بریده‌هایی از کتاب آدمم یا الاغ؛ دائره‌المعارف خودشناسی

و کنفسیوس، از رنج آمیخته به شادمانی، تعبیر زیبایی دارد؛ او می‌گوید: برگ به هنگام زوال، می‌افتد؛ میوه در وقت کمال، می‌افتد؛ پس بنگر که چگونه می‌افتی: چون برگی زرد، یا سیبی سرخ!.

انسان را آفرید و از روح خود، در آن دمید ...

برگ به هنگام زوال، می‌افتد؛ میوه در وقت کمال، می‌افتد؛ پس بنگر که چگونه می‌افتی: چون برگی زرد، یا سیبی سرخ!.

و خداوند دیگر نخواست که بیافریند؛ و نیافرید؛

امیدوارم این کتاب را با «روزنامه» اشتباه نگرفته و در آرامش و با علاقه بخوانید تا از آن لذت ببرید. امیدوارم.

ای خدای مهربان! ما را توانی ببخش تا در راه شناخت تو و شناخت خود، بخوانیم تا بدانیم، بدانیم تا بمانیم،

بدین وسیله، رسماً از بزرگسالی استعفا می‌دهم و مسئولیت‌های یک کودک ۸ ساله را قبول می‌کنم. می‌خواهم به یک ساندویچ‌فروشی بروم، و فکر کنم که آنجا یک رستوران ۵ ستاره است. می‌خواهم فکر کنم شکلات از پول بهتر است، چون می‌توانم آن را بخورم. می‌خواهم زیر یک درخت بلوط بزرگ بنشینم و با دوستانم بستنی بخورم. می‌خواهم درون یک چالۀ آب، بازی کنم و بادباکم را در هوا پرواز دهم. می‌خواهم به گذشته برگردم؛ به زمانی که همه چیز ساده بود،

به قول جبران خلیل جبران: ‌ کودکانتان، از آنِ شما نیستند. آن‌ها، پسران و دخترانِ اشتیاقی هستند که زندگی به خود دارد. آن‌ها، از طریق شما می‌آیند، نه از شما؛ و گرچه با شمایند، اما برای شما نیستند. شاید محبت‌هایتان را نثارشان کنید، امّا اندیشه‌هاتان را نمی‌توانید، که آن‌ها خود، اندیشه دارند.

رفتار شخصی پدر و مادر، مهم‌ترین عامل تربیت است

پدر و مادر، در همان اوایل دورۀ زندگی کودک‌شان، سعی می‌کنند و چه مشتاقانه سعی می‌کنند، که به دلبندشان راه رفتن و حرف زدن بیاموزند ولی به محض آموختن، تلاش می‌کنند و چه سخت تلاش می‌کنند، که آنها را سرِ جایشان بنشانند و ساکت‌شان کنند. و این، نخستین دوگانگی است که کودکان از پدر و مادر خود متوجه می‌شوند

پدر و مادر، در همان اوایل دورۀ زندگی کودک‌شان، سعی می‌کنند و چه مشتاقانه سعی می‌کنند، که به دلبندشان راه رفتن و حرف زدن بیاموزند ولی به محض آموختن، تلاش می‌کنند و چه سخت تلاش می‌کنند، که آنها را سرِ جایشان بنشانند و ساکت‌شان کنند. و این، نخستین دوگانگی است که کودکان از پدر و مادر خود متوجه می‌شوند؛ اگرچه فکر می‌کنیم که آنها آنقدر کوچک هستند که چیزی را درک نکرده و متوجه نمی‌شوند.

یکی از دلایلی که خیلی زود پیر می‌شویم، این است که از کارها و عملیات هیجان‌انگیز دست می‌کشیم. درواقع ما فکر می‌کنیم که به خاطر پیری است که دست از بازی کردن برمی‌داریم، درحالی‌که با دست برداشتن از بازی است که پیر می‌شویم.

سهراب سپهری: زندگی خالی نیست: مهربانی هست، سیب هست، ایمان هست. آری تا شقایق هست، زندگی باید کرد.

وظیفۀ ما، به عنوان موجودی که تحمل ناعدالتی را نداشته و برای یک زندگی سالم، پرنشاط، حقیقی، مثبت، هدفمند و... می‌کوشد، این است که طبق فرمایش مولای متقیان حضرت علی (ع): مَن عَرَفَ نَفْسهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ، برای خداشناسی، از خودشناسی آغاز کنیم

آن کس که نمی‌تواند فرمان بدهد، باید فرمان ببرد. نیچه

آدمم یا الاغ؟ دائرة المعارف خودشناسی

به قول جبران خلیل جبران: ‌ کودکانتان، از آنِ شما نیستند. آن‌ها، پسران و دخترانِ اشتیاقی هستند که زندگی به خود دارد. آن‌ها، از طریق شما می‌آیند، نه از شما؛ و گرچه با شمایند، اما برای شما نیستند. شاید محبت‌هایتان را نثارشان کنید، امّا اندیشه‌هاتان را نمی‌توانید، که آن‌ها خود، اندیشه دارند.

به قول ریچارد باخ: زندگی ناگزیرت نمی‌کند که ثابت‌قدم، بی‌رحم، صبور، مفید، خشمگین، منطقی، بی‌فکر، دوست‌داشتنی، عجول، آزاداندیش، عصبی، محتاط، سختگیر، بردبار، ولخرج، ثروتمند، مظلوم، موقّر، بیمار، ملاحظه‌کار، بامزّه، خرفت، سالم، حریص، زیبا، تنبل، حساس، ابله، دست‌ودل‌باز، در تنگنا، صمیمی، خوشگذران، سخت‌کوش، فریبکار، خردمند، بوالهوس، عاقل، خودخواه، مهربان یا فداکار باشی؛ اما ناگزیرت می‌کند که پیامدِ گزینه‌هایت را بپذیری.

آنتوان چخوف گفته است: زندگیِ معنوی، تنها وجه تمایز انسان از حیوان است؛ و تنها چیزی است که زندگی را با ارزش می‌سازد.

پدر و مادر، در همان اوایل دورۀ زندگی کودک‌شان، سعی می‌کنند و چه مشتاقانه سعی می‌کنند، که به دلبندشان راه رفتن و حرف زدن بیاموزند ولی به محض آموختن، تلاش می‌کنند و چه سخت تلاش می‌کنند، که آنها را سرِ جایشان بنشانند و ساکت‌شان کنند.

چون‌که با کودک سر و کارت فتاد پس زبان کودکی باید گشاد

پدر و مادر، در همان اوایل دورۀ زندگی کودک‌شان، سعی می‌کنند و چه مشتاقانه سعی می‌کنند، که به دلبندشان راه رفتن و حرف زدن بیاموزند ولی به محض آموختن، تلاش می‌کنند و چه سخت تلاش می‌کنند، که آنها را سرِ جایشان بنشانند و ساکت‌شان کنند.

کودکانمان، سازندگانِ تاریخ‌اند؛ پدر و مادران آینده‌اند و پرورانندۀ کودکانی دیگر؛ هموطنانی هستند که با بیش از یک پدر و مادر در ارتباط خواهند بود؛ و جهانی را تشکیل خواهند داد که ما مربیان آن جهان بوده‌ایم؛ پس باید بکوشیم و کودکانمان را مناسب با جهانی که شاید روزگاری در آن نباشیم و کودکانمان باشند تربیت کنیم. بنابراین: رفتار شخصی پدر و مادر، مهم‌ترین عامل تربیت است

شگفت می‌نماید اما چنین است که: همنشینی با مردمان مضطرب شما را گرفتار می‌سازد. از سویی، همنشینی با مردمان آرام، حتی کوتاه‌مدت، شما را آرامش می‌بخشد.

نوجوان، پنج وظیفۀ اصلی و اساسی دارد، که عبارتند از: ۱. کسب استقلال از والدین ۲. سازش یافتن با تغییرات روانی، جنسی و فیزیکی دوران بلوغ ۳. رشد، بسط و توسعۀ نظام ارزش‌ها و احساس هویت ۴. ایجاد روابط کارآمد و مؤثر با همسالان ۵. آماده شدن برای شغل و حرفه در واقع نوجوان با تسلط بر هر یک از این ۵ تکلیف، می‌تواند به بزرگسال موفقی تبدیل شود.

همۀ موجودات این کرۀ خاکی، از تک‌سلولی‌ها به وجود آمده‌اند یعنی تک‌سلولی‌ها، رفته‌رفته و طی میلیون‌ها سال، با توجه به شرایط خاص زندگی، به موجودات متفاوت تبدیل شدند: به ماهی‌ها، دوزیست‌ها، خزندگان، چرندگان، بی‌مهرگان، مهره‌داران، پرندگان و... که «مرغ» در این میان، جزو پرندگان است. هر یک از این موجودات، بسته به شرایط آب‌وهوایی، نوع زندگی، نوع مکانیزم درونی، شکل ظاهری و... فرآیند جفت‌گیری خاص و در نتیجه بارداری و باروری خاصی پیدا کرده‌اند، که مرغ، یا بهتر بگویم، تقریباً تمام پرندگان، تخم‌گذار شدند و بنابراین، فرزندشان، از گوی بیضی‌مانند و شکننده‌ای به نام «تخم‌مرغ» به دنیا آمد.

کودکی، بهترین دورۀ زندگانی کودک است؛ این دوران را نباید برایش تلخ و ناهنجار کرد.