بریده‌هایی از کتاب امام رضا (ع) و کرامت انسانی

امام رضا (ع): مَن اَتی قبرَ أخیه المؤمن ثم وضع یدَه علی القَبر و قرأ: «انّا أنزَلناهُ ...» سَبعَ مرّات اَمِن یومَ الفَزِع الاکبر: هرکسی به آرامگاه برادر مؤمن خویش برود و دست بر گور او بگذارد و سورهٔ قدر را هفت بار بخواند، روز بیم‌های بزرگ (رستاخیز قیامت) امنیت یابد. بر اساس جهان‌بینی اسلامی، انسان با مرگ از میان نمی‌رود و در جهان آخرت زندگی می‌کند و زندگی بسیار برتر از زندگیِ دنیایی دارد و در جهان جاودان به سر می‌برد، از این‌رو کرامت آنان نیز باقی است و پاسداری از حرمت آنان شایسته است.

امام رضا (ع): ... انّ حقّ الأخوان واجبٌ فَرضٌ ... و أبذلوُا النفوس و الأموالِ دُونَهم ... و مُؤاساتِهم و مُساواتِهم فی کلّ مایَجوز فیه المساواةُ و المؤاساة...: ... حق برادران واجب و فریضه است... از خود و اموالتان برای آنان سرمایه‌گذاری کنید... و در هر چیز که مساوات و برابری رواست، با آنان به برابری و مساوات رفتار کنید...

امام علی (ع): لأن أهدِی لأخی المسلم هِدیَةً تَنفَعُه أحَبُّ إلیّ مِن أن أتَصَدَّق بِمثلها: اگر به برادر دینی خود ارمغانی پیشکش کنم که برای او سودمند باشد (و به کار او آید)، نزد من خوش‌تر است از اینکه همانند آن صدقه دهم.

هرکس در داد و ستد (و دیگر روابط گروهی) با مردم ستم نکند و در گفتگو با آنان دروغ نگوید و از پیمان‌شکنی (و خُلف وعده) پرهیز کند؛ پس او از زمرهٔ کسانی است که مردانگی (و انسانیت) او به کمال رسیده و عدالت او آشکار گشته است. برادری با چنین شخصی لازم و غیبت او حرام است.

اندیشه‌ها و باورها بخش اصلی تشکیل‌دهندهٔ کیان انسانی است و در حرمت‌نهادن به کیان انسان‌ها باید باورها و عقیده‌های آنان نیز مورد احترام باشد و هرچه را برخاسته از عقیدهٔ آنان بود، گرامی دارند و گرچه با عقاید ما همخوان نباشد.

از حقوق مؤمن بر مؤمن دیگر این است که او را در دل دوست بدارد

مؤمنان در نیکی کردن و مهربانی و دلسوزی نسبت به یکدیگر همچون تن واحدند، که اگر جایی از آن دردمند شود، دگر اعضا، در بیداری و تب و سوز آن همدردی می‌کنند.

امام رضا (ع) به روایت از پیامبر (ص): مَن ضَمِن لی واحِدةً ضَمِنتُ له أربَعة، یَصِلُ رَحمَه: فَیحِبُّه اللهُ و یُوَسِّع علیه فی رِزقِه و یزیدُ فی عُمرِه و یُدخِلهُ الجَنَّةَ الّتی وَعَده: هرکس یک کار را برای من ضمانت کند (که آن را انجام دهد) من چهار چیز را برای او برعهده می‌گیرم: با خویشان خود پیوند داشته باشد تا خدا او را دوست بدارد و روزی او زیاد شود و عمر او دراز گردد و به بهشتی که خدا وعده داده، رهسپار شود.

و احرُصُوا علی قَضاءِ حَوائِج المؤمنین و إدخالِ السُرور علیهم و دَفعِ المَکرُوهِ عَنهم، فانّه لیسَ شیءٌ من الاعمال عند الله -عَزّوجَلّ- بعدَ الفرائض أفضل من إدخالِ السُرورِ علی المؤمِن: برای برآوردن نیاز مؤمنان و شاد ساختن و دور کردن ناگواری‌ها از آنان حرص بورزید؛ زیرا که پس از (ادای) واجبات، هیچ‌کاری نزد خدای بزرگ، برتر از خرسندکردن مؤمن نیست.