بریده‌هایی از کتاب هنر گمشده گوش دادن

شاید سبک زندگی جدید باعث شده است ما کمتر به حرف یکدیگر گوش دهیم. شاید هم برعکس، برای فرار از تنهایی، از اینکه گوشی شنوا به‌دست نمی‌آوریم، به این سبک زندگی پناه برده‌ایم. علت هرچه باشد، تردیدی نیست که این فقدان، شکافی در زندگی ما پدید آورده است که پیوسته بزرگ‌تر و عمیق‌تر می‌شود و خود را به شکل نارضایتی، غم و محرومیت نشان می‌دهد.

گفت‌وگو با بعضی دیگر از افراد هم به این دلیل سخت است که بسیار کم‌حرف هستند.

بعضی افراد ظاهرا به گفته‌های ما گوش می‌کنند اما در واقع توجهی به آن ندارند. آن‌ها با نگاه کردن به این سو و آن سو، یا عقب و جلو رفتن در جای خود، بی‌توجهی خود را لو می‌دهند

وقتی به حرف‌های ما توجه می‌شود، احساس امنیت در ما رشد می‌کند

وقتی هیچ‌یک از دو طرف حاضر نیست چرخه واکنش هیجانی را بشکند، در نهایت هر دو طرف، بی‌آنکه درک شده باشند، خشمگین و ناراضی کنار می‌کشند

کم‌حرفی و سکوت بعضی از مردها، بیش از آنکه به جنس آن‌ها مربوط باشد به گذشته آن‌ها مربوط می‌شود، گذشته‌ای که در آن گوش شنوا پیدا نکرده‌اند.

وقتی غم و افسردگی را در فردی مشاهده می‌کنیم، معمولاً تصور می‌کنیم که مشکلی پیش آمده یا اتفاقی افتاده است. شاید آن مشکل یا اتفاق این است که هیچ‌کس به او گوش نمی‌کند.

وقتی در هیجان‌ها مورد بی‌توجهی قرار می‌گیریم آزرده می‌شویم، به‌ویژه اگر این بی‌توجهی از طرف شخصی باشد که در زندگی ما جایگاه خاصی دارد و انتظار داریم به ما اهمیت بدهد.

احساس کنیم که دیگران به حرف‌های ما توجه نمی‌کنند، در لاک تنهایی خود فرو می‌رویم و دریچه قلب خود را به روی دیگران می‌بندیم.

بزرگ‌ترین درس فروتنی این باشد که یاد بگیریم (بدون توجیه خود) بگوییم: «متأسفم که تو را رنجاندم.»

احساسات برای شخصی که آن را تجربه می‌کند، حقیقت دارد.

وقتی رابطه‌ای برای ما ارزش خاصی دارد و برایمان مهم است که ما را درک کنند، بی‌توجهی طرف مقابل واقعا دردناک است.

برداشت نادرست، نه تنها ریشه اعتماد به دیگران را می‌خشکاند، بلکه اعتماد به ادراک‌مان را هم از بین می‌برد.

وقتی غم و افسردگی را در فردی مشاهده می‌کنیم، معمولاً تصور می‌کنیم که مشکلی پیش آمده یا اتفاقی افتاده است. شاید آن مشکل یا اتفاق این است که هیچ‌کس به او گوش نمی‌کند.

علتِ کلیِ حساسیت نسبت به انتقاد، نیاز به کسب محبت و تأیید دیگران است. آنچه واقعا دوست داریم بشنویم این است که عالی و بی‌نظیر هستیم، البته گاه یک تأیید نسبی هم ما را راضی می‌کند. حساسیت به انتقاد از وضعیتی به وضعیت دیگر فرق می‌کند. مثلاً اگر احساس کنیم بخش مهمی از شخصیت‌مان (مثل خلاقیت، اهداف و در بعضی از سنین، ظاهرمان) مورد انتقاد قرار گفته، بیش از هر زمان دیگری می‌رنجیم. علاوه بر این حساسیت به انتقاد به فرد انتقادکننده هم بستگی دارد. ما از انتقاد افرادی که برایمان مهم هستند بیشتر می‌رنجیم. انتقاد چنین فردی مانند سوزنی که در بادکنک فرو رود، درون ما را جریحه‌دار می‌کند.

بخشی از نیاز ما به دیگران ناشی از خودخواهی ماست. گوش دادنِ دیگران، تعادل خودشیفتگی ما را حفظ می‌کند، به عبارت ساده‌تر، موجب می‌شود احساس خوبی درباره خود داشته باشیم.

گوش دادن به حرف‌های یکدیگر در شکل‌گیری یک «خود» سالم و نیرومند و برقراری روابط مفید و ثمربخش نقشی حیاتی دارد.

هر انسانی برای خود دنیایی دارد و برای ورود به آن باید بتوانیم دریچه‌ای رو به آن باز کنیم و همدلی کلید ما برای گشودن این دریچه است.

اگر به صدای درونتان گوش ندهید، احتمالاً دیگران هم آن را نخواهند شنید.

نزدیکان ما حیله و نیرنگی در آستین ندارند. اگر از رفتار آن‌ها تعجب می‌کنیم صرفا به این دلیل است که انتظار داریم مطابق میل ما رفتار کنند. آن‌ها طبق شاکله خود رفتار می‌کنند و اگر این را بدانیم، دیگر از رفتار آن‌ها متعجب و ناراحت نمی‌شویم و به آن‌ها اجازه می‌دهیم خودشان باشند. خودمان هم همین‌طور. یک رابطه، زمانی رشد می‌کند که اجازه دهیم دیگری خودش باشد. اگر مادرتان از همه انتقاد می‌کند و شما نمی‌توانید این را بپذیرید، آنگاه این تلاش شما برای تغییر اوست که زندگی‌تان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. حال آنکه با پذیرش او، آن گونه که هست، واکنش دفاعی شما نسبت به او، و هر کس دیگری مانند او، تخفیف پیدا می‌کند و از این رهگذر او (یا آن‌ها) هم ملایم‌تر رفتار می‌کند.

آنچه در دیگران نمی‌توانیم تحمل کنیم، همان چیزی است که در خود نمی‌توانیم تحمل کنیم.

کم‌حرفی و سکوت بعضی از مردها، بیش از آنکه به جنس آن‌ها مربوط باشد به گذشته آن‌ها مربوط می‌شود، گذشته‌ای که در آن گوش شنوا پیدا نکرده‌اند.

وقتی به سخنان ما گوش می‌کنند، احساس می‌کنیم ما را جدی می‌گیرند، به احساسات و ایده‌هایمان توجه می‌کنند و بالأخره اینکه آنچه می‌گوییم اهمیت دارد.

ما آمیزه‌ای از غرور و شرمساری هستیم، این آمیزه را در مقابل چه کسی رو می‌کنید؟

شنونده‌ها اغلب به این دلیل خوب گوش نمی‌کنند که تصور می‌کنند، می‌دانند ما چه می‌خواهیم بگوییم.

بدترین ویژگی واکنش افراطی، سرایت‌پذیری آن است. وقتی اضطراب و نگرانی از گوینده به شنونده منتقل می‌شود، به‌صورت یک مجموعه کنش و واکنش تقویت می‌شود که سرانجام می‌تواند به قهر و جدایی عاطفی منجر شود، چه به‌صورت بیرون زدن از خانه و چه به‌صورت بیرون رفتن از یک زندگی.

ریشه بسیاری از اختلاف‌ها در این حقیقت ساده نهفته است: مردم واقعا به یکدیگر گوش نمی‌دهند.

گوش دادن مهم‌ترین مهارتی است که ارتباط مؤثر را ممکن می‌سازد.

خوب گوش دادن، بهترین شیوه‌ای است که معاشرت با دیگران و یادگیری از آن‌ها را برایمان لذت‌بخش می‌کند

افرادی که ما را می‌رنجانند، قریب به یقین همان‌هایی هستند که احساس می‌کنیم رابطه‌ای خاص و ویژه با آن‌ها داریم، کسانی که با رفتار و گفتارشان به ما القا کرده‌اند درک و توجه ما برایشان اهمیت زیادی دارد، اما وقتی می‌بینیم با حضور دیگران چه راحت نظر خود را از ما برمی‌گردانند و نسبت به ما بی‌توجه می‌شوند، دچار تردید می‌شویم. درست همان موقع که دارند مطلبی را با ما در میان می‌گذارند، تازه‌واردی از راه می‌رسد و آن‌ها را متوجه خود می‌کند. بعد متوجه می‌شویم که موضوعی که تصور می‌کردیم فقط با ما در میان گذاشته شده، ظاهرا برای ده بیست نفر دیگر هم نقل شده است