بریده‌هایی از کتاب چرا آلمانی ها بهتر انجامش می دهند!

گرایش مرکل به روسیه نمی‌توانست متفاوت‌تر از گرایش اسلافش باشد. او اولین فرزند کمونیسم بود که ادارهٔ آلمان را در اختیار گرفته بود. او نیز همچون دیگر دانش‌آموزان آلمان شرقی زبان روسی را آموخته بود. آدمی نبود که از درس فرار کند و توانست مقام سوم کشور را در زمینهٔ صحبت به زبان روسی به دست آورد. یکی از جوایزش سفر به مسکو بود که آن‌جا نخستین آلبوم گروه بیتلز را خرید. همواره شیفتهٔ روسیه بوده است. روی دیوار اتاق کارش در ساختمان صدراعظم تصویری از کاترین کبیر آویخته، شاهزاده‌ای اهل پومرانی که بر تخت امپراتوری روسیه نشست.

آلمان قانون اساسی قدرتمندی دارد، مناظرات سیاسی آن پخته‌تر است، و عملکرد اقتصادی‌اش در بخش عمده‌ای از دورهٔ پس از جنگ بی‌نظیر بوده است.

برخلاف روسیه و فرانسه که به نمادهای نظامی‌شان اتکا دارند، ایالات متحده که به قصهٔ پدران بنیان‌گذار خود می‌نازد، یا انگلیس که به درس تاریخ سرود «بریتانیا حکمرانی کن» و دغدغه‌های جنگی سریال ارتش بابا متوسل می‌شود، آلمان چیزی ندارد تا به آن تکیه کند. برای همین، شدیداً به فرایند، انجام‌دادن درست کار و عدم‌اهمال‌کاری اهمیت می‌دهد. چون آلمان نقاط عطف مثبت چندانی در تاریخ خود ندارد، از نگاه به گذشته امتناع می‌کند.

نوامبر ۲۰۱۹، میلیون‌ها نفر سی‌امین سالگرد سقوط دیوار برلین

همسرِ رئیس‌جمهور اشتاین‌مایر برای صرف غذا به این رستوران می‌آید. گاهی اوقات درخواست می‌کند ظرف یک‌بارمصرفی برایش بیاورند تا غذای دست‌نخوردهٔ همراهانش را برای شوهرش، که تا دیروقت کار می‌کند، با خود ببرد

«منطقی است که ایالات متحده هر آنچه در توان دارد برای بازیابی سلامت اقتصادی جهان صرف کند، چرا که بدون آن هیچ ثبات سیاسی و صلح تضمین‌شده‌ای وجود نخواهد داشت.»

ما انگلیسی‌ها گرفتار نظام سیاسی روبه‌احتضار و توهم خودبزرگ‌بینی شده‌ایم

«مشکل ما این است که از همه انتظار داریم همان درس‌هایی را بگیرند که ما گرفته‌ایم.

دولت ناسیونالیستی و راست‌گرای ویکتور اوربان از کار خود متأسف نبود و اعلام کرد که پناهجویان شبیه گروهی متجاوز بوده‌اند. این ضدکمونیست سابق اولین رهبر اروپایی بود که ناآرامی فزاینده‌ای را بین مردم محلی مهار (یا برانگیخته) کرد. بعدها دانلد ترامپ به‌شدت از او ستایش کرد. مرکل وقایع را دیده بود و فوراً دست‌به‌کار شد. دستور داد دروازه‌های آلمان به روی مهاجران باز شود و فقط در موج اول حدود بیست‌هزار نفر، که بیشترشان سوری بودند، وارد کشور شدند. میزان کمک‌های مردمیِ مغازه‌دارها و خانواده‌ها در نقاط جمع‌آوری مخصوص غذا، لباس، لوازم بهداشتی و اسباب‌بازی آن‌قدر بود که پلیس از آن‌ها خواست دست نگه دارند. واژهٔ جدیدی متولد شد: ویلکامِنزکولتور به معنای فرهنگ خوشامدگویی

با توجه به تهدید روزافزون شوروی، آن‌ها شدیداً نیازمند آن بودند که آلمان دوباره برخیزد و از نو شود تا بتوانند تهدید شوروی را خنثی کنند. آن‌ها به آلمانی باثبات نیاز داشتند.

بگر می‌گوید: «مسئلهٔ ترامپ جدی‌تر از آن است که فقط به اختلافات سیاسی محدود شود. رویکرد او زیر پای تفکر سیاست خارجی آلمان را خالی می‌کند. آلمان نقطهٔ اتکای خود را از دست داده است.» سپس حرفی می‌زند که در ذهنم ماندگار می‌شود: «مشکل ما این است که از همه انتظار داریم همان درس‌هایی را بگیرند که ما گرفته‌ایم.»

در آلمان، آپارتمان مطلوب به منزل خانوادهٔ زیبایی گفته می‌شود که همسایه‌های خوب و یکدستی اطرافش را گرفته‌اند، نه برای کسی دردسر درست می‌کنند نه زیاد ثروتمندند نه زیاد فقیر. خیابان‌ها باید نه زهواردررفته باشند و نه متظاهرانه. متوسط درآمد خالص هر خانواده در سال چیزی بالغ بر سی‌هزار یورو است؛ یعنی حدوداً ده درصد بیشتر از حدوسطی که سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی اعلام کرده است. به‌جز وفور خودروها، گجت‌های معقول خانگی و گذراندن تعطیلات تابستانی زیر نور خورشید، آلمان اساساً جامعهٔ مصرف‌گرایی نیست. اختصاص زمان محدود برای خرید نیز مؤید این امر است. مسئلهٔ مهم مدیریت سنجیدهٔ داشته‌هاست. خانواده‌های آلمانی تقریباً دوبرابر خانواده‌های امریکایی و انگلیسی پس‌انداز می‌کنند. هر خانوادهٔ معمولی در آلمان ۸۶۰۰ پوند پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری دارد. این رقم برای خانواده‌های انگلیسی ۵۰۰۰ پوند است.

داس آلته اروپا (اروپای قدیمی، اصطلاحی که جُرج دبلیو بوش برای توصیف آن دسته از کشورهای اروپایی استفاده کرد که از همراهی وی در جنگ عراق امتناع کردند

در سال ۲۰۱۳، مجلهٔ اشپیگل طی بررسی گزارش‌های اسنودن نشان داد که سفارت ایالات متحده در برلین همچون مرکز جاسوسی برای آژانس امنیت ملی امریکا فعالیت می‌کرده است. این سفارت‌خانه چندین سال مکالمات انجام‌شده بین مقامات ارشد سیاسی آلمان از جمله مرکل، کاربر وسواس‌گونهٔ تلفن همراه هوشمند، را ضبط و ذخیره کرده است. تمامی داده‌های جمع‌آوری‌شده در عملیات آینشتاین ـ نامی که به این اقدام اطلاق می‌شد ـ به مقرهای آژانس امنیت ملی ارسال و در «پایگاه داده‌ای دانش هدف» نگه‌داری می‌شد. سندی مربوط به سال ۲۰۰۹ و انتشاریافته در سال ۲۰۱۴ نشان داد که مرکل جزو ۱۲۲ رهبری بوده که اطلاعاتشان در سامانهٔ پایگاه داده‌ای موسوم به نمرود وجود دارد. اسم مرکل در فهرستی که به ترتیبِ حرف اول اسامی کوچک تنظیم شده بود در صفحهٔ اول زیر اسم رئیس‌جمهور مالی و بالای اسم رئیس‌جمهور سوریه، بشار اسد، آمده بود. این از دولت اوباما.

نسل جدید آلمان در شورش‌های سال ۱۹۶۸ ـ دومین رویداد مهم ـ در باب گذشتهٔ خود جلوِ پدران و مادرانشان ایستادند. دیگر حاضر نبودند سکوت، سخنان نیمه‌راست یا دروغ را بپذیرند. آن‌ها دربارهٔ وقایع وحشت‌آوری که می‌دانستند بسیاری از بزرگ‌ترها در آن‌ها شرکت داشتند یا از آن‌ها چشم‌پوشی کرده بودند پاسخ می‌خواستند.

تا به امروز، کمتر خانواده‌ای در آلمان پیدا می‌شود که یکی میان آن‌ها یا کسی که آن‌ها می‌شناسندش از ویرانی‌های پس از جنگ زخم نخورده باشد.

آلمانی‌ها فهمیدند که انگلیسی‌ها به پروژهٔ اروپایی تردید دارند (همان‌طور که حتی برخی مردم آلمان هم به آن شک دارند)،

یکی از اهالی برلین با جدیت تمام به من گفت اشتراک نتفلیکس را لغو کرده است، چون شبکهٔ تلویزیونی پارلمان انگلیس سرگرمی کافی را برایش فراهم می‌آورد.

مردم آلمان جرئت نمی‌کنند کشور خود را بستایند. آن‌ها به‌خودی‌خود از دیدن نقاط قوت امتناع می‌کنند.

مرکل در گفت‌وگو با زندگی‌نامه‌نویسی اظهار داشته بود: «نمی‌توان کارهای [دولت] را با کاریزما حل‌وفصل کرد.»[۹]

گورباچف در کتاب خاطرات خود خطاب به هونکر می‌گوید: «زندگی آن‌هایی را که دیر می‌رسند مجازات می‌کند.» اما هونکر تمام‌مدت این حرف را نمی‌پذیرفت: «آن‌هایی که مُرده خطابشان می‌کنند معمولاً زمان زیادی زندگی می‌کنند.»

وقتی آخر آن جمعه‌شب پلیس وارد ماجرا شد، شورشی‌ها با سنگ و بطری به آن‌ها حمله کردند. سی تن از نیروهای پلیس زخمی شدند که حالِ یک نفرشان وخیم بود. پلیس با گاز اشک‌آور و اسپری فلفل پاسخ آن‌ها را داد تا جادهٔ منتهی به پناهگاه را باز نگه دارد. چند روز پس از فروکش‌کردن خشونت‌ها، آنگلا مرکل به آن‌جا رفت. با همان جدیت خاص خود گفت: «آن‌هایی که کرامت دیگران را زیر سؤال می‌برند قابل‌تحمل نیستند. آن‌هایی که مایل نیستند در جایی که کمک‌های قانونی و انسانی موردنیاز است کمک کنند قابل‌تحمل نیستند.»

فرانک ریشترِ نویسنده عبارت «اختلال تلخ‌کامی»[۲۱] را ابداع کرده است: واکنش دیرهنگام مردم آلمان شرقی به شوک‌ها.

دیکشنری لانگِنشاید کلمهٔ «مرکِلِن» به معنای بی‌طرفی یا تعلل در تصمیم‌گیری را کلمهٔ منتخب سال ۲۰۱۵ خود اعلام کرد.

لیتس کارش قضاوت بود، اما با یک لوله‌کش ازدواج کرده بود. مدت کوتاهی پس از ونده از هم جدا شدند. محترمانه پرسیدم که آیا این جدایی تصمیمی صرفاً شخصی بوده یا این‌که خیزش‌های سیاسی نیز در آن دخیل بوده است. گفت که قادر به تفکیک این دو نیست. اما اشاره کرد که چنین پیوندی در شرق مسئلهٔ عجیبی نبود. وقتی کم‌کم با غربی‌ها نشست‌وبرخاست کرد، آن‌ها نمی‌توانستند این ناهمخوانی را در موقعیت اجتماعی او و همسرش درک کنند. «باید اذعان داشت که فرایند الحاق کار سودمندی بود، اما روی بسیاری از مسائل سرپوش گذاشته شد.»

انگلیس عملاً هیچ‌یک از مهاجران را نپذیرفته و حصارهای بلندتری در بنادر فرانسوی و بلژیکیِ نزدیک به کشورش ساخته است. وقتی چند قایق حامل مهاجران ایرانی در دسامبر ۲۰۱۸ به سواحل کنت رسید، ساجد جاوید، وزیر کشور وقت انگلیس، آشکارا اظهار داشت که «با عجله از تعطیلات خانوادگی‌اش» در افریقای جنوبی بازگشته تا این ماجرا را «حادثه‌ای بزرگ» اعلام کند. او دو فروند کشتی نیروی مرزی را از دریای مدیترانه فراخواند تا از سواحل انگلیس مواظبت کنند.

در سال ۲۰۱۱ مسئلهٔ لیبی پیش آمد. دیوید کامرون و نیکولا سارکوزی مشتاق بودند برای نجات شهر بنغازی و برکناری سرهنگ قذافی وارد ماجرا شوند. این بار آنگلا مرکل بود که مقابل آن‌ها ایستاد. آلمان، که سه ماه از عضویت دوساله‌اش در شورای امنیت سازمان ملل می‌گذشت، به قطعنامهٔ منطقهٔ پرواز ممنوع رأی ممتنع داد. آلمان این کار را در کنار روسیه و چین و به‌رغم آرای هم‌پیمانان غربی‌اش انجام داد

در سال ۲۰۱۸، ترامپ تعرفه‌هایی روی واردات فولاد و آلومینیوم از اتحادیهٔ اروپا و کانادا وضع کرد. او یک ماه قبل‌تر خروج ایالات متحده را از توافق بین‌المللی با ایران، برجام، اعلام کرده بود؛ توافقی که در ازای رفع تدریجی تحریم‌ها ایران را به کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌شده متعهد کرده بود. ترامپ نه‌تنها از این توافق خارج شد، بلکه بلافاصله تحریم‌های قبلی را برگرداند و از سوی ایالات متحده تحریم‌های بیشتری را بر شرکت‌های بین‌المللی که با ایران مراودات تجاری داشته باشند اعمال کرد. این موضوع ضربهٔ سختی به شرکت‌های آلمانی وارد کرد.

وقتی بازنشستگی‌اش را از تیم ملی اعلام کرد، در توئیتر نوشت: «وقتی می‌بریم، آلمانی هستم و وقتی می‌بازیم، مهاجر.»

دربارهٔ اهمیت رابطهٔ قوی با یکی از کشورهای روسیه یا ایالات متحده نیز ۳۹ درصد آلمانی‌ها مورد اول و ۲۵ درصد نیز مورد دوم را انتخاب کردند.