بریده‌هایی از کتاب سید جمال الدین اسدآبادی

سید جمال الدین اسد آبادی جز اولین نفراتی است که برق و موتور برق را به ایران می‌آورد.

اگر به دست و پای انسان زنجیر انداخته شودف بهتر از آنست که اوهام و خرافات، بر عقل او بند و زنجیر بیندازد. کسی که ادعا دارد که دین اسلام به سختی و دشواری دستور می دهد نه سهولت و آسانی و به ضرر امر صادر می کند نه به نفع، قضاوت کورکورانه کرده و خیلی دروغ گفته است. چشم انسان کور باشد بهتر است از آنست که بینش و طرز فکر او کور گردد.

اگر همین امروز با علوم به علم و صنعت دست پیدا نکنید مشکلات‌تان حل نخواهد شد و تا آخر شما جزء ملت‌های عقب افتاده باقی می‌مانید.

نفوذ و موفقیت این حزب به قدری گسترده بود که کرومر در گزارشی به لندن نوشت: «اگر انجمن حزب الوطنی یک سال دیگر برقرار باشد و سلسله‌جنبان امروز آسیای غربی مرکزی و افریقای شرقی و شمالی، سید جمال همدانی، مرفه‌البال و آسوده خاطر در مصر زیست کند، گذشته از اینکه تجارت و سیاست بریتانیا در قاره افریقا بالمرة معدوم گردد که سهل است، ترس آن است که سیادت قاطبه اروپا از هیمنه این انجمن عجیب، به تاریخ پیوسته و اثری از او در صفحه عالم باقی نماند.»

«سید جمال، ادبیات را در مصر دگرگون ساخت. ادبیات اشرافی را که کاری جز مدح پادشاهان و امیران و اشاره به اعمال آنان نداشت، منقلب ساخت و در خدمت خلق گماشت. با زبان قلم از حقوق انسان‌ها بازخواست کرد و با ستمگری و ستمگران به مبارزه برخاست.»

یکی از مبلغان نصارای قاهره با ابراز تعجب از پیشرفت و نفوذ بسیار گسترده افکار سید جمال در قالب «حزب الوطنی»، در گزارش خود نوشت: «در دار خیال، هیچ امری از این واقعه عجیب‌تر رخ نداده که ۷۰۰ میلیون اولاد انجیل با کمال علمیت و اقتدار و غیرت که در خور طبیعت بشر است، در مقابل ۴۰ نفر که در حقیقت روح یک سید درویش ایرانی بیش نیست، مقهور گردند.»