بریده‌هایی از کتاب هیچ دوستی به جز کوهستان

زمین آن‌جا پُر بود از گل‌های قدکوتاهی که حضور آدم را می‌فهمیدند: این گل‌های پره‌پره اگر دست آدم طرف‌شان می‌رفت، کاملاً قفل می‌شدند و به همین خاطر به‌شان گل‌های «قهرکن» می‌گفتند. همیشه با آن‌ها بازی می‌کردم. وقتی دستم را به طرف‌شان می‌بردم اخم می‌کردند و در خود فرومی‌رفتند، اما لحظاتی بعد آرام‌آرام پره‌های‌شان را از هم باز می‌کردند؛ دوباره سربه‌سرشان می‌گذاشتم و باز هم مدتی در خود جمع می‌شدند. شبیه‌شان را در زندگیم ندیده بودم: وقتی آواز می‌خواندم، احساس می‌کردم آن‌ها می‌فهمند که اتفاق خاصی در هستی افتاده است، آرام‌آرام تکان می‌خوردند و سرشان را بالا می‌گرفتند. طبیعتِ مانوس، با آن‌همه تنوع، تحت‌تأثیر مهتابش بود... ماه مانوس، برخلاف خورشیدِ سوزانش، مهربان‌ترین عنصر طبیعت بود... وقتی کامل می‌شد، همچون یک نقاش آبرنگ‌کار، لایه‌های ضخیم ابر را استادانه رنگ‌آمیزی می‌کرد: انواع رنگ‌های سحرآمیز زرد و نارنجی و قرمز ارمغان هر شبش بود.

دیگران با دیدن پنگوئنِ ضعیف و ترسو احساس قدرتی کاذب می‌کردند و این خصوصیت انسان‌های ضعیف است. در فروپاشی و نابودی و سقوطِ دیگران، همیشه رگه‌هایی نیرومند و آشکار برای شادی وجود دارد.

عقاب بودم، در اوج پرواز می‌کردم و رودی که در پی‌ام بود هوس بال‌هایم را داشت. بالاوبالاتر می‌آمد و من هم پرواز می‌کردم به سوی آسمان‌ها.

در زندان از هر که سؤالی می‌کردی، جواب می‌داد «رئیس گفته.» و وقتی یک زندانیِ سمج پی‌اش را می‌گرفت و رئیسِ آن که را گفته بود «رئیس گفته» پیدا می‌کرد و یقه‌اش را می‌گرفت، او هم می‌گفت «رئیس گفته.» و این یک تلاش بیهوده بود. همهٔ قوانین و مقررات و سؤالات پیرامون‌شان به رئیس می‌رسید. اعجاب‌آور آن‌که رئیس هم می‌گفت «رئیس گفته.» خطی طولانی و رو به بالا؛ سلسله‌مراتبی که به قدرت ربط داشت. یک رئیس زیردستِ رئیسی دیگر بود و آن رئیس هم زیردست رئیسی دیگر و این خط را اگر پی می‌گرفتی، به هزاران رئیس می‌رسیدی که همه‌شان می‌گفتند «رئیس گفته.» هر چه از مدت زندان می‌گذشت، قدرتِ رئیس مخرب‌تر و خشن‌تر می‌شد و از طرفی تصورش دور و دورتر،

هر زندانی، علاوه‌بر رنج حاصل از سیطرهٔ حصارهای زندان، در منتهای ناامیدی و بی‌انگیزگی، زندان روحیِ کوچک‌تری را برای خودش ساخته بود.

آن‌جا جنگلِ آدم‌هایی بود که به گونه‌ای عجیب دسته‌دسته شده بودند.

خیلی متفاوت است که سِیلی بهاری تنها خانهٔ تو را با خود ببرد با این‌که خانهٔ همه را نابود کند.

دیگران با دیدن پنگوئنِ ضعیف و ترسو احساس قدرتی کاذب می‌کردند و این خصوصیت انسان‌های ضعیف است. در فروپاشی و نابودی و سقوطِ دیگران، همیشه رگه‌هایی نیرومند و آشکار برای شادی وجود دارد.

هر لگد یا مشتی شاید مساوی بود با بوسه‌ای محبت‌آمیز یا کلمه‌ای که بهترین دوستان معمولاً در اوقات خوش به همدیگر تحویل می‌دهند.

محکوم بودم به جنگیدن با موج‌ها و به پایان بردن مسیری که بخشی از سرنوشتم شده بود. با نگاه کردن به گذشته‌ام احساس ناامیدی عمیقی می‌کردم. گویی گذشته‌ام جهنمی بود و من از آن فرار کرده بودم و حتی حاضر نبودم برای یک ثانیه به آن فکر کنم. فکر بازگشتن به ایران و یا زندگیِ پُر از آوارگی و گرسنگی در اندونزی به من شجاعتِ پیش‌رَوی می‌داد.