بریده‌هایی از کتاب برازجان

از آن به بعد برازجان به عنوان یک مرکز مهم توزیع کالا برای منطقه ساحلی پیرامون خویش توسعه یافت و مبدل به مرکز اصلی بازار کالاهای مصرفی تولید شده در دشتستان گردید. از سوی دیگر برازجان مرکز جمع‌آوری محصولات تولیدی محلی خود برای ارسال به بوشهر و به تبع آن به بازارهای جهانی شد. با گسترش بی قانونی در سالهای آغازین قرن بیستم، دولت مرکزی ایران از موقعیت (پرارزش) برازجان برای مراقبت از قسمتی از جاده تجاری شیراز استفاده کرد. در نهایت نیز برازجان، پایانه نخستین راه‌آهن احداث شده در ایران قرن بیستم شد. یعنی هنگامی که نیروهای اشغالگر بریتانیایی یک راه آهن کوچک برای تسهیل تدارکات نیروهایشان از بوشهر تا برازجان ساختند. پس از خاتمه جنگ جهانی اول، این راه‌آهن تخریب و (قطعات آن) به هند برگردانده شد. بااین‌حال برازجان نقش خود را به عنوان تدارک کننده کالا و خدمات به بوشهر ادامه داد. اما از آن پس به عنوان یک «شهر کشاورزی» صلح‌جو و آرام جلوه‌گر شد.