بریده‌هایی از کتاب کالیگولا

کالیگولا به من می‌گفت علاقهٔ شدید به چیزی داشتن بدون اندکی سنگدلی امکان‌پذیر نیست.

بگذاریم کالیگولا به کارهایش ادامه دهد، حتا برعکس او را در راهی که درپیش گرفته جلو برانیم. دیوانه‌بازی‌هایش را سازمان‌دهی کنیم. روزی خواهد رسید که او خود را در برابر امپراتوری‌ای پر از مرده‌ها و خویشان مرده‌ها تنها خواهد یافت.

«آهسته‌آهسته او را بکش تا احساس کند دارد می‌میرد.»

برای ساختن یک سناتور یک روز مهلت کافی است، اما برای تربیت یک کارگر ده‌سال وقت لازم است.

اگر شر روی زمین حکم‌فرماست، چرا باید بخواهیم به میزان آن بیفزاییم.

یادتان باشد که بدبختی مانند ازدواج است. آدم گمان می‌کند انتخاب کرده، حال آن‌که درمی‌یابد انتخاب شده است. این‌گونه اتفاق می‌افتد و آدم راه چاره‌ای هم ندارد.

چه‌گونه ملتی با تمدنی بالا و داشتن کسانی مانند گوته، شیلر، بتهوون، افسارش را به‌دست سرجوخهٔ حقیر، پرعقده و خون‌خواری مانند هیتلر سپرد تا دنیا را به خاک و خون بکشد، جان میلیون‌ها آدم بی‌گناه را بگیرد و آن‌همه ویرانی به‌بار بیاورد که دودش تا حد زیادی به‌چشم خود ملت آلمان هم رفت.

«کاش همهٔ مردم رم یک نفر می‌شدند تا من با یک ضربهٔ شمشیر سرشان را از بدن جدا کنم.»

نگاه‌شان کن، کزونیا، هیچ‌چیز به‌جا نمانده. شرافت، احترام. در مورد خردمندی و شعور، ملت چه قضاوتی خواهند کرد، هیچ‌چیز دیگر گویای این موضوع نیست. همه‌چیز در برابر ترس ناپدید می‌شود. ترس، کزونیا

این دنیا هیچ اهمیتی ندارد و کسی که این حقیقت را بپذیرد آزادی‌اش را به‌دست آورده است. (از جا برمی‌خیزد.) دقیقآ به همین خاطر که آزاد نیستید از شما متنفرم.

این دنیا هیچ اهمیتی ندارد و کسی که این حقیقت را بپذیرد آزادی‌اش را به‌دست آورده است. (از جا برمی‌خیزد.) دقیقآ به همین خاطر که آزاد نیستید از شما متنفرم.

آه، کزونیا، می‌دانستم که آدم می‌تواند نومید باشد، اما نمی‌دانستم این واژه چه مفهومی دارد. مانند همهٔ مردم گمان می‌کردم گونه‌ای بیماری روحی است. اما نه، جسم است که رنج می‌برد. پوستم اذیتم می‌کند، سینه‌ام و همهٔ اعضای بدنم درد می‌کنند. احساس می‌کنم در سرم خلأ ایجاد شده و حالم دارد به‌هم می‌خورد. از همه بدتر این طعم ناخوشایندی است که در دهان دارم. نه از خون خبری هست، نه از مرگ و نه از تب، ولی درعین حال هر سه در دهانم هستند. کافی است زبانم را توی دهانم بچرخانم تا همه‌چیز در نظرم تیره‌وتار شود و از همهٔ مردم متنفر شوم. آدم‌بودن چه دشوار و چه تلخ است.

دنیا به این صورتی‌که می‌بینیم تحمل‌پذیر نیست. به همین دلیل احتیاج به ماه دارم، یا خوشبختی، یا جاودانگی، چیزی که شاید عاقلانه نباشد. اما به این دنیا هم تعلق نداشته باشد.

من عقلم را از دست نداده‌ام و هرگز هم تا این اندازه عاقل نبوده‌ام. فقط ناگهان احساس کردم نیاز به ناممکن دارم.

دوستش دارم. نسبت به من مهربان بود. به من دلداری می‌داد و بعضی از گفته‌هایش را هنوز به یاد دارم. می‌گفت زندگی آسان نیست، ولی در عوض مذهب وجود دارد، هنر عشقی است که دیگران نسبت به آدم ابراز می‌کنند. بارها تکرار می‌کرد رنج‌دادن دیگران تنها وسیله برای خودفریب‌دادن است. می‌خواست آدمی درست‌کار و دادگستر باشد.

می‌دانستم که آدم می‌تواند نومید باشد، اما نمی‌دانستم این واژه چه مفهومی دارد. مانند همهٔ مردم گمان می‌کردم گونه‌ای بیماری روحی است. اما نه، جسم است که رنج می‌برد. پوستم اذیتم می‌کند، سینه‌ام و همهٔ اعضای بدنم درد می‌کنند. احساس می‌کنم در سرم خلأ ایجاد شده و حالم دارد به‌هم می‌خورد. از همه بدتر این طعم ناخوشایندی است که در دهان دارم. نه از خون خبری هست، نه از مرگ و نه از تب، ولی درعین حال هر سه در دهانم هستند. کافی است زبانم را توی دهانم بچرخانم تا همه‌چیز در نظرم تیره‌وتار شود و از همهٔ مردم متنفر شوم. آدم‌بودن چه دشوار و چه تلخ است.

کرِآس: اگر هم دروغ بگوییم، بیش‌تر وقت‌ها خودمان متوجه نیستیم. خودم را بی‌گناه می‌دانم. کالیگولا: دروغ‌گو هیچ‌وقت بی‌گناه نیست و دروغ‌های شما به افراد و اشیا اهمیت می‌بخشد. این چیزی است که من نمی‌توانم ببخشم.

اگر خزانه اهمیت دارد، در این صورت جان آدم‌ها هیچ مهم نیست. این موضوع روشن است. همهٔ کسانی که مثل تو فکر می‌کنند باید این استدلال را بپذیرند و زندگی‌شان را هیچ بشمارند چون همهٔ فکر و ذکرشان پول است. در حال حاضر من تصمیم گرفته‌ام منطقی باشم و چون قدرت در دست من است، خواهید دید این منطق به چه بهایی برای‌تان تمام خواهد شد. من همهٔ تناقض‌ها و تناقض‌جویان را از بین خواهم برد. اگر هم لازم باشد، از تو شروع می‌کنم.

حکومت‌کردن یعنی دزدیدن، این را همه می‌دانند. فقط روشش فرق می‌کند. من یکی آشکارا دزدی می‌کنم.

می‌گفت زندگی آسان نیست، ولی در عوض مذهب وجود دارد، هنر عشقی است که دیگران نسبت به آدم ابراز می‌کنند. بارها تکرار می‌کرد رنج‌دادن دیگران تنها وسیله برای خودفریب‌دادن است.