بریده‌هایی از کتاب لیز خوردن روی شادی

آه! ای کاش می‌توانستم نتیجهٔ کار امروز را پیش‌از آنکه اتفاق بیفتد بدانم! شکسپیر، ژولیوس سزار

به قول یکی از فیلسوفان، مغز انسان «ماشین پیش‌بینی» است و «ساختن آینده» مهم‌ترین کاری است که این ماشین انجام می‌دهد.

نظریهٔ بلز پاسکال، فیلسوف و ریاضی‌دان، به‌ویژه در این مورد واضح و روشن است: «همهٔ انسان‌ها بدون استثنا در جست‌وجوی شادی هستند. هرچند ابزارهای مختلفی را به کار گیرند، در نهایت همه به‌دنبال رسیدن به این هدف‌اند. علت اینکه برخی افراد به جنگ می‌روند و برخی دیگر نه، این است که هر دو گروه مشتاق رسیدن به شادی هستند؛ اما دیدگاه‌هایشان متفاوت است. اراده کوچک‌ترین قدمی جز برای رسیدن به این هدف برنمی‌دارد. این انگیزه برای هر حرکتِ هر انسان است؛ حتی آن‌هایی که خود را حلق‌آویز می‌کنند.»

پس اگر سؤال این باشد که: «چرا می‌خواهیم آینده‌مان را کنترل کنیم؟»، جوابِ ناباورانهٔ درست این است که این کار احساس خوبی به ما می‌دهد. تأثیرگذاری رضایت‌بخش است. خاص‌بودن خوش‌حالمان می‌کند. فارغ از بندرگاهی که در آن لنگر انداخته‌ایم، هدایتِ قایقمان در رودخانهٔ زمان کاری لذت‌بخش است.

اگر رویدادهای منفی به شدتی که انتظار داریم به ما ضربه نمی‌زنند، پس چرا انتظار داریم ضربه بزنند؟[۱۵] اگر دل‌شکستگی‌ها و مصیبت‌ها می‌توانند نعمت‌هایی پوشیده در لباس مبدل باشند، پس چرا لباس مبدل آن‌ها این‌قدر باورپذیر است؟ پاسخ این است که ذهن انسان تمایل به استفاده از ابهام دارد

تجربه‌های ما فوراً تبدیل به قسمتی از آن عدسی‌ای می‌شود که ما از طریق آن به تمامِ گذشته، حال و آینده‌مان نگاه می‌کنیم و مانند هر عدسی‌ای آنچه را می‌بینیم تحریف می‌کنند و به آن شکل می‌دهند.

بشر تنها حیوانی است که در مورد آینده می‌اندیشد. حال بگذارید صادقانه بگویم که من گربه داشته‌ام، سگ داشته‌ام، موش صحرایی، موش، ماهی قرمز و خرچنگ داشته‌ام و می‌دانم که حیواناتِ غیرانسان طوری رفتار می‌کنند که گویی می‌توانند در مورد آینده فکر کنند. اما همان‌طور که مردی طاس با کلاه‌گیسی ارزان‌قیمت طاسی‌اش را فراموش می‌کند، رفتارکردن به‌گونه‌ای که انگار چیزی دارید و داشتن واقعی آن یکی نیستند و هرکس که نگاهی از نزدیک بیندازد، می‌تواند تفاوت را تشخیص دهد.

دیدن یعنی تجربهٔ دنیا همان‌گونه که هست، به‌خاطرآوردن یعنی تجربهٔ دنیا همان‌گونه که بود؛ اما تصورکردن، آه، تصورکردن یعنی تجربهٔ دنیا به‌گونه‌ای که هرگز نبوده است؛ ولی ممکن است بشود. بزرگ‌ترین دستاورد مغز انسان تواناییِ تصورکردن چیزها و رخدادهایی است که در عرصهٔ واقعیت وجود ندارند و این توانایی به ما اجازهٔ فکرکردن در مورد آینده را می‌دهد. به قول یکی از فیلسوفان، مغز انسان «ماشین پیش‌بینی» است و «ساختن آینده» مهم‌ترین کاری است که این ماشین انجام می‌دهد.

مغز انسان از ابتدا طراحی نشده است. در عوض حیاتی‌ترین عملکردش در ابتدا طراحی شد و عملکردهای کمتر حیاتی، مانند زرق‌وبرق، با گذشت هزاران سال اضافه شدند و به همین دلیل بخش‌های واقعاً مهم مغزتان (مثلاً بخشی که تنفس را کنترل می‌کند) پایین و بخش‌هایی که احتمالاً می‌توانید بدون آن‌ها به زندگی خود ادامه دهید (مانند قسمتی که خلق و خو را کنترل می‌کند)، مانند بستنیِ روی قیف، در بالا قرار دارند.