بریده‌هایی از کتاب رقص سایه

شاید افرادی که به سبب آشفتگی هیجانی، تصمیم به خودکشی می‌گیرند، واقعاً به دنبال کشتن ایگو، کشتن همه عادت‌های مبتنی بر ترس، صدای پرخاشگر درونی، نزاع بی‌پایان با شرایط وجودی و غم‌هایی هستند که وجود آنها را محاصره کرده‌اند. شاید این افراد معتقد باشند برای مقابله با خشونت‌های دلسردکننده منابع چندانی در اختیار ندارند. تمرین دوستی با سایه، منابع مورد نیاز را در اختیار چنین افرادی قرار می‌دهد.

در لحظات ناامیدی، ممکن است همواره به خود بگویید «خب من هر لحظه که بخواهم می‌توانم خودم را بکشم!.» همین الان باید بدانید که دیگر چنین گزینه‌ای در اختیار شما قرار ندارد. شما موظفید در سراسر زندگی خود برای هر آنچه موجب ناراحتی شما می‌شود، راه حل پیدا کنید. خودکشی راه حل مناسبی نیست. هرگاه گزینه خودکشی به ذهن شما خطور می‌کند، تعهد خود را یادآور شوید.

با پنهان‌سازی آن دسته از صفات شخصیتی که به نظر غیرقابل پذیرش می‌رسند، شانس خود را برای شناخت و عبور از میان آنها را از دست می‌دهیم.

توماس ورتون معتقد است: «زندگی با پذیرش پایان پذیری‌اش، خود را تایید می‌کند.»

شاید افرادی که به سبب آشفتگی هیجانی، تصمیم به خودکشی می‌گیرند، واقعاً به دنبال کشتن ایگو، کشتن همه عادت‌های مبتنی بر ترس، صدای پرخاشگر درونی، نزاع بی‌پایان با شرایط وجودی و غم‌هایی هستند که وجود آنها را محاصره کرده‌اند.

هیچ اهمیتی ندارد که چه چیزی این حس را در من برانگیخته است. هر کسی می‌تواند به من آسیب برساند و من نه تنها جان سالم به در می‌برم، بلکه نسبت به این فرایند نیز آگاهی معنوی می‌یابم. هیچ کسی توان آن را ندارد، من را از مسیری که در پیش گرفته‌ام منحرف کند یا باعث شود قوانین عشق و مهربانی را زیر پا بگذارم. و این همان مفهوم اصلی هدف‌مندی است: تداوم مسیر، چشم‌پوشی به کرده‌های دیگران. به گفته تائو «مادامی که عشق تنها ابزار دفاعی من است، شکست‌ناپذیر خواهم بود.»

مقاطعی از زندگی به شدت مایل است همچون قهرمانان باستان رفتار کند. در چنین مواقعی به اصطلاح می‌گوییم که در روان او کهن‌الگویی به نام قهرمان تجلی پیدا کرده است.

کارل گوستاو یونگ نیمه تاریک وجود ما را سایه‌های شخصیتی می‌نامد. سایه در درون خود تمام آن چیزهایی را دارد که یا نسبت به آن آگاه نیستیم یا از پذیرش آن خودداری می‌کنیم و این موارد می‌توانند هم تیره باشند و هم روشن. سایه مجموعه‌ای از صفات مثبت و منفی، احساسات، باورها و همه استعدادهایی است که از بازشناسی آنها در وجود خود پرهیز می‌کنیم.

آستین‌های خود را بالا بزنید و شروع کنید. شما چیزی برای از دست دادن ندارید، به جز محدودیت‌های خود

برای عدم مواجهه با مرگ، ایگو به جاه‌طلبی، حرص و طمع، زایش، تحسین، نزاع با پیری و سایر روش‌های اجتنابی ناگوار متوسل می‌شود.

به قول سنت آگوستین، هر چیزی وسیله‌ای برای رسیدن به خوبی است، حتی اگر بد باشد.

چالش سایه دفاع از سلامت عقل است، منظور حفظ منطق نیست، بلکه هدف دستیابی به انصاف و عدالت و پرهیز مادام العمر از خشونت است.

پلی که میان ایگو و خویشتن وجود دارد، روح نامیده می‌شود. روح، به معنی در هم‌آمیختگی هشیار و ناهشیار است. روح گنجینه‌ای از تصاویری است که به بازتاب زندگی روانی ما می‌پردازد. این تصاویر همگانی و کهن‌الگویی میراث کل بشر هستند. این میراث به صورت همزمانی (synchronicity) و اتفاقات تصادفی معنادار در زندگی روزمره انسان تجربه می‌شود.

صفات عالی با این بهانه که روزی مورد استفاده قرار خواهند گرفت، به نهانخانه سربسته ناهشیار ما منتقل می‌شوند، اما دیری نمی‌پاید که به دست فراموشی سپرده می‌شوند.

سنت توماس معتقد است «زیبایی، باعث توقف حرکت می‌شود (حیرت). نتیجه چنین مکثِ طلایی، تجربه زیبایی‌شناختی است.»

در روانِ انسان لایه‌های عمیق‌تری از ناخودآگاه نیز وجود دارد که بسیار ژرف‌تر و وسیع‌تر از ناخودآگاه شخصی است. یونگ این اقیانوس عمیق و وسیع را ناخودآگاهِ جمعی نامگذاری کرد. ناخودآگاه‌ِ جمعی میراث روانی بشر است. به تعبیری دیگر ناخودآگاهِ جمعی ته‌نشینی از تمام اندیشه‌ها، تجربیات و احساساتِ گذشتگاه، نیاکان و اجدادِ انسانی و حتی حیوانیِ ماست. یونگ باور داشت روانِ کودک لوح سفیدی نیست که منتظر شکل‌پذیری در محیط باشد.

پرسونا نقابی است که بازیگران یونان باستان به چهره می‌زدند و براساس آن نقش‌های متنوع و متفاوتی را بر صحنهٔ نمایش ایفا می‌کردند. همهٔ ما برای تعامل در جهان بیرون و برای مؤثر بودن تعاملات و روابط اجتماعی‌مان نیازمند استفاده از ماسک یا نقاب هستیم. در صحنهٔ نماش زندگی گاهی هر کدام از ما مجبور هستیم نقش‌های متفاوت و متنوعی را عهده‌دار شویم. گاهی شاگرد هستیم و گاهی آموزگار، گاهی پدر و مادر هستیم و گاهی فرزند، گاهی مدیر هستیم و گاهی کارمند، گاهی یک همسر هستیم و گاهی یک دوست... به موازات تنوع نقش‌هایی که در زندگی به عهده می‌گیریم ناگزیر هستیم نقاب‌های مختلفی را به چهره بزنیم تا روابط مؤثر و سالمی را در پیش بگیریم.

امید، موهبتی است که از پذیرفتنِ بخش مثبت سایه سرچشمه می‌گیرد، زیرا مفهوم امید به معنی باور به توان و استعداد فرد برای دستیابی به نوعی از زندگی است، که بهتر از چیزی است که ایگوی محدود و ترسوی ما برای ما ساخته است

آیا حاضر هستید چیزی را که در سراسر زندگی خود از آن متنفر بودید را دوست داشته باشید؟

هرگاه ایگو از قید وبند آزاد می‌شود، عشق به سمت قلب سرازیر می‌شود و دیگر مجازات رضایت‌بخش نخواهد بود. خواسته ما متحول‌سازی خطاکار، جبران خطا و تجدید احساسات ناب و خالص فرد خاطی نسبت به ما یا جامعه خواهد بود. در این میان یک سازمان شایسته تقدیر وجود دارد که خود را وقف این ایده کرده است: «برقراری صلح میان خانواده‌ها.» این جامعه، متشکل از افرادی است که مخالف مجازات قصاص هستند، حتی اگر یکی از عزیزان آنها مجروح شده یا به قتل رسیده باشد.

هر چیزی در ما و در گستره گیتی، در مسیر تکامل و تعالی در حرکت است.

کهن‌الگوها بخش اعظم محتویات ناخودآگاه جمعی هستند، آنها ظرفیت‌های موروثی‌اند که تداوم بخش رفتارهایی هستند که برای همهٔ انسان‌ها صرف نظر از نژاد و فرهنگ جنبهٔ عام دارند. مثل پرستاری کردن یا پرخاشگری، رشادت و جوانمردی، مادری کردن، استاد بودن و... همان‌طور که غرایز انسان او را به سوی رفتار خاصی هدایت می‌کند، کهن‌الگوها نیز انسان را وامی‌دارند تا اندیشه‌ای همگانی و جهانی داشته باشد.

آنچه ما به دنبال نادیده انگاشتن آن هستیم، مانع از پیشروی ما می‌شود.

فرشته‌ها و بودی سائواها برای کمک به شما گرد آمده‌اند. آنها مجذوب قلب کسانی می‌شوند که در آرزوی بیداری و عشق‌ورزی هستند. آنها فرشته‌های نگهبانی هستند که برای عبور از پلی که به نظر بی‌ثبات و سست‌بنیان می‌رسد، به ما کمک می‌کنند.

فرشته‌ها و بودی سائواها برای کمک به شما گرد آمده‌اند. آنها مجذوب قلب کسانی می‌شوند که در آرزوی بیداری و عشق‌ورزی هستند. آنها فرشته‌های نگهبانی هستند که برای عبور از پلی که به نظر بی‌ثبات و سست‌بنیان می‌رسد، به ما کمک می‌کنند.

یونگ باور داشت بهداشت جسمی و روانی انسان‌ها وابسته به پذیرش بخش‌های دوست نداشتنیِ وجود آنهاست. هر آنچه را دربارهٔ خویش نپذیریم در تاریکی ناخودآگاهی قدرت می‌گیرد و هر آن ممکن است کل شخصیت و روان را تسخیر کند.

انسان موجودی است که در هنگام تولد تمام تاریخ فرهنگ بشری، در روان او گنجانده شده است. این حالت‌ها و ویژگی‌های روانی جمعی شامل بسیاری از فضیلت‌ها و رذیلت‌ها می‌شوند. برخی از صفاتی همچون خیر و شر، نور و ظلمت، خوب و بد، عقل و دیوانگی، عشق و ن فرت و بی‌نهایت موضوع متنوع دیگر در قالب کهن‌الگو در روان ما قرار گرفته‌اند

بُعد منفی سایه به صورت تنفر یا انزجار شدید در دیگران فرافکنی می‌شود. بعد مثبت سایه به صورت ستایش یا غبطه فرافکنی می‌شود.

سایه ایگوی ما حاوی صفات مطرود، انکار شده، زندگی‌نشده، حذف‌شده و همچنین کل نیروی شخصیتی ماست. این همان بعدی از شخصیت است که توسط ایگوی هشیار طرد شده است

هرگز کل سایه اهلی نخواهد شد، اما می‌توانیم با آن رابطه برقرار کنیم و چانه بزنیم.