بریده‌هایی از کتاب گوژپشت نتردام

تمام بزرگان و دانشمندان در زمان خود تحقير شده‌اند!

گرينگوار تکرار کرد: دوستی چيست؟ دختر ادامه داد: همچون دو انگشت دست در کنار هم زيستن و مخلوط نشدن، همچون دو روح زندگی نمودن...

هوگو، در اين کتاب غم‌انگيز و آموزنده و در اين شاهکار عالی تاريخی و عشقی حقايق تلخ زندگی و مفاسد و معايب نادانی‌های يک اجتماع دور از تمدن را به رخ بشريت کشيده و او را با تازيانه‌ای که هم عبرت‌آموز است و هم خيرخواهانه، تأديب نموده و دلسوزانه راه زندگی را نشان داده است. اين نويسنده عاليقدر هنگامی که آخرين اثر خود را می‌نوشت، متجاوز از هشتاد سال داشت. وی پس از ۸۳ سال زندگی سراسر افتخارآميز در ۲۲ مه سال ۱۸۸۵ زندگی‌را بدرود گفت. او با بينوايان و درماندگان اجتماع پيوندی ناگسستنی داشت و آنان را ياوری می‌نمود. پيوند وی آنقدر استوار و صميمانه بود که در واپسين عمر خود وصيت کرد که جسدش را با تابوت گدايان به گورستان برده و به خاک بسپارند.

آری... ملتی که فاقد شعور و فهم سياسی است، يک ملت عقب‌افتاده و قرون وسطايی همچون کودک نابالغ و کندذهنی که در خانواده خرافی و کهنه‌انديشی پرورش يابد، فاقد رحم و انصاف و عدالت‌پروری است.

ـ عشق چيست؟ ناگهان از چشمان اسمرالدا نوری درخشنده ساطع گشت و در حالی‌که صدايش همچون سيم تار می‌لرزيد گفت:«هنگامی که دو موجود، يک زن و يک مرد، از فرط دوستداری و علاقه به يک فرشته نيکوخصال مبدل شوند، عشق به وجود می‌آيد. عشق يعنی‌سوختن و به منشأ از جان گذشتگی رسيدن!»

فبوس کلمه‌ای لاتينی است... يعنی رب‌النوع زيبايی و وجاهت!