بریده‌هایی از کتاب شرح و تفسیر دعای عهد

«اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ لَهُ فِی صَبِیحَةِ یوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَیامِی»؛ ای خدا! من می‌خواهم با امام‌زمانم تجدید بیعت کنم. این بیعت را گرچه اکنون و حالا صبح اقرار می‌کنم، امّا بیعتم فقط مختص این زمان نیست؛ دائمی است و همیشه با ایشان بیعت می‌کنم.

از عموم مردم به‌ویژه جوانان، تقاضا دارم که دعا برای فرج را فراموش نکنید و مخصوصاً بعد از صلوات «وَ عَجّل فَرَجَهُم» را بگویید

«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِوَجْهِک الْکرِیمِ وَ بِنُورِ وَجْهِک الْمُنِیرِ»؛ خداوندا! ای پروردگار امام زمان، ای خدایی که امام زمان وجه تو و نور وجه توست، من تو را به نام او می‌خوانم و به‌خاطر او به من توجّه کن.

وقتی امام زمان ظهور فرمایند، به‌واسطهٔ علمشان، طی یک شبانه‌روز بر جهان هستی مسلّط می‌شوند و طی شش شبانه‌روز حکومت خویش را بر جهان مستقر می‌فرمایند

این مطلب، وعدهٔ قرآن است و سند قرآنی دارد که در صورت رعایت تقوا و اطاعت‌کردن از خدا و رسول، امام زمان راضی می‌شوند و در نتیجه انسان با ائمّهٔ اطهار (ع) محشور می‌شود

در طول عمرت به هر صورت که ممکن شد، و هر گاه که در طول عمرت به یادت آمد، این دعا را مکرّر بخوان. به این صورت که بعد از حمد و ستایش خداوند متعال، و صلوات بر پیامبر اکرم (ص) بگو: «خدایا، در این لحظه و در تمام لحظات، سرپرست و نگاهدار و راهبر و یاری گر و راهنما و دیدبان ولی‌ات حضرت حجّة بن الحسن- که درودهای تو بر او و بر پدرانش باد- باش، تا او را به صورتی که خوشایند اوست (و همه از او فرمانبری می‌نمایند) ساکن زمین گردانیده و مدّت زمان طولانی در آن بهره‌مند سازی.»

«سؤال» همان درخواست مادون از مافوق است. البته وقتی با اظهار خواری و تواضع همراه باشد «دعا» نام می‌گیرد که از شریف‌ترین و برترین کارهای بندگان در برابر خداوند سبحان به شمار می‌رود؛

شیعه‌ای که به رهبری امام زمان (عج) قیام می‌کند و قیامش عالمگیر می‌شود، برای نیل به مقصود خود (گلستان‌شدن عالم)، باید خودش نیز جلوه‌ای از این گلستان باشد. هرکه انتظار فرج را می‌کشد و مشتاق حضور در رکاب امام زمان است، ابتدا باید خودش را به فضائل آراسته نماید.

آرزوی همهٔ شیعیان این است که امام زمان، ظهور کنند، ولی خواستهٔ قلبی و زبانی، غیر از عمل‌کردن برای نیل به مطلوب است.

یکی از شروط اصلی ظهور امام زمان، توأم بودن عمل با خواسته، و عقیده با رفتار است.

تا وقتی آمادگی حقیقی در بین عموم افراد وجود نداشته باشد، زمینهٔ ظهور فراهم نیست.

فرق بین هادی و مهدی این است که به آن کسی که از طرف خداوند به او عنایت شده، «مهدی» گفته می‌شود و به آن کسی که عنایت می‌کند، «هادی» می‌گویند. امام زمان هم «هادی» است و هم «مهدی»

دربارهٔ حضرت موسی (ع) نیز همین مطلب را می‌گویند که وقتی ایشان در وادی مقدّس به رسالت مبعوث شد، خداوند می‌خواست دل او را به‌دست بیاورد؛ لذا با وی سخن گفت و پرسید: ای موسی! چه چیزی در دست داری؟ (وَ ما تِلْک بِیمینِک یا مُوسی) قرآن شریف می‌فرماید که موسی (ع) جواب داد: (قالَ هِی عَصای أَتَوَکؤُا عَلَیها وَ أَهُشُّ بِها عَلی غَنَمی وَ لِی فیها مَآرِبُ أُخْری) این عصای من است که هم بر آن تکیه می‌زنم، هم برای گوسفندهایم برگ می‌تکانم و به آن احتیاج دارم و کارهای دیگری نیز با آن انجام می‌دهم. مفسّرین می‌گویند چرا حضرت موسی (ع) در جواب خداوند یک کلمه نگفت «عصا» و فواید عصایش را توضیح داد؟ بعد پاسخ می‌دهند زیرا می‌خواست با خداوند بیشتر حرف بزند.

در روایت دیگری حضرت فرمودند: شما وقتی که محتاج می‌شوید، آیا می‌توانید نزد برادر دینی خود بروید و به مقدار احتیاج از کیسهٔ او بردارید و او جلوگیری نکند و حتّی خوشحال هم بشود؟ راوی جواب منفی داد و حضرت فرمودند پس هنوز عقول آنها کامل نشده و حقیقت آداب دینی را فرانگرفته‌اند.

خداوندا! ولو مردم، بعید می‌دانند که کسی بیاید و به‌دست مبارکش قسط و عدل و داد جهانی شود و همهٔ زشتی‌ها و مفاسد نابود گردد، امّا از قدرت تو بعید نیست و با توجّه به وعده‌های حقیقی و راستین تو، ما می‌دانیم که این کار نه تنها امکان‌پذیر است، بلکه به‌زودی واقع می‌شود: «وَ نَراهُ قَرِیباً». این عبارتِ دعا، از قرآن شریف گرفته شده است که دربارهٔ عقیدهٔ کافران و مؤمنان راجع به قیامت، می‌فرماید: (إِنَّهُمْ یرَوْنَهُ بَعیداً، وَ نَراهُ قَریباً) استبعاد در مسئلهٔ مهدویّت، مانند استبعادی است که کافران نسبت به موضوع قیامت دارند؛ کسی که قیامت را قبول نداشته باشد و آن را دور از ذهن و ناممکن بداند، مسلّماً ظهور امام زمان و اصلاح جهانی را نیز بعید می‌داند

همهٔ این فراز با تفنن در عبارات، زمینه‌چینی خاصی برای ادای ارادت و سلام به محضر مبارک امام زمان است؛

(وَ یقُولُ الَّذینَ کفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلاً قُلْ کفی بِاللَّهِ شَهیداً بَینی وَ بَینَکمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکتابِ) کافران به پیامبر اکرم (ص) می‌گفتند تو رسول خدا نیستی؛ قرآن می‌فرماید به آنها بگو من پیامبر هستم و شاهدم خداوند متعال و آن کسی است که همهٔ علم قرآن در نزد اوست. تمامی علمای شیعه اتّفاق نظر دارند و میان اهل‌سنّت هم مشهور این است که مراد از (وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکتابِ)‌ وجود مقدّس امیرمؤمنان علی (ع) است

در حکومت امام زمان و سپس در دوران رجعت معصومین (ع)، مصحف حضرت زهرا (س) مشهور به «مصحف فاطمه»، قانون اساسی این حکومت‌ها خواهد بود.

تفاوت این مصحف با قرآن شریف در این است که قرآن، در طی بیست‌وسه سال به تدریج بر پیامبراکرم (ص) نازل شد، ولی مصحف فاطمه (س) که به تعبیر برخی روایات چند برابر قرآن حجم دارد، در مدّت زمانی کوتاه و کمتر از سه ماه بر حضرت زهرا (س) وحی شده است.

(إِنَّما وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکعُونَ) سرپرست دین شما، خدا و پیامبر او و کسی است که هم با خدا رابطهٔ محکمی دارد و هم با مردم؛ و حتّی در نماز هم به فقرا رسیدگی می‌کند. قاطبهٔ مسلمانان، اعمّ از شیعه و سنّی، معتقدند که این آیه در شأن حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) نازل شده است و ولایت حضرات معصومین (ع) را بر مسلمانان، مؤمنان و شیعیان مسجّل و مستند می‌کند. نقل شده است که بعد از نزول این آیه، برخی از افراد، مکرّر در رکوع انگشتر تصدّق کردند تا شاید آیه‌ای مانند این آیه دربارهٔ آنها نازل شود، امّا چیزی نازل نشد.

به راستی چه کسی می‌تواند بگوید منتظر ظهور امام زمان است و خود را به فضیلت انتظار فرج، مزیّن کرده است؟ کسی که در خانه‌اش وسایل گناه نباشد، رزق و روزی و کسب‌وکارش حلال باشد. اگر امام زمان هم‌اکنون تشریف بیاورند، چه کسی می‌تواند بگوید من ایشان را به خانه‌ام می‌برم و وضعیّت خانه و خانوادهٔ من از لحاظ معنویّت، به‌گونه‌ای است که می‌توانم پذیرای ایشان باشم؟

«وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُمْتَثِلِینَ لِأَوَامِرِهِ وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ»؛ خدایا من را از کسانی قرار بده که راجع به انجام اوامر ولایت، همیشه از دیگران سبقت داشته باشم و جلوتر از دیگران باشم و بتوانم این عهدی را که به گردن دارم، حفظ و ادا کنم. خداوندا کاری کن که من حوائج و خواسته‌های امام زمانم را برآورده کنم؛ در زندگیم گناه نباشد، مانند یک سرباز خودساختهٔ در جبهه، همیشه آمادهٔ فداکاری باشم و برای هم‌نوعان به‌ویژه شیعیان، کمک‌کار باشم.

ما از رجعت، دورنمایی بیشتر نداریم، ولی ظاهراً چنین است که پس از امام حسین (ع)، امیرالمؤمنین (ع) رجعت می‌فرمایند و هزاران سال (سال‌های طولانی) حکومت می‌کنند و سپس هر یک از ائمّهٔ معصومین (ع) به دنیا باز می‌گردند و هزاران سال حکومت می‌کنند؛ حتّی طبق برخی روایات، رجعت‌های معصومین (ع) به‌صورت مکرر خواهد بود. در همهٔ این حکومت‌ها، از دوران امام زمان تا حکومت سایر ائمّه (ع) نیز حضرت زهرا (س) رجعت کرده و حضور دارند تا حکومت غصب‌شدهٔ شوهر و فرزندانشان را ببینند و در مقابل آن همه ستم‌ها، حالا در این حکومت‌های عدل، نتیجهٔ صبر و استقامت خود را ملاحظه فرمایند و لذّت ببرند.

هر که چهل صبح دعای عهد را بخواند، از یاوران امام زمان (عج) خواهد بود

همهٔ آسمان اوّل نسبت به آسمان دوّم، مانند حلقه یا ریگی در بیابان است و آسمان دوّم نیز مانند حلقه‌ای در برابر آسمان سوّم است و همینگونه تا آسمان هفتم

اگر کسی منتظر حضرت مهدی (عج) باشد، مثل آن است که در جبههٔ رسول خدا (ص) در خون خود غوطه‌ور شود و از حضرت دفاع کند و در مقابل ایشان شهید شود

محور این دعای شریف، پس از ارسال سلام‌هایی با آداب خاص به محضر امام زمان، آن است که دعاکننده با امام زمان بیعت می‌کند و عهد می‌بندد که با تمام قوا، ایشان را یاری دهد و از خداوند متعال می‌خواهد که در دوران حیات یا در دوران رجعت، بالاخره در رکاب امام زمان قرار گیرد.

«اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ». «وَ رَبَّ الْکرْسِی الرَّفِیعِ»؛ یعنی ای خدایی که خالق امام زمان هستی. در این عبارت، امام زمان «کرسی رفیع» نامیده شده‌اند؛ به این معنا که خداوند سبحان، امام زمان را در جایگاهی آفریده که همهٔ عالم وجود، قائم به ایشان هستند.

اگر کسی به‌راستی بخواهد با امام زمان تجدید بیعت کند و اعلام آمادگی نماید، باید راجع به دوستان شیعیان، دوست باشد و با دشمنان شیعیان دشمن باشد؛ نه اینکه مثلاً در شعار مرگ بر آمریکا در بعد از نماز مردّد باشد و نگوید.

«وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ»؛ خدایا مرا مدافع امام‌زمان قرار بده. دفاع از امام زمان یکبار مربوط به زمان ظهور است که انسان به هر وسیله‌ای بتواند از امام زمانش دفاع کند. امّا مسئله‌ای که فعلاً مطرح است، دفاع از امام زمان در زمان غیبت می‌باشد. دفاع از امام زمان در دوران غیبت، مصادیق گوناگونی دارد؛ احیاء یاد امام زمان در میان مردم، بیان خصوصیات و فضائل ایشان، ایجاد آمادگی برای ظهور، دعا برای فرج، ترک گناهان و آنچه مورد ناراحتی امام زمان است، اهتمام به واجبات و مستحبّات که موجب خشنودی امام زمان است، کمک و یاری رساندن به شیعیان، تولّی با دوستان حضرت و دشمن داشتن دشمنان ایشان، مقابله با شبهات دشمن و نظایر آن، همگی از مصادیق دفاع از امام در دوران غیبت است