بریده‌هایی از کتاب فلسفه باغ ها

هر کسی می‌تواند باغ بامبوی کوچکِ زیبایی در جهان بسازد، اما بعید می‌دانم هر باغبانی بتواند جهان را در باغ بامبوی خود بگنجاند. بازی مهرهٔ شیشه‌ای، هرمان هس

وقتی رونالد هپبورن دربارهٔ فهمِ طبیعت نظرش را بیان می‌کند به دو واژه اشاره می‌کند، به باور او فهمِ باغ‌ها «مهم» و درعین‌حال «نامهم» است. به‌واقع شاید باغ، همچون جویباری کوهستانی، اُبژهٔ «حظِ مبهمِ مطبوع» باشد؛ اما شاید مانند منظره‌ای کوهستانی با «حسی رازآلود درک شود که ... مؤلفه‌هایش برای ما بسیار اهمیت دارند»، حتی اگر نتوانیم چندوچون آن را به زبان بیاوریم. (Hepburn ۲۰۰۱:۱, ۱۰)

همان‌طور که این نقل‌قول‌ها نشان می‌دهند زندگی خوبی که باغ در آن دخیل است نه زندگیِ پر از کیف و خوشی است که عبارتِ «زندگی خوب» در مفهوم عام به آن اشاره دارد و نه زندگیِ مشخصاً پاک‌نهادِ اخلاقی است. مقصود این نیست که خوشی‌ها و درستی‌های اخلاقی سازمایه‌های زندگی خوب نیستند، بلکه آنچه منظورِ این عبارت است زندگی پربار، شکوفا و به حد کمالِ انسان است که یونانیان آن را «ائودایمونیک» می‌نامیدند، نوعی زندگی که بی‌شک سرشار از سازمایه‌های گوناگون است.

کتابِ حاضر می‌تواند تلاشی برای همنوا کردن مردم، ازجمله نویسنده‌اش، با اهمیتِ باغ و ربط و نسبتش با زندگی خوب باشد. ازاین‌رو بخشِ بیشترِ این کتاب به چیزی می‌پردازد که هادوت آن را «گفتارِ فلسفی» می‌نامد، و درعین‌حال این کتاب جستاری است که هادوت، همچون رواقیون، آن را فلسفه به معنای «اگزیستانسیال» آن می‌داند، یعنی به معنای «پروراندن» و نوعی «شیوهٔ زندگی» که «گفتارِ فلسفی» می‌کوشد آن را به بیان درآورد و منتقل کند.

روش دیگر فهم باغ‌ها که اساساً شکل دیگری از فهم باغ‌ها در دوران رنسانس است، این است که ما به‌خاطر شباهت باغ‌ها به «سرسبزیِ فرازونشیب‌های» چشم‌اندازهای دیدنی تحت‌تأثیر باغ‌ها قرار نمی‌گیریم، بلکه به این دلیل تحت‌تأثیر قرار می‌گیریم که باغ‌ها «آن چیزی را که نادیدنی ... (و) آن چیزی را که زیر خاک است» به ذهن متبادر می‌کنند. (Flaubert ۱۹۷۶:۹۲)