بریده‌هایی از کتاب دروغ‌های مسلح (شیوه‌های اندیشیدن انتقادی در عصر پساحقیقت)

چیزهایی که نمی‌دانی برای تو دردسری به وجود نخواهند آورد، بلکه چیزهایی برای تو اسباب دردسر می‌شوند که از آن‌ها مطمئن هستی ولی آن‌ها تغییر کرده‌اند و تو در خواب خوش بوده‌ای. مارک تواین

دروغی که نیمی از آن حقیقت دارد یکی از سیاه‌ترین دروغ‌هاست.

چیزهایی که نمی‌دانی برای تو دردسری به وجود نخواهند آورد، بلکه چیزهایی برای تو اسباب دردسر می‌شوند که از آن‌ها مطمئن هستی ولی آن‌ها تغییر کرده‌اند و تو در خواب خوش بوده‌ای. مارک تواین

دروغی که نیمی از آن حقیقت دارد یکی از سیاه‌ترین دروغ‌هاست.

شاید تنها چیزی که آمارها بویی از آن نبرده‌اند حقیقت است.

مهم‌ترین بخش از تفکر انتقادی که به‌شدت کمبود آن در جامعه امروزی ما احساس می‌شود فروتنی است. این‌یک مفهوم ساده ولی درعین‌حال عمیق و پربار است. اگر ما درک کنیم که نسبت به همه موضوعات دانش و آگاهی درخور آن را نداریم، می‌توانیم دانش‌های لازم را کسب کنیم. اگر ما فکر کنیم که همه‌چیز را می‌دانیم، یادگیری تبدیل به امری محال و نشدنی می‌شود

آنچه دروغ‌ها را مسلح می‌سازد، نه رسانه ها هستند و نه فیس‌بوک در آن نقشی دارد. بلکه آن مسئله ای که می تواند خطرناک باشد، میزان شدت باور و اعتقاد ما است. مواردی که از جانب مابرچسب غیرقابل سؤال می خورند و دارای اطمینان حداکثری از طرف ما خواهند بود.

یکی از ویژگی‌هایی شگفت‌انگیز شناخته‌شده انسان این است که اگر برای یک‌بار ادعا و یا اندیشه‌ای را باور کرد حتی اگر مستنداتی بی‌چون‌وچرا و برهانی علمی بر علیه آن باشد برای او سخت است که دست از آن بردارد.

طبیعت فقط به ما اجازه می‌دهد تا احتمالات را بررسی کنیم و به همین خاطر است که علوم هنوز سر پا ایستاده است و فرو نپاشیده است

حسن تعبیرهای دیگری که برای دروغ‌ها به کار می روند عبارتند از ضد علم ها، حقایق نصف و نیمه و نا آزموده، دیدگاه‌های تندرو، حقایق غیر منتظره و ناخواسته، تئوری توطئه و وجه‌تسمیه اخیری به عنوان «اخبار جعلی». اصطلاح «اخبار جعلی» بسیار مضحک به نظر می‌رسد

مسئله اساسی اینجاست که مغز انسان ذهنش را بر اساس ملاحظات احساسی بنا می‌کند و سعی می‌کند که آن را توجیه کند و در واقع مغز انسان یک ماشین بزرگ توجیه‌کننده است.

درون مایه و جهان بینی ضد علم اینگونه است که شما را به اندازه کافی دچار هیجان می کند وتحت تأثیر (مرعوب) اعداد و ارقامی قرار می‌دهد که شما چشم بسته و بدون تحقیق آن را قبول می‌کنید و یا اینکه به راحتی از کلمه واقعیت استفاده می کنند که حقیقتاً غیر واقعی است.

ما انسان‌ها گونه‌های داستان‌سرایی هستیم، گونه‌هایی اجتماعی که به‌راحتی تحت تأثیر عقاید دیگران قرار می‌گیریم. ما اطلاعات و دانشمان را از سه راه اتخاذ می‌کنیم: گاهی آن‌ها را توسط خودمان کشف می‌کنیم، گاهی آن را از پیرامون خودمان به صورت ضمنی جذب می‌کنیم و گاهی می‌توانیم بگوییم که آن‌ها خیلی واضح و آشکار در پیرامون ما هستند

بهتر است که دارای میزان متوسطی از علم ولی با درصد بالایی از یقین باشیم تا اینکه دارای میزان بالایی از دانسته‌ها و اطلاعاتی باشیم که درصد یقین ما نسبت به آن‌ها بسیار کم است.

این روزها فیس‌بوک در حال تلاش برای تحقق بخشیدن به مسئولیت‌های اجتماعی خود به‌عنوان یک منبع اطلاعاتی است. این کار به‌وسیله «سهولت در گزارش اخبار جعلی توسط ۱٫۸ میلیارد نفر از کاربران این شبکه است» انجام می گیرد. البته این اقدام در اصل، دروغی اندر دروغ و دروغی در پاسخ به دروغ دیگری است. شاید در آینده، رسانه‌های اجتماعی نقش حفاظتی بیشتری را بر عهده بگیرند. حداقل، می‌توانیم به نقش آن‌ها در کاهش دروغ‌های مسلح امیدوار باشیم.

ما انسان‌ها گونه‌های داستان‌سرایی هستیم، گونه‌هایی اجتماعی که به‌راحتی تحت تأثیر عقاید دیگران قرار می‌گیریم.

ضد علم‌ها در همان ابتدا نظر ما را به اعداد و آمار دستکاری شده و بزک کرده جلب می‌کنند؛ اما با ارزیابی بیشتر می‌توان دریافت که این واقعیت‌ها هیچ گونه مبنای عقلانی و منطقی ندارند.

علم هیچگاه مصون و عاری از خطا نیست، اما تفکر علمی زمینه لازم برای بسیاری از فعالیتهایی که ما انجام می‌دهیم و اینکه ما چگونه تصمیم می‌گیریم که چه چیز وجود دارد و چه چیزی وجود ندارد را مهیا می کند.

در اینجا دو افسانه فراگیر در مورد اینکه چگونه علوم این کار را انجام می‌دهند، وجود دارد. افسانه اول این است که علوم شسته‌رفته و مرتب است و هرگز با چیزی مخالف نیست. دومین افسانه این است که تنها با یک آزمایش می‌توانیم به تمام پرسش‌هایمان در مورد یک پدیده را جواب دهیم که علم به‌طور غیرقابل توجهی بعد از انتشار هر تحقیق بهبودیافته و حرکتی روبه‌جلو داشته است

دروغ سیاه بخشی از حقیقت است که منجر به یک نتیجه‌گیری اشتباه می‌شود.

شناسایی تخصص‌ها در زمانی که می‌خواهید برای اولین بار ادعایی را از از نظر یک مرجع معتبر ارزیابی کنید، باید این سؤال را مطرح کنید که چه کسی و چگونه به این مرجع اعتبار بخشیده است. اگر آن مرجع معتبر، شاهد آن موضوع خاص بوده است چه کسی می‌تواند دلالت بر صدق این شهادت دهد.

بهتر است که دارای میزان متوسطی از علم ولی با درصد بالایی از یقین باشیم تا اینکه دارای میزان بالایی از دانسته‌ها و اطلاعاتی باشیم که درصد یقین ما نسبت به آن‌ها بسیار کم است.

درصدها گاهی بسیار ساده و خدشه‌ناپذیر به نظر می‌رسند ولی اغلب گیج‌کننده هستند به‌طور مثال اگر نرخ بهره از سه درصد به چهاردر صد افزایش یابد، به‌اصطلاح شاهد یک رقم افزایش هستیم اما در واقعیت پنهان یک افزایش سی‌وسه درصدی داشته‌ایم زیرا یک رقم افزایش‌یافته بر مبنای عدد ۳ مساوی است با کسر عدد ۱ بر عدد ۳ و ما اکنون به عدد ۳۳ می‌رسیم.

متخصصان به دو شیوه صحبت می‌کنند و این برای شما بسیار حیاتی است که بدانید چگونه این دو شیوه‌ی بیان را از هم تشخیص بدهید. در صورت اول آن‌ها وقایع و مدارک را مورد مطالعه قرار می‌دهند، آن‌ها را با هم ترکیب می‌کنند و به صورت یک نتیجه‌گیری بر مبنای مدارکشان ارائه می‌دهند.

بی‌گمان هر فرد حق دارد دیدگاه شخصی خود را داشته باشد ولی ممکن است سزاوار داشتن حقیقتی شخصی نباشد. درواقع دروغ‌ها در ناپیدایی و نبود حقایق و در بسیاری از موارد در یک دوگانگی مستقیم میان این دو به وجود می‌آیند.

شاید در آینده، رسانه‌های اجتماعی نقش حفاظتی بیشتری را بر عهده بگیرند. حداقل، می‌توانیم به نقش آن‌ها در کاهش دروغ‌های مسلح امیدوار باشیم.

یکی از مطمئن‌ترین راه‌هایی که می‌توان در برابر دروغ‌گویان فریبکار از خود دفاع کرد این است که هر یک از ما فرا بگیرد که در نقش یک متفکر انتقادی در جامعه فعالیت کند.

طبق گفته گالیله، شغل دانشمند این است که مشخص کند چه چیز قابل‌اندازه‌گیری است و برای آنچه قابل‌اندازه‌گیری یک معیار و میزانی ارائه کند.

مسئله اساسی اینجاست که مغز انسان ذهنش را بر اساس ملاحظات احساسی بنا می‌کند و سعی می‌کند که آن را توجیه کند و در واقع مغز انسان یک ماشین بزرگ توجیه‌کننده است.

نقل‌قول‌ها بسیار چندپهلو هستند، آن‌ها معادل ادبی آمارها هستند، دقیقاً! از نظر دروغ، یعنی دروغ لعنتی و موارد دیگر. نقل قولهای قدیمی هم مثل ترجمه از یک زبان دیگر می‌باشند، از لحاظ اینکه تفسیری هستند و نه ترجمه کلمه به کلمه.