بریده‌هایی از کتاب زندگی سالم: ضروریات شش‌گانه حفظ سلامتی در طب سنتی ـ اسلامی

اگر به دنبال رژیم گرفتن هستید، بهترین کار، حذف وعده غذایی ظهر است، نه شام که باعث ویرانی بدن می‌شود؛

در اتاق گذاردن دستمالی که با آن دست پاک می‌کنند، مکروه است، زیرا آن مقرّ شیطان می‌شود. مستحب است بعد از غذا‌خوردن، دست کودکان را از بقایای طعام بشویند و الا شیطان آن را بو کرده و طفل در خواب پریشان می‌شود و دو ملک موکل از آن می‌رنجند. در مورد ناخن گرفتن آمده است: ناخن‌ها را کوتاه کنید، زیرا جایگاه پنهان‌شدن شیطان است.

در روایات از دراز گذاشتن موی زیر بغل نهی شده، زیرا شیطان در آن پنهان می‌شود. خوابیدن درحالی‌که در دست اثر طعام باشد، مکروه است، زیرا شیطان خود را به آن می‌مالد. بستن درها در وقت خواب، خصوصاً در شب مستحب است و پوشاندن سر ظرفی که در آن‌خوردنی یا آشامیدنی است، مستحب می‌باشد، زیرا اگر در ظرف بسته نشود، شیطان از آن چیزی برمی دارد و آب دهان در آن می‌ریزد.

هان ای نویسندگان! به خود آیید و از بی‌خردان نهراسید و گفتنی‌ها را بگویید و زندگی پرآشوب اروپا چشمتان را از حقایق نبندد.

علل بیماری‌ها و عوامل کاهش عمر به نظر شما علل افزایش بیماری‌ها و کاهش عمر در عصر جدید چیست؟ علل کاهش عمر، به عوامل معنوی و مادی مانند قطع رحم و گناهان و به‌هم ریخته‌شدن ارکان ضروری حیات مربوط است. یک انسان برای سلامتی به هوای سالم، غذای سالم، کار یا ورزش، دفع مواد زائد بدن به‌طور طبیعی، دوری از غم و اندوه و استرس دائم نیاز دارد. در عصر جدید، همۀ این مؤلفه‌ها به‌هم ریخته‌اند و از سیر طبیعی خود خارج شده‌اند. این‌که چه عاملی باعث به‌هم ریخته‌شدن این مؤلفه‌ها شده است، مطلبی نیست که از دید کارشناسان مغفول مانده باشد: زندگی صنعتی، زندگی ماشینی، صنعتی‌شدن و شهرنشینی -که همه الفاظ یک معنا هستند-

مکروه است‌ با دهان از دهانۀ کوزه آب خورد. و از جای شکستۀ ظرف و از طرف دستۀ آن که شیطان از این‌جا می‌خورد، بلکه باید از لب وسطش خورد.

تصور ما از پزشک چیست؟ یک‌نفر که منتظر است مردم مریض شوند و به او مراجعه کنند و او هم با گرفتن هزینۀ ویزیت او را به آزمایشگاه بفرستد و درنهایت، دارویی برایش بنویسد؛ اما حکما و اطبا این‌گونه نبودند؛ آن‌ها اصول پیشگیری و حفظ سلامتی و به‌عبارتی روش صحیح زیستن را برای مردم مناطق مختلف متناسب با مزاج منطقه و شغل و فرهنگ و دین و نوع خوراک آن‌ها تنظیم می‌کردند.

از صبح تا شب کار می‌کنیم و درآمدمان بیشتر می‌شود، اما هیچ‌گاه نپرسیده‌ایم در‌آمدمان را صرف چه می‌کنیم؟ در واقع کار بیشتر برای مصرف بیشتر است و مصرف بیشتر، برای چرخیدن چرخ سرمایه‌داران.

نباید به حرف برخی افراد جاهل قوی‌المزاج مغرور -که امور مضر را انجام می‌دهند و فوراً ضرر نمی‌یابند و می‌گویند ما فلان آب سرد- در فلان وقت خوردیم و فلان میوه را با فلان میوه و فلان غذا خوردیم و ضرری ندیدیم توجه کرد؛ ‌اینان از اثرات درازمدت ‌این مراعات نکردن و تأثیر آن بر روی افراد ضعیف‌المزاج و پیر غافل‌اند و تجربۀ آن‌ها اعتباری ندارد؛ عقلا و افرادی که طالب سلامتی‌اند، باید گوش به سخنان ‌این افراد ندهند و عمل به قول حکما و اطبا بکنند.

غذای شغلی مشاغل مختلف هم باید دستورهای غذایی متفاوتی داشته باشند؛ مثلاً‌ یک کشاورز که در اوج گرمای تابستان و در وسط روز مشغول درو‌کردن است و مثل آب باران از بدنش عرق می‌ریزد، نیازمند غذایی است که اولاً، او را خنک کند و ثانیاً، آب ازدست‌رفته را به بدنش بازگرداند و ثالثاً، قوت بدن او را تأمین کند و این غذا چیزی جز دوغ نیست. آری، کشاورزان دوغ را در مشک می‌ریختند و صبحانه و ناهار و شام و آبشان ‌همان دوغ بود. مثال دیگر این‌که‌ در رژیم غذایی‌ آهنگرها و جوشکارها حتماً باید کدو وجود داشته‌ باشد، چون کدو جاذب و دافع آهن است. قالیباف‌ها چون با مو سر و کار دارند و مو با تنفس وارد دهان می‌شود و با بزاق به معده می‌رود، باید آب شلغم خام بخورند. کسی که‌ کار فکری می‌کند، باید غذاهای قندی مانند عسل و مویز و... باشد. هم‌چنین سرکه برای شغل آهنگری و نانوایی مضر است؛ چون به‌راحتی در عصب آن‌ها نفوذ می‌کند و عصب را سرد می‌کند و باعث سکته و فلج و لقوه (فلج دهان) و ام اس و... می‌شود.

مثلاً با عطسه، فضولات مغزی دفع می‌شود و به همین خاطر، آن را شفادهنده دانسته‌اند. طبیعت همان قوۀ مدبره‌ای است که بدن را تدبیر می‌کند و همۀ رفتارهای بدن با آن قوه، توجیه و تبیین می‌شود. به‌عبارتی، همۀ قوای بدن تحت امر طبیعت‌اند و طبیعت هم تحت فرمان و ارادۀ حق است

اگر بیمار شویم و به پزشک مراجعه ‌کنیم و خدای ناکرده قرص و آمپولی برای ما تجویز نشود، به این نتیجه می‌رسیم که پزشک درد ما را نفهمیده است، یا سوادش نم کشیده است، اما در عوض، اگر یک کیسه پر از دارو برای ما تجویز شود، طوری پیروزمندانه به خانه بر‌می‌گردیم و داروها را روی میز می‌ریزیم که انگار غنیمت جنگی به خانه آورده‌ایم. بعد از چند روز هم، بیشتر از نیمی از این داروها را به جعبۀ کمک‌های اولیه می‌ریزیم تا اگر دوباره این بیماری به پستمان خورد، محتاج پزشک نباشیم.!

نگاه ماشینی؛ بنیادی‌ترین مفهوم طب مدرن

مفهوم طبیعت؛ کلیدی‌ترین مفهوم طب سنتی- اسلامی

؛ اگر بدن تدبیر شود و سالم باشد، گرمی و رطوبت آن دیرتر نابود می‌شود و عمر افزایش می‌یابد.

نابودی حرارت غریزی و رطوبت اصلی، باعث حدوث امراض و ضعف و کاهش عمر می‌شود.

عواملی که باعث نابودی حرارت غریزی و رطوبت اصلی می‌شوند از این قرارند:‌خوردن آب یخ، مواد مخدر، پرخوری، غم و اندوه، ورزش در حال گرسنگی، سرمای شدید، جماع زیاد و رعایت نکردن همۀ اصول حفظ سلامتی

حفظ سلامتی و درمان با‌خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های مناسب از اهمیت خاص برخورداراست. دارو حتی اگر گیاهی هم باشد، عوارض به‌همراه دارد. بسیاری از اصول ضروری برای زندگانی مانند تغییرات فصلی، آلودگی هوا، محیط زندگی و محیط روانی، خارج از اراده و خواست ماست، ولی مصرف غذا کاملاً قابل‌ برنامه‌ریزی است. از آن‌جا که غذا مادۀ اولیۀ خون (صفرا و سودا و دم و بلغم) است و بیماری، حاصل به‌هم‌ریختن این چهار خلط است، بنابراین اگر کسی بدون پرهیز در تغذیه درمان را شروع کند، موفق نخواهد شد؛ برای شروع کار درمانی، باید از پرهیز شروع کرد، نه دارو، هر مکتب طبی که پرهیز و توجه به غذا را مبنای درمان خود قرار ندهد، ناقص است.

علت این‌که قبل از سیر‌شدن باید از غذا دست بکشیم، آن است که وقت هضم غذا، حجم غذای معده به علت حرارت افزایش می‌یابد و فضای خالی را پر می‌کند

خبار مسئولین وزارت بهداشت، نشان می‌دهد که در عصر جدید، به‌ندرت غذای سالم به دست ما می‌رسد. در این‌جا با مرور برخی از آلودگی‌های غذایی که مسئولین به

اطعام طعام و حاضر‌کردن مهمان بر سر سفره، نشانۀ‌ ایمان است و راهی به‌سوی بهشت

در دوندگی، کاربرد مزاج‌شناسی را به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد؛ دو استقامت و دو سرعت، هرکدام به مزاج خاصی نیاز دارند؛ در دو سرعت، طی مسافتی کوتاه با سرعت بالا نیاز است؛ بنابراین افراد گرم‌مزاج چون سرعت عمل بالایی دارند، در این عرصه موفق‌ترند، درحالی‌که همین افراد در دو استقامت، به‌دلیل طولانی‌بودن مسیر و افزایش گرمای قلب شکست می‌خورند. افراد سردمزاج در دو استقامت موفق‌ترند، چون پس از طی یک مسیر طولانی، تازه بدن افراد شروع به گرم‌شدن می‌کند و می‌تواند به مسیر خود ادامه دهد.

برای پیشگیری از مشکلات جنسی زوجین، تطابق جنسی آن‌ها از نظر مزاجی ضروری است. در مسئلۀ تقاضای جنسی، اگر زوجین از لحاظ مزاجی متشابه باشند، یعنی هر دو گرم‌مزاج یا هر دو سردمزاج باشند، به یک اندازه احساس نیاز به آمیزش جنسی پیدا می‌کنند و به‌تبع بهتر می‌توانند همدیگر را ارضا کنند.

نابودی حرارت غریزی و رطوبت اصلی، باعث حدوث امراض و ضعف و کاهش عمر می‌شود. با افزایش سن، این‌دو رو به نقصان می‌گذارند تا این‌که با نابود‌شدن رطوبت یا حرارت غریزی، عمر انسان پایان می‌پذیرد. عواملی که باعث نابودی حرارت غریزی و رطوبت اصلی می‌شوند از این قرارند:‌خوردن آب یخ، مواد مخدر، پرخوری، غم و اندوه، ورزش در حال گرسنگی، سرمای شدید، جماع زیاد و رعایت نکردن همۀ اصول حفظ سلامتی.

اگر تدبیر حفظ صحت را رعایت کنیم، در واقع از تحلیل زائد حرارت غریزی و رطوبت اصلی جلوگیری کرده‌ایم. از جمله چیزهایی که این‌ها را به‌شدت تحلیل می‌برد، جماع زیاد، پرخوری، ورزش با شکم خالی و ناشتا‌خوردن آب و مواد مخدر و غصۀ فراوان است. به‌عبارتی، رعایت‌نکردن ستۀ ضروریه باعث کاهش طول عمر می‌شود

«سهروردی»، عارف و فیلسوف بزرگ می‌گوید: «خوردن، اصل است و محتاج به علوم بسیار از بهر آن که مشتمل است به مصالح دینی و دنیوی و اثر طعام‌خوردن به دل و قلب می‌رسد و قوام تن بدان منوط است». «همان حضور (قلب) را که در نماز دارم، در حال‌خوردن غذا نیز دارم».

رنگ مایل به سفید، نشانۀ‌ غلبۀ بلغم، رنگ مایل به سیاه، نشانۀ غلبه سودا، رنگ مایل به زرد، نشانۀ‌ غلبه صفرا و مایل به سرخ، نشانۀ‌ غلبه دم می‌باشد. باید توجه داشت که رنگ بدن، نشانۀ‌ قوی برای شناخت مزاج بدن نیست و تحت‌تأثیر عوامل محیطی و مواردی مثل بیماری و جغرافیا تغییر می‌کند.

اگر قلب گرم و بزرگ باشد، فرد شجاع و بخشنده و متهور در امور ترسناک، کم ثبات و کم تأنی در امور، باهوش و بی‌کینه می‌شود. حالات عکس آن‌ها دلیل بر سردی مزاج می‌باشد. کثرت حیا و وقار، ترسو و خجل‌بودن، نشانۀ سردی مزاج است

در اتاق گذاردن دستمالی که با آن دست پاک می‌کنند، مکروه است، زیرا آن مقرّ شیطان می‌شود.

مستحب است بعد از غذا‌خوردن، دست کودکان را از بقایای طعام بشویند و الا شیطان آن را بو کرده و طفل در خواب پریشان می‌شود و دو ملک موکل از آن می‌رنجند.