بریده‌هایی از کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید

» رازداشتن یعنی تنهایی.»

یکی از چالشی‌ترین کارهای زندگی برقراری تعادل میان تعلق‌داشتن، عادی‌بودن و نشان‌دادن ذاتِ بی‌همتایمان است. اگر بیش از اندازه خود را هم‌سو با دیگران نشان دهیم، حس منحصر به فرد بودن را از دست می‌دهیم. اگر بیش از هرچیز روی خودمان و بی‌همتایی‌مان تمرکز کنیم، نمی‌توانیم در جمع و به دیگران تعلق داشته باشیم.

پیش نیازِ خودسازی، پذیرش خودتان است.

اصلی‌ترین راهی که برای مقابله با این تله پیش می‌گیرید، فرار است. در واقع این روش سنگ بنای تلهٔ طردشدن در شماست. امتناع شما از حضور در موقعیت‌های اجتماعی ثابت می‌کند که هیچ چیز برای شما تغییر نخواهد کرد. مهارت‌های شما رشد پیدا نمی‌کنند. باورهای شما بی‌ارزش قلمداد می‌شوند. احساس راحتی بیشتری دارید اما سردرگم هستید. تغییر به انتقال از خالت فرار به حالت رویارویی و سلطه نیاز دارد. افرادی که در جهت چنین انتقالی اقدام می‌کنند، بر تلهٔ طردشدن نیز غلبه می‌کنند.

ممکن است حتی خود را عجیب و غریب، غیر عادی و یا گوشه‌گیر نشان دهید.

همچنین ممکن است جذب افرادی شبیه به خود شوید. نسبت به افرادی که همچون شما گرفتار تلهٔ طرد اجتماعی شده‌اند احساس زیادی دارید. شما می‌توانید با این احساسِ تفاوت، به یکدیگر تکیه کنید.

انتخاب شریکی که اجتماعی باشد، مزایا و معایب خودش را دارد. این مسئله می‌تواند شما را وادار کند تا اجتماعی شوید. در نهایت نیز ممکن است یاد بگیرید تا احساس راحتی و ارتباط بیشتری کنید. از طرف دیگر، این خطر وجود دارد که به شدت به طرف مقابل وابسته شوید تا او موقعیت‌های اجتماعی را برای شما ساده‌تر کند. ممکن است از قبل نیز خجالتی‌تر شوید و برای پیشبرد مکالمات و موقعیت‌های اجتماعی، کاملاً به شریک خود تکیه کنید. در چنین موقعیتی، انتخاب شریکی که اجتماعی باشد می‌تواند مهر تأییدی بر دیدگاه شما نسبت به خود مبنی بر عدم کارآمدیِ اجتماعی خود باشد.

ممکن است نسبت به افراد مختلف، جاذبهٔ زیادی حس کنید. ممکن است به سمت افرادی جذب شوید که در «نقطه مقابل» شما هستند یا افرادی هستند که نشانه‌هایی از علاقه در آن‌ها وجود دارد و در شما نه. بسته به اینکه معضلات بخصوصِ شما در طرد اجتماعی چه هستند، ممکن است به دنبال افرادی باشید که ظاهر خوبی دارند، موقعیت اجتماعی مناسبی دارند، مشهور هستند، در موقعیت‌های اجتماعی احساس راحتی می‌کنند و یا افرادی راحت و عادی می‌باشند. از این طریق است که می‌توانید احساس تعلق‌خاطر داشته باشید.

بسیاری از افراد این تله را در دوران جوانی شکل می‌دهند. جوانی و نوجوانی دورانی است که فشار همسن و سالان به اوج خود می‌رسد. قرار «نگرفتن» در یک گروه کار ساده‌ایست. بسیاری از نوجوانان احساس متفاوت‌بودن، انزوا و بیگانگی می‌کنند. در حقیقت، این مسئله امری رایج و عادی است. هرچند که اغلب ما زمانی از بیگانگی خارج می‌شویم که به دوران دانشگاه یا بعد از آن رسیده‌ایم. فرد یا گروهی از دوستان را پیدا می‌کنیم که شبیه ما هستند و یا اینکه به‌طورکلی از بودن در اجتماعات عمومی و شناخته‌شده دوری می‌کنیم. اما برای برخی از مردم، احساس طرد اجتماعی تا آخر عمر باقی می‌ماند. این افراد اغلب کسانی هستند که تله‌اشان در گذشته و در دوران کودکی آغاز شده است. تا جایی که شخص به‌خاطر می‌آورد، همیشه حس طردشدن توسط هم سن و سالان وجود داشته است.

تقریباً هرکسی تا حدی گرفتار تلهٔ طرد اجتماعی می‌باشد. همهٔ ما بخش مشخصی داریم که نا امن است و ممکن است مورد پذیرش واقع نشود. چه کسی هست که «تا حدی» طرد اجتماعی را تجربه نکرده باشد؟ اما سؤال اینجاست که تا چه اندازه این حس فراگیر و ضربه‌زننده بوده است. هرچه طرد اجتماعی زودتر آغاز شود، تله نیز قدرتمندتر خواهد بود.

اساساً گاهی والدین ایرادگیر می‌توانند باعث ایجاد تلهٔ طرد اجتماعی شوند. مراجعی داشتیم که مدام به خاطر نقص‌های اجتماعی‌اش مورد انتقاد خانواده‌اش قرار می‌گرفت؛ نقص‌هایی همچون شکل ظاهری، مدل حرف‌زدن و .... آن‌ها کاری کردند که او احساس بی‌کفایتی کند. او از حضور در موقعیت‌های اجتماعی منع شد. از آنجایی که از نقدشدن می‌ترسید، از ارتباط با دیگران نیز اجتناب می‌کرد.

یکی از سرچشمه‌ها، رشدکردن در خانواده‌ای متفاوت با سایر خانواده‌هاست. خانواده شما ممکن است به روش‌های گوناگونی متفاوت باشند. از لحاظ نژاد، پیشینهٔ قومیتی، مذهب، موقعیت اجتماعی، سطح تحصیلات و یا دارایی. شاید عادات روزانه و یا رفتارها و رسوم خانوادگی شما متفاوت بوده و شاید تفاوت از نوع زبانی بوده است. ممکن است سابقهٔ نوعی بیماری ذهنی در خانواده شما وجود داشته باشد (مثل اعتیاد به الکل یا جنون..) یا شاید شما از محلی به محل دیگر رفته و هرگز در یک جا به اندازهٔ کافی باقی نمانده تا در آن محل جا بیفتید. سرچشمهٔ دیگر ممکن است چیزی بوده باشد که به «شما» مربوط می‌شده و شما را متمایز می‌کرده و در نتیجهٔ آن شما نسبت به سایر بچه‌های خانواده‌اتان احساس متفاوت‌بودن داشته‌اید.

طرد اجتماعی ابعاد مختلفی دارد. ممکن است آن شخصی باشید که همه سر به سرش می‌گذارند. برای او قلدری می‌کنند. ممکن هم هست شما فردی بیگانه باشید؛ فردی گوشه‌گیر یا جامعه‌گریز. همیشه در حاشیه هستید. عضو هیچ گروه و یا باشگاهی نیستید. ممکن است شخصی باشید که تله‌اش تا حد زیادی ناپیداست. تشخیص آن مشکل است. از میان تعاملات اجتماعی می‌گذرید اما از درون احساس تنهایی می‌کنید. از هر نوع که هستید، مستعد انواع فراوانی از علائم اختلالات روان-تنی خواهید بود. تنهایی معمولاً به مشکلات قلبی، شکمی، مشکل خواب، سردرد و افسردگی منجر می‌شود.

زندگی آدام به گونه‌ای است که گویی در میان جمعی از غریبه‌ها قدم می‌زند. او به هیچ کجا تعلق ندارد. برای بسیاری از افراد، حس استثناءبودن بسیار سخت است. هرچند که بسیاری از مردم احساس خوبی نسبت به متفاوت‌بودن دارند و خود را بهتر می‌بینند، اما اغلب افراد آن را منبع و سرچشمهٔ نارضایتی می‌دانند. اغلبِ ما می‌خواهیم به جایی تعلق داشته باشیم و زمانی که به این امر دست پیدا نمی‌کنیم، احساس رنج و تنهایی می‌کنیم.

از طرف مقابل، مشکلات آدام به مهارت‌های اجتماعی ربطی ندارند. در واقع او می‌تواند توانایی‌های اجتماعی خیلی بالایی نیز داشته باشد. آدام اساساً خود را نسبت به دیگران یک استثناء می‌داند. احساس اصلیِ او حاکی از انزواست. او به جای مضطرب‌شدن، خودش را به انزوا می‌کشاند. او «غیر قابل لمس» است. آدام: به نظر می‌رسد که حتی زمانی که در جمع هستم نیز تنهایم. در واقع در جمع‌بودن باعث می‌شود بیشتر احساس تنهایی کنم.

دبرا: می‌دانم که با ورود به موقعیت‌های اجتماعی مضطرب می‌شوم. اضطراب شرم‌آور است. واقعاً معذب هستم و دیگران را نیز معذب می‌کنم. به محض اینکه وارد جمعی می‌شوم، می‌دانم که قرار است گند بزنم. کار اشتباهی می‌کنم و یا حرف اشتباهی می‌زنم. فقط دلم می‌خواهد به گوشه‌ای خلوت پناه ببرم. دبرا همواره خودش را با دیگران مقایسه می‌کند. فلان شخص ظاهر بهتری دارد و فلان شخص باهوش‌تر و جالب توجه‌تر است. یکی از نتایج اصلیِ این اضطراب، ناتوانی در مدیریت یک مکالمه است. دبرا می‌خواهد به شکلی مناسب و به راحتی حرف بزند، بخندد و سؤال بپرسد، اما قادر به این کار نیست.

اصلی‌ترین راهی که برای مقابله با این تله پیش می‌گیرید، فرار است. در واقع این روش سنگ بنای تلهٔ طردشدن در شماست. امتناع شما از حضور در موقعیت‌های اجتماعی ثابت می‌کند که هیچ چیز برای شما تغییر نخواهد کرد. مهارت‌های شما رشد پیدا نمی‌کنند. باورهای شما بی‌ارزش قلمداد می‌شوند. احساس راحتی بیشتری دارید اما سردرگم هستید. تغییر به انتقال از خالت فرار به حالت رویارویی و سلطه نیاز دارد. افرادی که در جهت چنین انتقالی اقدام می‌کنند، بر تلهٔ طردشدن نیز غلبه می‌کنند.

ممکن است حتی خود را عجیب و غریب، غیر عادی و یا گوشه‌گیر نشان دهید.

همچنین ممکن است جذب افرادی شبیه به خود شوید. نسبت به افرادی که همچون شما گرفتار تلهٔ طرد اجتماعی شده‌اند احساس زیادی دارید. شما می‌توانید با این احساسِ تفاوت، به یکدیگر تکیه کنید.

ممکن است نسبت به افراد مختلف، جاذبهٔ زیادی حس کنید. ممکن است به سمت افرادی جذب شوید که در «نقطه مقابل» شما هستند یا افرادی هستند که نشانه‌هایی از علاقه در آن‌ها وجود دارد و در شما نه. بسته به اینکه معضلات بخصوصِ شما در طرد اجتماعی چه هستند، ممکن است به دنبال افرادی باشید که ظاهر خوبی دارند، موقعیت اجتماعی مناسبی دارند، مشهور هستند، در موقعیت‌های اجتماعی احساس راحتی می‌کنند و یا افرادی راحت و عادی می‌باشند. از این طریق است که می‌توانید احساس تعلق‌خاطر داشته باشید.