بریده‌هایی از کتاب هیچ دوستی به جز کوهستان

شجاعت پیوند عمیق‌تری با ناامیدی دارد. انسان هر چه‌قدر ناامیدتر باشد، بیش‌تر قدرت انجام دادن کارهای خطرناک را دارد.

دیگر خبری از آن غرور ساختگی نبود و سرم کاملاً پایین افتاده بود. یک آدمِ خُردشده، کسی که بی‌اندازه تحقیر و بی‌ارزش شده بود. کسی که تمام آن آدم‌ها به او در دل‌های‌شان خندیده بودند؛ شاید هم به حالش گریسته بودند.

این را هم می‌دانم که شجاعت پیوند عمیق‌تری با ناامیدی دارد. انسان هر چه‌قدر ناامیدتر باشد، بیش‌تر قدرت انجام دادن کارهای خطرناک را دارد.

شجاعت پیوند عمیقی با حماقت دارد. جنگ با موج‌ها و ادامهٔ سفر بدون داشتن نشانه‌هایی از حماقت ممکن نبود. چندبار فرصت پیش آمده بود که تسلیم و منصرف شوم، اما هربار به کمک رگه‌های حماقتِ درونم به پیش می‌رفتم. درکِ خطر خودش عامل بزرگی است برای خطر نکردن، و من مجبور بودم به حماقتم میدان بدهم تا به خطر فکر نکنم.

غالباً ندانستن حقیقت آرامش خاطرِ بزرگی است. فهمیدن و پی بردن به حقیقت، در هر سطح و در هر جایگاهی، ترس یا اضطرابی در نهانِ آدم برمی‌انگیزد.

حقیقتْ یک تناقض و یک معجون آشفته از ترس و آرامش و اضطراب در درون آدم می‌آفریند.

غالباً ندانستن حقیقت آرامش خاطرِ بزرگی است. فهمیدن و پی بردن به حقیقت، در هر سطح و در هر جایگاهی، ترس یا اضطرابی در نهانِ آدم برمی‌انگیزد.

بچگی جنگِ آغازین است؛ داستانی اساطیری. انسان لُخت پا به دنیا می‌گذارد؛ کوچک؛ و آشکارا عریان و بی‌دفاع. و همیشه در حال سفر است؛ سفری درونی. بچگی، شبیهِ مرگ، همواره شکل عوض می‌کند. و من، که فقط بر فراز زندگی‌نامه‌ام می‌توانم وجود داشته باشم، هر دفعه زبانم بند می‌آید و خشک و منجمد می‌شود، گویی کابوسی دیده باشم. و این خودِ زندگی است.

برای لحظاتی در عمیق‌ترین جای وجودم دست به جست‌وجویی بزرگ زدم تا بلکه چیزی خداگونه بیابم و به آن چنگ بزنم، اما هیچ نیافتم جز خودم و یک احساس پوچی بزرگ و خوشایند. احساسی ناب از جنس بیهودگی؛ چیزی شبیه به خود زندگی و عین زندگی. شگفتیِ احساس تازه‌ام به من شهامتی داد که سیگاری روشن کنم و آخرین پُک‌ها را روانهٔ ریه‌ها و روده‌هایی کنم که بی‌اهمیت‌ترین چیزهای تنم بودند. مرگ را پذیرفته بودم. ترس اما همچنان نیرویی عظیم بود. احساسِ خوشایند پوچی با این احساس هراسِ عظیم در آمیزشی شگفت بودند.

اما، هر اتفاقی که بیفتد، همیشه در دل تاریکی و در اوج سرخوردگی می‌توان دل به امیدی هر چند کوچک بست، نوری ناچیز در حد یک نقطه، شبیهِ ستاره‌ای دور در افق تاریکِ شب.

یک نیروی قدرتمند از درون آدم در برابر ضعف‌ها و ناامیدی‌ها طغیان می‌کند.

مرگ، با این‌که عظمتی به اندازهٔ خودِ زندگی دارد، بسیار ساده اتفاق می‌افتد: پوچ و بیهوده؛ درست مثل خودِ زندگی. اشتباه است اگر خیال کنیم مُردن ما با مُردن میلیاردها انسان دیگری که تابه‌حال مُرده‌اند و از این پس نیز خواهند مُرد خیلی متفاوت است. نه، مرگ یک حادثهٔ ساده است و همهٔ مرگ‌ها پوچ و بیهوده‌اند.

زندان این قدرت را دارد که به مرور زمان هر کسی را سرجایش بنشاند. قدرت حصار حتی خشن‌ترین انسان‌ها را می‌تواند به صلح وادارد

ساده‌ترین راه برای کسب این هویتِ پوچ شکل دادنِ یک گروه بود؛ این‌که خودت را به کسان دیگری که حدس می‌زنی هویتِ اشتراکاتی با تو دارند گره بزنی، به آدم‌هایی که در این دستاورد با تو شریک خواهند بود. انگیزه یک چیز بود: فرار از خلأ و وحشتی که قدرتِ این را داشت تا هر کسی را خُرد کند و به زیر بکشد. همیشه وابسته بودن به یک گروه یا یک هویتِ جمعی سرپوشی بر تنهاییِ انسان است، راهی میان‌بُر برای فرار از آن.

با لبخند زندگی، مرگ ترسناک‌تر و پُرهیبت‌تر می‌شود. مرگ و زندگی دو روی یک سکه‌اند، مرگ از دل زندگی می‌آید و شیرین‌ترین بخش آن است.

حقیقتْ یک تناقض و یک معجون آشفته از ترس و آرامش و اضطراب در درون آدم می‌آفریند.