بریده‌هایی از کتاب آیین سخنرانی

رایج‌ترین دلیل برای این موضوع که چرا مردم نمی‌توانند واضح و روشن صحبت کنند این است: «آنچه را که می‌خواهند شرح دهند، حتی برای خودشان هم واضح نیست.»

پروفسور جیمز می‌گفت: «تقریبا در هر زمینه‌ای اشتیاق شما به نجاتتان منتهی خواهد شد. اگر تنها به یک نتیجه فکر می‌کنید، تقریبا با اطمینان می‌توان گفت به آن دست خواهید یافت. اگر آرزو دارید ثروتمند شوید، ثروتمند خواهید شد. اگر آرزو دارید چیزی را فرا بگیرید، آن را فرا خواهید گرفت. اگر آرزو دارید انسان خوبی باشید، انسان خوبی خواهید شد. پس تنها باید واقعا این چیزها را آرزو کنید و صرفا به دنبال همان‌ها باشید نه اینکه در یک زمان صدها آرزوی متناقض داشته باشید.»

باید توجه داشته باشید که بیان جزئیات بیش از حد، بدتر از نگفتن جزئیات است. بیان جزئیات بیش از حد و بی‌ربط و تصنعی، حوصله مخاطبان را سر می‌برد.

تو جوان و شجاع و سرزنده‌ای می‌دانم «با تو بد تا کرده‌اند» اما هیچ مگو تکانی بخور، با تمام توان تلاش کن و بجنگ تنها با تلاش می‌توانی پیروز شوی پس ترسو مباش،

اشتباه بزرگی که یک سخنران مبتدی در مقدمه سخنرانی خود مرتکب می‌شود این است: عذرخواهی کردن. «من سخنران نیستم... آمادگی سخنرانی ندارم... حرفی برای گفتن ندارم...»

در ذهن خود فرد مفید، زیرک و توانایی را که آرزوی توست، مجسم کن. فکری که در ذهن توست مدام تو را به آن شخص نزدیک خواهد کرد...

دیافراگم عضله نازکی است که در سطح پایینی سینه و در قاعده ششها و بالای حفره شکم قرار دارد و هنگامی که فعالیتی ندارد و یا تنفس با استفاده از عضلات سینه در حال انجام است، مانند کاسه‌ای وارونه حالتی قوسی شکل به خود می‌گیرد. وقتی تنفس با استفاده از عضلات شکم صورت می‌گیرد، با هر عمل دم این قوس عضلانی با فشار به سمت پایین حرکت می‌کند تا جایی که تقریبا صاف می‌شود و می‌توانید احساس کنید که ماهیچه‌های معده به کمربندتان فشار می‌آورد. این فشار رو به پایین دیافراگم، اعضای قسمتهای فوقانی حفره‌های شکم مانند معده، کبد، لوزالمعده، طحال و شبکه رگهای خونی را ماساژ داده و تحریک می‌کند. وقتی عمل بازدم را انجام دهید، معده و روده‌های شما به سمت بالا و دیافراگم فشار می‌آورند و دوباره آن را ماساژ می‌دهند. این ماساژ به عمل دفع کمک می‌کند. خاستگاه بسیاری از بیماری‌ها در روده‌هاست و اگر معده و روده‌های ما به واسطه تنفس دیافراگمی عمیق حرکات مناسبی داشته باشند، بسیاری از سوء هاضمه‌ها، یبوستها و سموم داخلی بدن برطرف می‌شود.

هزاران نفر از شاگردان نویسنده این کتاب برای وی نوشته‌اند که چرا می‌خواهند سخنرانی در جمع را بیاموزند و در انتظار کسب چه نتایجی هستند. اولین دلایلی که تقریبا همه آنها از آن نام برده‌اند این است که می‌خواهند بر اضطراب خود چیره شوند، بتوانند در عین حال که روبه‌روی جمع ایستاده‌اند فکر کنند و با اعتماد به نفس و آرامش در برابر هر جمعی صحبت کنند. به دست آوردن توانایی انجام این کار زیاد دشوار نیست. این هدیه‌ای الهی نیست که خداوند به عده‌ای خاص عطا کرده باشد بلکه شبیه توانایی انجام بازی گلف است. هر مرد یا زنی (هر انسانی) که اراده لازم برای انجام این کار را داشته باشد، می‌تواند ظرفیت نهفته خویش را افزایش دهد.

اگر اطلاعات شما درباره موضوعی که می‌خواهید درباره آن صحبت کنید فقط کمی از مخاطبانتان بیشتر است، بهتر است از خیر صحبت کردن در آن باره بگذرید. اما اگر سال‌ها درباره آن موضوع خاص فکر کرده‌اید و زمان زیادی صرف آن کرده‌اید، مطمئن باشید آن موضوع برای سخنرانی شما مناسب است و شما می‌توانید درباره آن صحبت کنید.

وقتی سخنرانی در گوآنگوارا یا همان گردهمایی روستایی، زیاد صحبت کند، مخاطبان با فریاد «ایمه توشا، ایمه توشا» او را ساکت می‌کنند. ایمه توشا یعنی کافی است! در یکی دیگر از قبایل آفریقا، سخنران تا زمانی اجازه صحبت دارد که بتواند روی یک پای خود بایستد. وقتی انگشت پایی که بالا گرفته شده، با زمین برخورد کند، فینیتو؛ یعنی سخنرانی به پایان رسیده است.

جرج کوهان گفت: «همیشه در حالی خداحافظی کنید و از آنها جدا شوید که خنده بر لب دارند.»

آنها که صبر ندارند چقدر ضعیفند. کدامین زخم بدون گذشت زمان التیام یافته است؟

این کتاب فقط صد و سه صفحه است. شما می‌توانید در عرض یک هفته به راحتی آن را بخوانید. هر روز صبح بیست صفحه از آن را جدا کرده و در جیب شلوارتان بگذارید. سپس برای مطالعه روزنامه صبح به جای بیست یا سی دقیقه همیشه، فقط ده دقیقه وقت بگذارید و بقیه زمان را صرف مطالعه کتاب کنید. توماس جفرسون نوشت: «من روزنامه را با تاسیتوس و توسی‌دایدز، نیوتن و اقلیدس عوض کرده‌ام و احساس نشاط بیشتری می‌کنم» . آیا باور ندارید که اگر از روش جفرسون در نصف کردن زمان مطالعه روزنامه استفاده کنید، پس از چند هفته خود را خوشحال‌تر و داناتر می‌یابید؟ آیا تحت هیچ شرایطی مایل نیستید به مدت یک ماه تمام زمان صرفه جویی شده را به مطالعه کتابی پر ارزش اختصاص دهید؟ چرا زمانی که در انتظار آسانسور، اتوبوس، غذا و قرار ملاقات هستید به مطالعه صفحاتی که به همراه دارید نپردازید؟ پس از مطالعه آن بیست صفحه آنها را سر جایشان بگذارید و بیست صفحه بعدی را جدا کنید

یک سخنران خوب پس از پایان سخنرانی متوجه می‌شود که سخنرانی او چهار نسخه است: نسخه‌ای که آماده کرده، نسخه‌ای که ارائه داده، نسخه‌ای که در روزنامه‌ها به چاپ رسیده و نسخه‌ای که در راه بازگشت به منزل آرزو می‌کرد ای کاش ارائه کرده بود.

اگر بتوانی رؤیایی در سر بپرورانی و رؤیاها اربابت نباشند اگر بتوانی فکر کنی و افکار، اهدافت نباشند اگر بتوانی پیروزی و شکست را ملاقات کنی و با این دو شیاد یکسان برخورد کنی اگر بتوانی قلب روح و تار و پود خود را وادار کنی تا مدتها پس از زوالشان به تو خدمت کنند پس مقاومت کن هنگامی که هیچ چیز در تو نیست، جز اراده‌ای که به آنها می‌گوید: «مقاومت کنید» . اگر بتوانی دقایق فراموش ناشدنی را پر کنی، با شصت ثانیه‌های ارزشمندی که در حال دویدن هستند زمین و هر چه در آن است از آن توست و مهمتر اینکه دیگر مرد شده‌ای پسرم.

از صمیم قلب آرزو می‌کنم که ای کاش می‌توانستم شما را وادار کنم به مدت یک هفته هر روز صبح این کتاب را روی میز صبحانه باز کنید تا بتوانید این جملات پروفسور ویلیام جیمز، روانشناس مشهور هاروارد را حفظ کنید: «اجازه ندهید هیچ جوانی در هر رشته‌ای که تحصیل می‌کند، نگران نتیجه تحصیلاتش باشد. چنانچه او تمامی ساعات روز را به کار و تلاش صادقانه اختصاص دهد، می‌تواند در کمال آرامش نتیجه نهایی را به خود واگذار کند. او می‌تواند با اطمینان کامل در انتظار صبح زیبایی باشد که از خواب بیدار می‌شود و خود را یکی از افراد شایسته نسل خویش در هر رشته‌ای که در آن فعالیت می‌کند، می‌یابد.»

هم پیت و هم لرد چاتام، تمام صفحات و کلمات فرهنگ لغت را مطالعه کردند. براوینگ هر روز به مطالعه آن می‌پرداخت و علاوه بر آموزش دیدن، با آن سرگرم می‌شد. لینکلن همان طور که با نیکلاس وهی، بیوگرافی‌نویسان خود صحبت می‌کرد «در هوای تاریک و روشن می‌نشست و تا آنجایی که می‌توانست ببیند به مطالعه فرهنگ لغات می‌پرداخت.» هیچ استثنایی در این مورد وجود ندارد و تمامی نویسندگان و سخنرانان برجسته همین کار را انجام داده‌اند.

اولین و آخرین راه و راه بدون شکست افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی، صحبت کردن است.

«تا وقتی که مطمئن نیستی حرفی برای گفتن داری حرف نزن. وقتی دقیقا می‌دانی چه می‌خواهی بگویی حرف بزن و سپس بنشین.»

خواننده بزرگ ژان درزکی همیشه می‌گفت: وقتی آنقدر نفس دارید که «می‌توانید به آن تکیه کنید» اضطراب ناپدید خواهد شد.

سخنرانی خود را با به کار بردن نام‌های خاص مشخص کنید وقتی دارید از کسی حرف می‌زنید، سعی کنید نام او را ذکر کنید. حتی اگر لازم می‌دانید هویت او پنهان بماند از یک اسم دیگر استفاده کنید و یک نام خیلی پرکاربرد و عمومی را به کار برید. مطمئن باشید یک نام ـ حتی غیرحقیقی - را بیان کردن بهتر از به کار بردن تعبیرات مبهم مثل «مردی» ، «یکی» ، «شخصی» و... است.

آلن، از فیلسوفان فرانسوی می‌گوید: «کلی‌گویی همواره ناپسند بوده. باید طوری سخن بگویید که هر جمله‌ای که به کار می‌برید، پر از سنگ و چوب و آهن و میز و صندلی و مرد و زن و حیوان باشد.»

روزنامه بعدازظهر را به گوشه‌ای پرتاب کنید و بگویید «شکسپیر! امشب نزد من بیا و از رومئو و ژولیتش و از مکبث و جاه طلبی‌اش برایم صحبت کن.» اگر این کارها را بکنید چه پاداشی خواهید گرفت؟ نحوه بیانتان به تدریج و به صورتی ناخودآگاه اما غیرقابل اجتناب، زیبا و با ظرافت خواهد شد و آرام آرام عظمت، زیبایی و شکوه همراهان خود را منعکس خواهید کرد

نحوه بیان شما تا حد زیادی نشان‌دهنده نوع دوستان شماست. بنابراین از روش لینکلن استفاده کنید و با اساتید ادبیات رابطه دوستانه برقرار کنید و همچون او بعدازظهرهای خود را با «شکسپیر» و دیگر شاعران و اساتید نثر سپری کنید. این کار را انجام دهید، ذهن شما به صورت خودجوش و غیر قابل اجتناب غنی می‌شود و نحوه بیانتان به نوعی شکوه دوستانتان را منعکس می‌کند.

آلن، از فیلسوفان فرانسوی می‌گوید: «کلی‌گویی همواره ناپسند بوده. باید طوری سخن بگویید که هر جمله‌ای که به کار می‌برید، پر از سنگ و چوب و آهن و میز و صندلی و مرد و زن و حیوان باشد.»

گونه‌ای عمل کنید که گویی عاشق این کار هستید. کاملاً راست بایستید، مستقیما در چشمان مخاطبانتان نگاه کنید و با چنان اطمینانی شروع به صحبت کنید که گویی تک تک آنها به شما بدهکار هستند.

پایانی شاعرانه در میان تمامی روشهای پایانی چنانچه خوب ارائه شوند، هیچ کدام پسندیده‌تر از خاتمه‌های طنزگونه یا شاعرانه نیست. در حقیقت، اگر بتوانید برای پایان سخنرانی خود از ابیاتی مناسب استفاده کنید، تقریبا ایده‌آل خواهد بود.

پروفسور ویلیام جیمز، یکی از مشهورترین روانشناسان آمریکا می‌نویسد: ظاهرا اعمال تابع احساسات هستند اما واقعیت این است که اعمال و احساسات با هم پیش می‌روند. می‌توان با تنظیم اعمال ارادی به طور غیر مستقیم به تنظیم احساسات که تحت کنترل اراده نیستند، پرداخت. بنابراین در صورتی که شادی ذاتی خود را از دست داده‌اید، بهترین راه ارادی برای دستیابی به شادی آن است که با شادی نشسته و به گونه‌ای رفتار کنید و حرف بزنید که گویی شاد هستید. اگر این کار باعث احساس شادی شما نشود، هیچ چیز دیگری هم در چنین شرایطی شما را شاد نخواهد کرد.

مخاطبان فقط زمانی از این که کسی درباره خودش حرف بزند خوششان نمی‌آید که این کار نوعی خودستایی و خودخواهی جلوه کند، در غیر این صورت اغلب مخاطبان به خاطرات و نقل تجربیات شخصی توجه و علاقه نشان می‌دهند.

اگر اطلاعات شما درباره موضوعی که می‌خواهید درباره آن صحبت کنید فقط کمی از مخاطبانتان بیشتر است، بهتر است از خیر صحبت کردن در آن باره بگذرید.