداقل سه لایه دارد: ۱. باورها و نگرش‌ها: نگاه آن تمدن به جهان‌شناسی و انسان‌شناسی و توحید و معاد و ولایت و... . ۲. بایدها و قوانین: مجموعه قوانینی که در آن تمدن مراعاتش لازم است. ۳. فرهنگ‌ها: مجموعه آداب‌ورسوم و طرز رفتار انسان‌ها در جامعه در خوراک و پوشاک و مسکن و آموزش‌وپرورش و... .

باورهای ما نگاهی به جهان و انسان را می‌سازد و در پرتو این نگاه سعادت و هدفی برای فرد و جامعه ترسیم می‌شود؛ مجموعه قوانین و فرهنگ‌ها همگی خود را با نگاه ما به انسان و سعادت وی تنظیم می‌کنند؛ چون قوانین و فرهنگ‌ها برای رساندن ما به سعادت فرد و جامعه ساخته می‌شود. مجموعهٔ قوانین و فرهنگ‌ها منشأ ساخته‌شدن سخت‌افزارهای گوناگون می‌شوند و بدین‌وسیله ظاهر یک تمدن ساخته‌وپرداخته می‌گردد.

انقلاب بدون درگیری و جراحت و اسارت و تخریب برخی از اماکن و ... شدنی نیست؛ انقلاب بدون مدتی هرج‌ومرج و آشوب و از بین رفتن نظم دستگاه‌ها و نهادها ممکن نیست. در هر انقلابی تا مدتی افرادی گزینش نشده در مسندهای قدرت حضور می‌یابند و گاهی به مردم ظلم می‌کنند و چه‌بسا بی‌گناهی را به اسم انقلاب بکشند و یا اموالی را مصادره کنند و یا ... ولی این‌ها طبیعت انقلاب است و کم‌وزیاد دارد و البته اسلام می‌فرماید باید به حداقل ممکن برسد.

ساختن تمدن کاری بسیار دشوار و زمان‌بر است. تمدن‌های الحادی یا مدرن حدود دو قرن پیش از ما شروع به حرکت کردند و الآن در نقطه کنونی هستند و نباید امروز ایشان را با ما مقایسه کرد. تولید یک تمدن در شرایط عادی یک قرن فرصت می‌طلبد، چه رسد که در مسیر حرکت یک کشور به‌سوی تمدن نوین خود، بزرگ‌ترین کشورهای جهان به دشمنی برخاسته و کارشکنی نمایند

علی‌رغم تصور جمعی از مردم، کشور جمهوری اسلامی ایران در دست ولی‌فقیه و رهبر معظم انقلاب نیست؛ بلکه شاید حدود بیست تا سی درصد امور بر اساس نظرات و دستورات رهبر به جریان می‌افتد.

معلوم است که اگر در جامعه‌ای فقط مبانی و نگرش‌ها اسلامی شد، آن جامعه اسلامی نیست، بلکه باید بر اساس آن مبانی، قانون و برنامه تولید شود و آن برنامه و قانون به عرصه زندگی بیاید و مردم را در مسیر رشد و سعادت حقیقی حرکت دهد تا آن جامعه اسلامی نامیده شود.

«تمدّن اسلامی یعنی آن فضایی که انسان در آن فضا ازلحاظ معنوی و ازلحاظ مادّی می‌تواند رشد کند و به غایات مطلوبی که خدای متعال او را برای آن غایات خلق کرده است برسد؛ زندگی خوبی داشته باشد، زندگی عزتمندی داشته باشد، انسان عزیز، انسان دارای قدرت، دارای اراده، دارای ابتکار، دارای سازندگیِ جهان طبیعت؛ تمدّن اسلامی یعنی این؛ هدف نظام جمهوری اسلامی و آرمان نظام جمهوری اسلامی این است».

پس تمدن‌سازی اسلامی مساوی است با تولید علم و دانش و بدون شکستن مرزهای دانش و توسعه آن نمی‌توان به تمدن اسلامی رسید

و البته ارزش علم منوط به معنویت است و علم بدون معنویت فاقد هرگونه ارزشی است؛ زیرا علم بدون معنویت همان چیزی می‌شود که اکنون تمدن غربی با آن مواجه است. تمدنی که با روش‌های پیچیده علمی توانست موفقیت‌های بزرگی به دست آورد. امّا به لحاظ معنویت دچار عظیم‌ترین خسارت‌ها گردید. تأکید رهبر معظم انقلاب بر علم همراه با معنویت به این دلیل است که علم با خود قدرت می‌آورد و اگر این قدرت رها باشد، عامل فساد و فتنه‌انگیزی می‌شود.  برعکس زمانی که معنویت علم را فرماندهی کند، عامل سعادت می‌شود و در خدمت آرامش و امنیت مردم قرار می‌گیرد. مثال گویای سوءاستفاده از علم، استفاده غیرانسانی ایالات‌متحده آمریکا از فناوری بالای هسته‌ای در قتل عام مردم بی‌گناه هیروشیما و ناکازاکی است.

اما یک انسان متخصص در ارزیابی علاوه بر سنجش ظاهر، وضعیت موتور و دیفرانسیل و... را هم می‌سنجد و چه‌بسا به ماشینی که ظاهرش خیلی خراب است نمره‌ای بسیار بیشتر بدهد؛ زیرا قیمت یک موتور سالم گاهی چند برابر ظاهر ماشین دیگر است. عموم مردم که تخصصی ندارند در ارزیابی تلاش‌های حکومت اسلامی، به قیمت سیب‌زمینی و پیاز یا قیمت زمین یا آمار دزدی در بخشی خاص در کشور نظر می‌کنند.

مثلاً از منظر تخصصی ارزش به دست آوردن استقلال برای بنا نهادن یک تمدن نوین، بسیار بیشتر از رفاه است و کشوری که استقلال دارد ولی رفاه آن کمتر است در نگاه تمدنی امتیاز به‌مراتب بیشتری از کشوری می‌گیرد که استقلال ندارد ولی رفاه نسبی آن مقداری بیشتر است.