بریده‌هایی از کتاب در باب طبیعت انسان

هیچ حیوانی دیگر حیوانات را صرفاً به هدف عذاب دادن شکنجه نمی‌کند، ولی انسان می‌کند، و همین است که وجه شیطانی شخصیت او را که خیلی بدتر از وجه صرفاً حیوانی اوست تشکیل می‌دهد.

آدمیان شتاب‌زده عاشق می‌شوند، ولی سر فرصت کینه می‌ورزند.

بسیار ضروری است که انسان از همان ابتدای زندگی آگاه شود که دارد در بالماسکه به سر می‌برد. زیرا در غیر این صورت بسیاری چیزها وجود خواهد داشت که وی قادر به درک و تحملشان نخواهد بود، و حتی کاملاً از آن‌ها به حیرت می‌افتد، و عذابی می‌کشد آن که قلبش از گل بهتری سرشته است.

برای موجودی چون انسان که اراده‌اش معصیت‌آمیز است و عقلش محدود و جسمش بس ضعیف و استهلاک‌پذیر، مفهوم کرامت فقط به معنایی کنایی قابل استفاده است. چه افتخاری است انسان را، که بستن نطفه‌اش معصیت است و تولدش مجازات، و زندگی‌اش رنج و مرگش ضرورت!

حتی بهترین و شریف‌ترین شخصیت نیز گاهی ما را با بروز نشانه‌های پراکنده‌ای از رذالت شگفت‌زده می‌کند؛ و گویی می‌خواسته خویشاوندی‌اش با نوع بشر را تأیید کند، نوعی که می‌توان در آن مقداری خباثت ــ و حتی بی‌رحمی ــ نیز یافت. زیرا دقیقاً به‌واسطهٔ همین شرارت در او، و این اصل بد، بوده که او ضرورتاً یک انسان شده است. و به همین سبب جهان به‌طور کلی آن چیزی است که آینهٔ شفاف من از آن نشان داده است. اما علی‌رغم همهٔ این مطالب، تفاوت میان یک انسان و انسان دیگر بی‌نهایت زیاد است، و بسیاری افراد با دیدن شخصی دیگر به آن صورتی که واقعاً هست به وحشت می‌افتند

مسئلهٔ حق حاکمیت مردم نهایتاً مشابه این مسئله است که آیا کسی می‌تواند بر خلاف ارادهٔ مردم حقی اصیل برای حاکمیت بر آن‌ها داشته باشد. من متوجه نمی‌شوم که چطور می‌توان به‌نحو معقولی به این گزاره باور داشت. باید تصدیق کرد که قدرت از آن مردم است؛ اما این قدرتی است که همواره صغیر است. این قدرت باید محافظان دائمی داشته باشد، و هرگز نمی‌تواند بدون ایجاد خطراتی که هیچ‌کس نمی‌تواند عاقبت‌شان را پیش‌بینی کند حقوق خود را اعمال کند؛ به‌ویژه این‌که همچون همهٔ صغیرها، بسیار مستعد این است که آلت دست شیادان توطئه‌گری شود که در قالب آنچه عوام‌فریب نامیده می‌شود ظاهر می‌شوند.

ولی شجاعت را می‌توان آمادگی مواجهه با خطراتی که تهدید آنی هستند، برای اجتناب از خطرات بزرگ‌تری که در آینده پیش می‌آیند، تعریف کرد؛ در حالی که جبونی عکس این است. اما این آمادگی از همان جنس بردباری است، زیرا صبر عبارت است از آگاهی روشن از شرهایی بزرگ‌تر از شرهای فعلی، و آگاهی از این‌که هرگونه تلاش شدید برای گریز از خطرات پیش روی ما یا گرفتن حالت دفاعی در برابر آن‌ها ممکن است خطرات دیگری را برای ما پیش بیاورد. پس شجاعت نوعی بردباری است؛ و چون این بردباری است که ما را قادر می‌سازد امساک و خویشتن‌داری پیشه کنیم، شجاعت، با واسطهٔ بردباری، دست‌کم شبیه فضیلت است.

ولی شجاعت را می‌توان آمادگی مواجهه با خطراتی که تهدید آنی هستند، برای اجتناب از خطرات بزرگ‌تری که در آینده پیش می‌آیند، تعریف کرد؛ در حالی که جبونی عکس این است. اما این آمادگی از همان جنس بردباری است، زیرا صبر عبارت است از آگاهی روشن از شرهایی بزرگ‌تر از شرهای فعلی، و آگاهی از این‌که هرگونه تلاش شدید برای گریز از خطرات پیش روی ما یا گرفتن حالت دفاعی در برابر آن‌ها ممکن است خطرات دیگری را برای ما پیش بیاورد. پس شجاعت نوعی بردباری است؛ و چون این بردباری است که ما را قادر می‌سازد امساک و خویشتن‌داری پیشه کنیم، شجاعت، با واسطهٔ بردباری، دست‌کم شبیه فضیلت است.

هنگامی که با انسانی مواجه می‌شوی، فرقی نمی‌کند که باشد، سعی نکن براساس ارزش و کرامتش ارزیابی عینی از او به عمل آوری. به بدطینتی، یا کوته‌بینی و افکار منحرفش نگاه نکن؛ زیرا آن یک به‌راحتی می‌تواند تو را به‌سوی تنفر از وی بکشاند و این یک به‌سوی تحقیر وی. در عوض، توجه‌ات را فقط معطوف رنج‌ها و نیازها و نگرانی‌ها و دردهایش کن. آن‌گاه همواره با وی احساس خویشاوندی خواهی کرد؛ با او همدرد خواهی شد؛ و به‌جای تنفر یا تحقیر، شفقتی را تجربه خواهی کرد که همان صلح و آرامشی است که انجیل ما را به‌سویش فرا می‌خواند. راه فروخوردن نفرت و تحقیر به‌هیچ‌وجه جستن به‌اصطلاح «کرامت» انسان نیست بلکه، برعکس، نگریستن به او به‌سان موجودی قابل ترحم است.