بریده‌هایی از کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید

اگر گرفتارِ تلهٔ نقص‌داشتن هستید، زمانی که احساس جاذبهٔشدیدی می‌کنید مراقب باشید. احتمالاً قوی‌ترین جاذبه‌ها را به سوی افرادی دارید که از شما انتقاد و شما را طرد می‌کنند. آن‌ها به تشدید احساس نقص در شما می‌پردازند. افرادِ ایرادگیر به شما حس «آشنایی» می‌دهند چرا که بازتابی از محیط کودکی شما هستند. اکیداً توصیه می‌کنیم تا از ملاقات‌کردن با افرادی که با شما به درستی رفتار نمی‌کنند اجتناب کنید، نه اینکه سعی کنید عشق آن‌ها را با تلاش به دست آورید.

بسیاری از افرادی که وارد روابط مازوخیستی (روابطی که فرد در آن بدرفتاری و اذیت‌شدن را تحمل می‌کند) می‌شوند، دچار تلهٔ نقص‌داشتن هستند. اساساً آن‌ها احساس می‌کنند که تمامِ این‌ها حق آن‌هاست. زمانی که از آلیسون پرسیدیم که چرا این‌قدر طولانی با دوست پسرش مانده؟ گفت: «احساس می‌کردم همین که کسی پیدا شده که می‌خواهد با من بماند جای شکر دارد.

ممکن است از طریق اجتناب کلی از روابط طولانی مدت، به رویارویی با تلهٔ نقص‌داشتن بپردازید. ممکن است هیچ رابطه‌ای نداشته باشید، روابط کوتاه مدت داشته باشید و یا به طور هم‌زمان وارد چند رابطه شوید. با اجتناب از تعهدهای طولانی‌مدت، مطمئن می‌شوید که کسی به قدر کافی به شما نزدیک نمی‌شود تا معایب درونی شما را پیدا کند. یکی دیگر از راه‌های اجتناب از روابط صمیمانه، واردشدن در رابطه با شخصی است که خیلی نزدیک و صمیمی نمی‌شود. با وجود اینکه قرار ملاقات می گذارید، زندگی را خواهید ساخت که هرگز در آن به یکدیگر نزدیک نمی‌شوید.

بسیاری از کودکان راهی برای جبران احساس نقصشان پیدا می‌کنند. در همین نقطه است که این تله با تله‌های حق‌طلبی و معیارهای غیرمعقولانه همراه می‌شود. بسیاری از افراد با مورد انتقاد واقع‌شدن و احساس نقص‌داشتن بزرگ شده‌اند و یاد گرفته‌اند از طریق برتربودن در برخی حوزه‌ها، به «جبران» این حس بپردازند. ممکن است رفتار خودخواهانه و خودبینانه داشته باشند. با استفاده از پول و شهرت، سعی در کاستن احساس نقص در کودک درون خود دارند.

تله‌های نقص‌داشتن و تجاوز و بدرفتاری معمولاً دست به دست منتقل می‌شوند. اگر چه که ممکن است یک کودک که مورد تجاوز واقع شده است، چنین اتفاقی را ناعادلانه بداند و بدون احساس نقص‌داشتن خشمگین شود، اما چنین اتفاقی به ندرت رخ می‌دهد. در اغلب مواقع، کودک مسئولیت رخداد را می‌پذیرد. کودک احساس گناه و شرمساری می‌کند.

نقص‌داشتن، احساسی عمومی است. این حس احساس بی‌لیاقتی برای ابراز و دریافت عشق است. آن‌قدر احساس نقص و ناکار آمدبودن داشته‌اید که حتی والدین شما نمی‌توانند شما را دوست داشته باشند و یا برای آنچه که هستید به شما احترام بگذارند. این‌طور احساس کرده‌اید که این «حق» والدین شماست که از شما انتقاد کنند، ارزشتان را بکاهند، طردتان کنند و به شما عشق نورزند، احساس کرده‌اید که لیاقت شما همین است. همهٔ اتفاقات به این دلیل رخ می‌دهد که شما بی‌ارزشی، بی‌کفایت، دارای نقص و پر از ایراد هستید. به خاطر چنین دلیلی نسبت به رفتاری که با شما شده عصبانی نیستید بلکه احساس غم و شرمساری کردید.

سی ساله. او احساس می‌کند ارزش عشق را ندارد.

فکر می‌کنم آنچه که بیش از هر چیزی مرا به حرکت واداشت، فکرکردن به چیزهایی بود که در حال از دست‌دادنشان بودم. خودم را از خیلی چیزها محروم می‌کردم. زندگیم وقف اضطراب شده بود. اگر احساس می‌کنید که نمی‌توانید به تنهایی بر تلهٔ خود غلبه کنید، روند درمان را آغاز کنید. چرا همچنان فعالیت‌های خود را محدود می‌کنید و خود را نادیده می‌گیرید؟ خروج از تلهٔ آسیب‌پذیری یعنی بازگشت به زندگی.

قسمت نفس‌کشیدن و قسمت مراقبه و تمرکز. به آرامی نفس بکشید. در هر دقیقه بیش از هشت مرتبه نفس نکشید و در هنگام نفس‌کشیدن تنها شکم شما بایستی تکان بخورد. قفسهٔ سینه‌تان بایستی کاملاً ثابت بماند. این گونه نفس‌کشیدن مانع تند نفس‌کشیدن می‌شود که یکی از دلایل اصلی بروز اضطراب های فیزیکی و حملات عصبی است.

اغلب افراد در یک رابطه، از موقعیت استفاده می‌کنند تا نقشِ مراقبت بیش از اندازه را ایفا کنند. این افراد معمولاً از نگرانی و اهمیت‌دادنِ مداوم خسته می‌شوند. علاوه بر این، آن‌ها مجبور نیستند که نقششان را کاملاً رها کنند، بلکه می‌بایست آن را تا حدی معمولی کاهش دهند.

اینکه مدام آن آدمِ قوی نباشی خیلی خوب است. قوی‌بودن داشت مرا خسته می‌کرد. من هم مشکلات خودم را دارم و دوست دارم بدون اینکه آشفته شود مشکلاتم را با او در میان بگذارم. مشکلاتی خصوصاً در زمینهٔ شغلی دارم که واقعاً دوست دارم در مورد آن‌ها صحبت کنم.

وابستگی اغلب با آسیب‌پذیری همراه می‌شود. اگر از طریق انتخاب فردی قوی و اطمینان خاطر خواستنِ مدام از او، قصد غلبه بر تلهٔ خود را دارید، هرگز نمی‌توانید به تنهایی بر تلهٔ خود غلبه کنید. اگر تنها باشید خود را کاملاً تحت تأثیر تله می‌یابید. به شریک خود احتیاج دارید. بدیهی است که چنین شرایطی می‌تواند موجب بروز خشم در هر دو طرف شود.

بیماری و سلامتی اگر به این دسته تعلق دارید، احتمالاً فردی افسرده (مالیخولیایی) هستید. بیش از حد نگران سلامتی خودتان می باشید. با وجود اینکه پزشکان به شما می‌گویند که هیچ مشکلی ندارید، باز هم معتقدید که مریض هستید، ایدز دارید، به سرطان مبتلا هستید، ام.اس دارید و یا به سایر بیماری های هولناک مبتلا شده‌اید. اغلب افرادی که دچار حملات استرسی هستند به این دسته تعلق دارند. مدام بدن خود را بررسی می‌کنید چرا که معتقدید مشکلی وجود دارد. نسبت به اندام خود «حساس» شده‌اید. هر حس غیر عادی، فارغ از اینکه چقدر می‌تواند عادی باشد، شما را دچار اضطراب و استرس می‌کند. هوای سرد، هوای گرم، خشم، هیجان، کافئین، الکل، دارو، رابطهٔ جنسی و هرچیز دیگری می‌تواند موجب حمله عصبی و استرسی شود.

بیماری و سلامتی اگر به این دسته تعلق دارید، احتمالاً فردی افسرده (مالیخولیایی) هستید. بیش از حد نگران سلامتی خودتان می باشید. با وجود اینکه پزشکان به شما می‌گویند که هیچ مشکلی ندارید، باز هم معتقدید که مریض هستید، ایدز دارید، به سرطان مبتلا هستید، ام.اس دارید و یا به سایر بیماری های هولناک مبتلا شده‌اید. اغلب افرادی که دچار حملات استرسی هستند به این دسته تعلق دارند. مدام بدن خود را بررسی می‌کنید چرا که معتقدید مشکلی وجود دارد. نسبت به اندام خود «حساس» شده‌اید. هر حس غیر عادی، فارغ از اینکه چقدر می‌تواند عادی باشد، شما را دچار اضطراب و استرس می‌کند. هوای سرد، هوای گرم، خشم، هیجان، کافئین، الکل، دارو، رابطهٔ جنسی و هرچیز دیگری می‌تواند موجب حمله عصبی و استرسی شود.

اصلی‌ترین احساسی که با تلهٔ آسیب‌پذیری همراه می‌باشد، احساس «اضطراب» است. احساس می‌کنید که مصیبت و بلا در کمین است و شما نمی‌توانید کاری انجام دهید. این تله دو جهت دارد: از یک جهت میزان خطر را بزرگ و از جهتی دیگر توانایی خود برای مقابله با آن را کوچک می‌شمارید. آنچه که از آن وحشت دارید به نوع تلهٔ شما بستگی دارد. آسیب‌پذیری بر چهار نوع است و ممکن است که گرفتار بیش از یک نوعِ آن باشید.

خروج از تلهٔ وابستگی یعنی سفر از کودکی به بزرگسالی؛ یعنی تبادل ترس و دوری با احساس مهارت و کمال؛ به دست آوردن این حس که می‌توانید در این دنیا به گونه‌ای مستقل عمل کنید. دست از تلاش‌های طاقت‌فرسا در جهت کمک‌گرفتن از دیگران برای مراقبت از خودتان بردارید. یاد بگیرید تا خودتان از خودتان مراقبت کنید. یاد بگیرید تا از طریق کسب مهارت در امور زندگی، به توانایی‌های خود برای رویارویی با آن‌ها ایمان داشته باشید.

بُعد دیگرِ تغییر تلهٔ وابستگی، کنترل پذیرش میزان مسئولیت‌های زندگی است. از شما می‌خواهیم تا میزان مسئولیت‌های خود در خانه، محیط کار، جامعه و جمع دوستان را «تعدیل» کنید. از میزان اضطراب خود به‌عنوان یک معیار استفاده کنید. زمانی که سطح اضطراب شما بیش از حد بالا می‌رود، مسئولیت زیادی پذیرفته‌اید و بایستی برخی از آن‌ها را رها کنید.

جمله معروفی در علم روان‌درمانی وجود دارد که می‌گوید: «روابط درمانگر هستند.»

«در محل کار، چالش‌ها و مسئولیت‌های تازه بپذیرید اما به تدریج آغازشان کنید.» به صورتی «نظام‌مند» مهارت‌های خود را در کار توسعه دهید. خودتان را به سوی شکست روانه نکنید. به یکباره حجم عظیمی از مسئولیت‌ها را بر عهده نگیرید و کنترل روند رشد خود را به دست بگیرید.

زمانی که سعی می‌کنید خودتان امور را امتحان کنید، این نیاز را احساس می‌کنید که باید از درستی کار خود مطمئن شوید. اطمینان حاصل‌کردن می‌تواند نقش دارو را داشته باشد؛ دارویی که اضطراب شما را در تنها انجام‌دادن کارها تسکین می‌دهد. شما بایستی این اضطراب را با تنهایی عمل کردن تحمل کنید. اضطراب می‌گذرد. ایمان داشته باشید. زمانی خواهد رسید که کمترین میزان از استرس امور خود را به تنهایی انجام خواهید داد.