بریده‌هایی از کتاب استالین (مجموعه‌ی تاریخ برای نوجوانان ۴۵)

بیشتر کارکسیست‌های تبعیدی روس در ماورای قفقاز در سال‌های ۱۸۹۰ تا ۱۸۹۹ تبلیغات مارکسیستی گسترده‌ای را آغاز کردند و مدرسهٔ علوم دینی تفلیس نیز به کانون انتشار عقاید آزادیخواهانه، اعم از ناسیونالیستی و نارودنیکی (خلقی) یا مارکسیستی در میان جوانان تبدیل شده بود. در همان سال‌ها بودکه استالین نخست به محافل مارکسیستی و سپس به حزب سوسیال دمکرات کارگری روسیه پیوست. پس از انشعاب این حزب (سال ۱۹۰۳) به دو جناح بلوشویک‌ها (اکثریت) و منشویک‌ها (اقلیت)، استالین به بلوشویک‌ها پیوست و دامنهٔ فعالیت‌هایش را در زمینهٔ انتشار روزنامهٔ مخفی بردوزلا (مبارزه) در گرجستان و سازماندهی اعتصابات و تظاهرات و اعتراضات، گسترش داد.